Nguồn gốc đặc biệt của bánh mì Việt Nam, cửa hàng bánh mì đầu tiên đến nay vẫn còn hoạt động

Bánh mì là món ăn đường phố phổ biến nhất ở Việt Nam. Dù không phải cao lương mỹ vị nhưng nó luôn được đánh giá cao, xuất hiện mọi nơi. Đến bất cứ tỉnh thành nào, bánh mì cũng rất được ưa chuộng. Chiếc bánh với vỏ ngoài giòn rụm, ruột mềm, nhân biến tấu theo nhiều cách khác nhau, giá thành lại rẻ nên từ lâu đã trở thành niềm tự hào của người dân nước ta.

Bánh mì Việt Nam có nguồn gốc từ bánh baguette của Pháp. Nó xuất hiện ở Việt Nam từ đầu thế kỷ 19. Theo nhiều tài liệu, những lò bánh mì gạch đầu tiên ở nước ta được Pháp xây dựng khi đến xâm lược. Người làm bánh là người Việt hoặc người gốc Hoa, được Pháp thuê làm.

Bánh mì khởi thủy có tên gọi là bánh mì Sài Gòn vì được mang đến thành phố này đầu tiên. Sau này nó xuất hiện ở mọi miền đất nước. Người miền Trung vẫn gọi bánh mì là bánh mì, nhưng ở miền Bắc thì gọi là bánh Tây.

Mới đầu bánh mì được làm hoàn toàn bằng lúa mì nhập khẩu. Dù không phải món chính nhưng nó được xem như món xa xỉ phẩm. Đến Chiến tranh Thế giới lần thứ nhất, việc nhập khẩu lúa mì trở nên khó khăn nên các lò bánh bắt đầu trộn bột gạo rẻ tiền hơn. Từ đó người dân thường có cơ hội ăn bánh mì và nó dần phổ biến rộng rãi.

Sự kiện đánh dấu việc bánh mì baguette của Pháp thành bánh mì Việt Nam là khi cửa hành bánh mì thịt nguội Hòa Mã ra đời năm 1958. Ông Hòa và bà Tịnh là chủ cửa hàng này. Đầu tiên nó nằm ở số 511 Phan Đình Phùng (nay là Nguyễn Đình Chiểu, Q3). Sau đó hai năm, tiệm dời về số 53 Cao Thắng.

Bà Tịnh trước đây từng làm cho một hàng thịt nguội chuyên cung cấp sản phẩm cho các nhà hàng Pháp tại Hà Nội. Sau khi vào Sài Gòn, bà đã mở cửa hàng bánh mì thịt nguội kèm đồ chua. Về sau vợ chồng bà Tịnh còn nghĩ ra nhiều loại nhân cho bánh mì như chả lụa, patê, thịt…

Bánh mì Hòa Mã khi mới mở bán bánh riêng, thịt nguội riêng. Khách đến ăn tại chỗ hoặc mang về theo ý muốn. Nhưng sau này vì người mua không có nhiều thời gian vào buổi sáng nên họ đã kẹp nhân vào bánh để khách tiện mang theo. Ngày nay cửa hàng bánh mì Hòa Mã vẫn còn hoạt động và có thêm nhiều chi nhánh trên cả nước.

Hiện nay, bánh mì không chỉ dừng lại là món ăn đường phố ở Việt Nam mà đã vươn tầm ra thế giới. Việc làm bánh mì cũng trở nên đơn giản, tiện lợi hơn trước rất nhiều. Năm 2011, bánh mì được đưa vào từ điển Oxford. Năm 2020, nó lần đầu xuất hiện trên trang chủ của Google. Các trang tin nổi tiếng của thế giới đều giới thiệu bánh mì với lời lẽ “có cánh”, góp phần khẳng định đây là món ăn ngon hàng đầu của Việt Nam.