Nhà máy thủy điện lớn nhất miền Nam: Công trình thế kỷ của Việt Nam, mang tầm vóc quốc tế
Đây là nhà máy thủy điện đầu tiên được xây dựng ở phía Nam sau khi thống nhất đất nước. Đặc biệt không kém, nó hiện vẫn là công trình thủy điện lớn nhất miền Nam với diện tích hơn 323 km2.
Những năm cuối thập niên 80 của thế kỷ trước, dòng chảy của sông Đồng Nai qua thác Trị An bắt đầu bị chặn lại. Nhà máy Thủy điện Trị An ra đời, trở thành bậc thang cuối cùng trên sông Đồng Nai. Đây là nhà máy thủy điện đầu tiên được xây dựng ở phía Nam sau Ngày thống nhất đất nước. Hiện tại, Trị An cũng là công trình thủy điện lớn nhất khu vực phía Nam.
Nhà máy Thủy điện Trị An được xây dựng trên sông Đồng Nai, đoạn chảy qua huyện Vĩnh Cửu, tỉnh Đồng Nai, cách TP HCM 65 km về phía Đông Bắc. Công trình này được xây dựng với sự hỗ trợ tài chính và công nghệ của Liên Xô từ năm 1984, phát điện tổ máy số 1 vào ngày 30/4/1988, khánh thành năm 1991. Nhà máy thủy điện Trị An có 4 tổ máy, với tổng công suất thiết kế 400 MW, sản lượng điện trung bình hàng năm 1,7 tỉ KWh.
Ngày nay, ở phòng truyền thống của Nhà máy Thủy điện Trị An còn lưu giữ hình ảnh quá trình hình thành và phát triển công trình này. Trong đó, hình ảnh Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng Phạm Hùng đặt khối bê tông đầu tiên ngăn sông Đồng Nai, chính thức khởi công công trình năm 1984 hay chuyện các em nhỏ bỏ ống heo quyên góp tiền xây công trình để lại ấn tượng vô cùng sâu sắc.
Nói Nhà máy Thủy điện Trị An là công trình thế kỷ của đất nước là bởi nó có vai trò đặc biệt quan trọng về kinh tế, chính trị lúc bấy giờ, cũng ảnh hưởng lớn đến hệ thống năng lượng miền Nam trong bối cảnh thiếu điện trầm trọng. Sau khi đi vào hoạt động, Thủy điện Trị An đã cung cấp nguồn năng lượng cho phát triển kinh tế - xã hội của 16 tỉnh, thành phía Nam, đảm bảo nguồn nước công nghiệp và sinh hoạt cho hơn 5 triệu dân, nước tưới cho hơn 20 ngàn ha ruộng, đất khu vực hạ lưu…
Ông Võ Tấn Nhẫn, Giám đốc Công ty Thủy điện Trị An cho biết: Tổ máy đầu tiên của thủy điện Trị An chính thức vận hành và hòa vào lưới điện quốc gia tháng 5/1988. Với 4 tổ máy có công suất 400 MW thời điểm đó, thủy điện Trị An đã cung cấp 1/2 sản lượng điện cho miền Nam.
Ngày nay, Nhà máy Thủy điện Trị An có thêm một vai trò khác là địa điểm tham quan, du lịch hấp dẫn của Đồng Nai. Hồ thủy điện Trị An là một trong những hồn hân tạo lớn của Đồng Nai, diện tích mặt thoáng khoảng 323 km2. Hồ nay không sâu, đáy tương đối bằng phẳng, thay thế cho vùng rừng rộng lớn trước đó và cũng tạo nên cảnh quan mới, tạo thêm nhiều đảo nhỏ để phát triển du lịch.
