Người phụ nữ Việt Nam duy nhất được UNESCO vinh danh là danh nhân văn hóa thế giới

Nghệ An không chỉ biết đến là nơi có thiên nhiên hùng vĩ, tráng lệ hay là tỉnh rộng nhất Việt nam mà còn được xem là vùng đất ‘hiếu học’, ‘địa linh nhân kiệt’.

Đây chính là mảnh đất sinh ra các bậc danh nhân như  danh nhân như An Dương Vương, Mai Hắc Đế, Quang Trung. Đây cũng là nơi sản sinh là ‘bà chúa thơ nôm’ Hồ Xuân Hương hay 1 loạt những nhà yêu nước vĩ đại như Phan Bội Châu, Trần Tấn, Đặng Như Mai, Nguyễn Xuân Ôn, Lê Doãn Nhã, Đặng Nguyên Cẩn, Đặng Thúc Hứa, Lê Hồng Sơn, Lê Hồng Phong, Nguyễn Thị Minh Khai.

Đặc biệt trong danh sách 6 người Việt Nam là Danh nhân văn hóa thế giới UNESCO đã công nhận chỉ có duy nhất 1 nữ danh nhân đó chính là "Bà Chúa thơ Nôm” Hồ Xuân Hương 

“Bà Chúa thơ Nôm” Hồ Xuân Hương là 1 trong 6 danh nhân được UNESCO vinh danh cùng với Nguyễn Trãi, Hồ Chí Minh, Nguyễn Du, Chu Văn An, Nguyễn Đình Chiểu.

Nguyên quán ở ng Quỳnh Đôi, huyện Quỳnh Lưu (Nghệ An), Hồ Xuân Hương được mệnh danh là “Bà Chúa thơ Nôm”, nữ thi sĩ nổi tiếng, tiêu biểu của văn học Việt Nam giai đoạn nửa cuối thế kỷ XVIII – nửa cuối thế kỷ XIX.

Cụ thể, kỳ họp hội đồng UNESCO lần thứ 41 (diễn ra từ ngày 9 – 24.11.2021 tại Paris, Pháp) đã thông qua danh sách các Danh nhân văn hóa và sự kiện lịch sử niên khóa 2022 – 2023 để UNESCO để cùng vinh danh cũng như tham gia kỷ niệm năm sinh/năm mất. Trong kỳ họp này, hồ sơ niệm 200 năm ngày sinh của danh nhân Nguyễn Đình Chiểu và kỷ niệm 250 năm ngày sinh, 200 năm ngày mất của nữ sĩ Hồ Xuân Hương đã được thông qua cùng 58 hồ sơ khác.  

Theo đó, tiêu chí của UNESCO cho các hồ sơ là phù hợp với sứ mệnh của tổ chức này trên các lĩnh vực giáo dục, văn hóa, khoa học, thông tin truyền thông đồng thời phải góp phần thúc đẩy hòa bình, đối thoại văn hóa, hiểu biết lẫn nhau giữa các dân tộc. Mỗi sự kiện, nhân vật đề cử cũng yêu cầu có tầm ảnh hưởng rộng rãi được biết đến cả ngoài nước.

Được mệnh danh là “Bà chúa thơ Nôm”,  Hồ Xuân Hương đã sáng tác nhiều tác phẩm thể hiện sự vận động, lạc quan. Thơ của bà mang tư tưởng mới mẻ, đầy phá cách với lối ngôn ngữ bình dị nhưng vẫn rất sáng tạo. Những tác phẩm của nữ sĩ Hồ Xuân Hương mang lại nhiều giá trị, có sức sống bền bỉ từ quá khứ đến tận hiện tại. Đáng nói, nội dung thơ của bà cũng mang nhiều thông điệp về bình đẳng giới, đấu tranh cho việc giải phóng phụ nữ ở Việt Nam.

GS John Balaban (Đại học North Carolina State, Mỹ) từng nhận định thơ của Hồ Xuân Hương như sau: “Bà viết về cả những điều mà các nhà thơ khác không dám làm. Thơ Hồ Xuân Hương độc đáo, hiếm có, mang đậm bản sắc VN, có sức lan truyền rộng rãi trên thế giới. Bà là một nhà thơ đẳng cấp thế giới. Thơ của bà có thể làm lay động chúng ta ngày hôm nay cũng như đã làm lay động người Việt hơn 200 năm trước đây”.

Vào ngày 2/12/2022, Lễ vinh danh và kỷ niệm 250 năm năm sinh, 200 năm năm mất của Nữ sĩ Hồ Xuân Hương đã được Tỉnh Nghệ An và Ủy ban Quốc gia UNESCO Việt Nam tổ chức

Theo đó, mang trong mình dòng máu xứ Nghệ, lớn lên ở đất Thăng Long, con người bà Hồ Xuân Hương đã hội tụ được tinh hoa cả hai vùng văn hóa xứ Nghệ và Kinh Bắc. Chính sự cương trực, phóng khoáng của xứ Nghệ đã hòa cùng chất tinh tế của Kinh Bắc cùng kết hợp tạo ra một Nữ sỹ Hồ Xuân Hương vừa cá tính mà không kém phần  sâu sắc và nhân văn.