Nguồn gốc khó tin của phở, Hà Nội hay Nam Định là ‘quê hương’ của món ăn tinh hoa ẩm thực này?

Nhắc đến ẩm thực Việt Nam, không thể không nhắc đến phở. Mỗi địa phương lại có cách chế biến phở riêng, nhưng phổ biến nhất vẫn là phở bò và phở gà. Trong nồi nước dùng phở, gia vị là thứ tạo nên nét đặc trưng. Người Việt Nam rất giỏi dùng gia vị, tạo nên một hương vị độc nhất vô nhị cả thế giới không nơi nào có.

Nói về nguồn gốc của phở, món ăn này lần đầu được nhắc đến trong tài liệu là ở cuốn từ điển Hán – Việt “Nhật Dụng Thường Đàm” của Phạm Đình Hổ, biên soạn năm 1827. Phở với hình thức và mùi vị như hiện tại thì được cho là xuất hiện vào đầu thế kỷ 20.

Đến nay nguồn gốc của nó xuất phát từ đâu vẫn gây tranh cãi.. Có người cho rằng nguồn gốc của phở là món ăn “ngưu nhục phấn” của Quảng Đông. Có ý kiến lại cho rằng món “xáo trâu” của Việt Nam. Đây là một món ăn nấu thịt trâu với sợi bún – chính là nguồn gốc của phở bò. Lại có giả thuyết cho rằng phở bắt nguồn từ món thịt bò hầm của Pháp pot-au-feu.

Nam Định và Hà Nội là hai nơi có món phở nổi tiếng nhất. Tại Nam Định, phở có nguồn gốc từ làng Vân Cù (xã Đồng Sơn, Nam Trực). Dòng họ Cồ ở đây đã góp phần mang món phở đi khắp nơi, xây dựng cơ đồ từ món ăn truyền thống này. Món phở được cho là được sáng chế vào năm 1898 khi Pháp khởi công xây dựng nhà máy dệt Nam Định. Người địa phương hiểu biết về ẩm thực đã cải tiến món canh “xáo”, nấu nó với phở trắng, hành lá, rau thơm cùng các gia vị và cho ra món phở hợp khẩu vị người dùng.

Vì người Pháp thích thịt bò nên món này đã được cho thêm thịt bò vào. Về sau, người Pháp đã cho người dân địa phương xương bò để hầm nước dùng. Món phở với nước dùng đậm vị từ đó mà xuất hiện.

Sau này công nhân xây dựng chuyện từ Nam Định ra Hà Nội làm việc cho dự án cầu Long Biên. Món phở cũng nhanh chóng xuất hiện tại Hà Nội.. Người đầu tiên của dòng họ Cồ mang phở ra Hà Nội là ông Cồ Hữu Vạng. Hiện nay, con cháu của người đàn ông này vẫn đang phát triển thương hiệu phở cá nhân ở khu phố cổ Hà Nội như Phở gia truyền Bát Đàn, phở bò Việt Hòa cụ Chiêu.

Thế nhưng, các nhà thơ, nhà văn, nhà sử học lại thống nhất rằng phở xuất hiện đầu tiên ở Ô Quan Chưởng, Hà Nội. Dưới thời Pháp thuộc địa, đây là nơi tập kết xương bò bỏ đi, người dân sau đó đã lấy xương về ninh, tạo nên món phở.

Sau phở bò, phở gà mới bắt đầu xuất hiện vào năm 1939. Kể từ đó hai món phở bò và phở gà cùng nhau gây bão khắp các phố phường ở Việt Nam, trở thành món ăn được ưa chuộng bậc nhất. Đến hiện tại, phở đã vươn tầm thế giới, là món ăn biểu tượng cho ẩm thực Việt Nam, xuất hiện trong từ điển Oxford, ghi nhận là danh từ riêng.