Bỏ trăm triệu mua xe hybrid mà không biết chọn giữa HEV và PHEV thì sớm muộn cũng phải tiếc
Các hãng xe liên tục trình làng những mẫu hybrid mới, mang đến thêm lựa chọn cho người tiêu dùng trong bối cảnh giá xăng dầu biến động và xu hướng ‘xanh hóa’ phương tiện ngày càng rõ rệt. Nhưng giữa ma trận lựa chọn, câu hỏi lớn đặt ra: nên mua xe HEV hay PHEV?
Hiểu đúng về HEV và PHEV
Xe hybrid hiện nay chủ yếu được chia làm hai loại: HEV (Hybrid Electric Vehicle) và PHEV (Plug-in Hybrid Electric Vehicle).
HEV vận hành nhờ sự phối hợp giữa động cơ xăng và động cơ điện, nhưng không cần cắm sạc từ bên ngoài. Năng lượng điện được tái tạo từ quá trình phanh hoặc từ chính động cơ xăng.
PHEV lại sở hữu bộ pin lớn hơn và có thể sạc từ nguồn điện ngoài, cho phép xe vận hành thuần điện trong quãng đường ngắn trước khi chuyển sang dùng động cơ xăng.
Về lý thuyết, PHEV vượt trội hơn HEV ở khả năng tiết kiệm nhiên liệu – khi được sạc đầy, mức tiêu hao nhiên liệu chỉ từ 0,52–1,1 lít/100 km, tiết kiệm hơn xe HEV đến 8 lần. Tuy nhiên, đó là trong điều kiện lý tưởng. Trong thực tế, không phải ai cũng có điều kiện sạc xe mỗi ngày.
PHEV – "Mạnh vì gạo, bạo vì… ổ cắm"
Dù mang dáng dấp của một chiếc xe xanh lý tưởng, PHEV lại đặt ra không ít thách thức. Nếu pin không được sạc thường xuyên, xe buộc phải vận hành bằng động cơ xăng, khiến mức tiêu hao nhiên liệu tăng vọt – chưa kể trọng lượng xe nặng hơn do bộ pin lớn.
Không chỉ vậy, khảo sát từ Consumer Reports (Mỹ) cho thấy xe PHEV là dòng xe ít tin cậy nhất hiện nay – người dùng gặp lỗi nhiều hơn 146% so với xe xăng truyền thống. Trái lại, xe HEV lại đứng đầu về độ bền, nhờ công nghệ đã được kiểm chứng và tối ưu suốt hơn hai thập kỷ.
Chính sách thuế – Đòn bẩy hay rào cản?
Về mặt chính sách, hiện tại xe PHEV đang được hưởng ưu đãi thuế tiêu thụ đặc biệt (TTĐB) khi tỷ trọng xăng chiếm không quá 70% tổng năng lượng – điều kiện mà HEV không đạt được, do xe không có sạc ngoài.
Tuy nhiên, Dự thảo sửa đổi Luật thuế TTĐB mới đây đã gợi mở một bước ngoặt: cả HEV và PHEV đều sẽ được ưu đãi thuế như nhau, bằng 70% mức thuế so với xe xăng. Nếu được thông qua, giá xe HEV có thể giảm hàng trăm triệu đồng, kéo theo phí trước bạ giảm theo. Một cú hích đủ mạnh để HEV vươn mình mạnh mẽ.
PHEV vẫn "kén người", HEV lên ngôi
Dù PHEV sở hữu công nghệ mới và được đánh giá cao về mặt lý thuyết, nhưng thực tế doanh số lại rất khiêm tốn. Toàn bộ 2.873 xe hybrid bán ra trong quý I/2025 tại Việt Nam đều là HEV, không có bất kỳ mẫu PHEV nào thuộc phân khúc phổ thông.
Những cái tên từng kỳ vọng vào PHEV như Mitsubishi Outlander PHEV đã rút lui trong lặng lẽ. Ngược lại, Toyota Corolla Cross HEV hay Honda CR-V e:HEV đang dẫn đầu xu thế, nhờ tính thực dụng, bền bỉ và dễ sử dụng.
Chọn HEV hay PHEV không chỉ là bài toán công nghệ, mà còn là bài toán phù hợp. Trong bối cảnh hạ tầng sạc điện chưa phổ biến, nhu cầu đi lại linh hoạt và yếu tố chi phí còn nhạy cảm, HEV vẫn là phương án "vừa túi", vừa hợp thời với người dùng Việt.
