Ukraine tiết lộ về thỏa thuận khoáng sản, Mỹ yêu cầu thêm các quyền lợi tài chính điều khiến Ukraine nghèo đi?
1 quan chức của Ukraine cho biết các điều khoản của thỏa thuận khoáng sản giữa Ukraine và Hoa Kỳ vẫn chưa được hoàn thiện khi Hoa Kỳ yêu cầu thêm 1 số quyền lợi từ tài nguyên thiên nhiên của Ukraine trong nhiều năm.
Theo 1 bản tóm tắt, đề xuất mới nhất của Hoa Kỳ sẽ yêu cầu Kyiv phải gửi cho Washington toàn bộ lợi nhuận từ một quỹ kiểm soát tài nguyên của Ukraine cho đến khi Ukraine hoàn trả toàn bộ viện trợ thời chiến của Mỹ, cộng với lãi suất.
Ông Mykhailo Podolyak, một quan chức cấp cao tại văn phòng của Tổng thống Volodymyr Zelenskiy, nói với Reuters rằng hiện tại vẫn chưa có dự thảo hoàn thiện nào và các cuộc thảo luận xung quanh vấn đề này vẫn đang tiếp tục. Ông cho biết: "Các cuộc tham vấn vẫn đang diễn ra ở cấp độ các bộ khác nhau", nhưng từ chối giải thích thêm.
Chính quyền Trump trước đó đã ủng hộ quan điểm của Nga về cuộc chiến kéo dài ba năm ở Ukraine và gây sức ép trong nhiều tuần để Kyiv ký một thỏa thuận trao cho Washington quyền sở hữu các nguồn tài nguyên của Ukraine.
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy phát biểu với giới truyền thông tại Phủ Đại sứ Anh sau cuộc họp với các nhà lãnh đạo châu Âu về việc tăng cường hỗ trợ cho Ukraine, tại Paris, Pháp, ngày 27 tháng 3 năm 2025. REUTERS/Stephanie Lecocq
Ông Zelenskiy đã nhiều lần nói rằng ông chấp nhận ý tưởng này, mặc dù ông sẽ không ký một thỏa thuận sẽ làm đất nước ông nghèo đi trong nhiều thập kỷ. Hôm thứ Năm, ông cho biết Washington liên tục thay đổi các điều khoản của đề xuất, nhưng ông không muốn Hoa Kỳ nghĩ rằng ông phản đối về nguyên tắc.
Ba người hiểu rõ các cuộc đàm phán đang diễn ra cho biết Washington đã sửa đổi các đề xuất của mình. Bản dự thảo mới nhất không đưa ra bất kỳ đảm bảo an ninh nào cho tương lai cho Ukraine và yêu cầu nước này đóng góp vào một quỹ đầu tư chung tất cả thu nhập từ việc sử dụng tài nguyên thiên nhiên do các doanh nghiệp nhà nước và tư nhân quản lý trên khắp lãnh thổ Ukraine.
Theo bản tóm tắt, thỏa thuận quy định rằng Washington được trao quyền ưu tiên mua các nguồn tài nguyên được khai thác theo thỏa thuận và thu hồi toàn bộ số tiền đã trao cho Ukraine kể từ năm 2022, cộng với lãi suất 4%/năm, trước khi Ukraine bắt đầu được tiếp cận với lợi nhuận của quỹ.
Quỹ đầu tư chung sẽ do Tổng công ty Tài chính Phát triển Quốc tế Hoa Kỳ quản lý và có một hội đồng gồm năm người, ba người do Hoa Kỳ bổ nhiệm và hai người do Ukraine bổ nhiệm. Các khoản tiền tạo ra sẽ được chuyển đổi thành ngoại tệ và chuyển ra nước ngoài.
Một bản thỏa thuận trước đó mà Ukraine đã đồng ý về nguyên tắc trước khi ông Zelenskiy đến thăm Nhà Trắng vào tháng trước, có các điều khoản có vẻ có lợi hơn cho Ukraine. Nó đề xuất một quỹ đầu tư chung với Ukraine đóng góp 50% số tiền thu được từ lợi nhuận trong tương lai của việc khai thác tài nguyên thiên nhiên do nhà nước sở hữu.
Chuyến thăm của ông Zelenskiy vào ngày 28 tháng 2 kết thúc bằng việc ông Trump chỉ trích nhà lãnh đạo Ukraine tại Phòng Bầu dục trước giới truyền thông thế giới, sau đó là nhiều ngày Washington ngừng mọi hỗ trợ tình báo và viện trợ quân sự cho Ukraine. Kể từ đó, ông Zelenskiy đã hành động rất thận trọng, nhiều lần cảm ơn Hoa Kỳ vì sự hỗ trợ và cố gắng không làm Nhà Trắng tức giận.
Đầu tháng này, Ukraine đã đồng ý với đề xuất của Hoa Kỳ về lệnh ngừng bắn trong 30 ngày, mặc dù đề xuất này đã bị Nga bác bỏ.
Tuần trước, Ukraine và Nga đều đồng ý tạm dừng các cuộc tấn công vào cơ sở hạ tầng năng lượng và trên biển, nhưng Moscow yêu cầu nới lỏng các lệnh trừng phạt quốc tế trước khi chấp nhận lệnh ngừng bắn trên biển, và Washington cho biết họ sẽ hỗ trợ tìm cách nới lỏng lệnh trừng phạt.
Bộ trưởng Tài chính Scott Bessent đã dẫn đầu các cuộc đàm phán về thỏa thuận khoáng sản. Trong một cuộc phỏng vấn với Fox News đầu tuần này, ông cho biết Hoa Kỳ đã "chuyển một tài liệu hoàn chỉnh cho quan hệ đối tác kinh tế" và Washington hy vọng "thậm chí có thể nhận được chữ ký vào tuần tới".
Ông Trump cho biết thỏa thuận khoáng sản sẽ giúp đảm bảo một thỏa thuận hòa bình bằng cách trao cho Hoa Kỳ quyền lợi tài chính trong tương lai của Ukraine.
Ông cũng coi đây là cách để Hoa Kỳ thu hồi một phần trong số hàng chục tỷ đô la mà nước này đã viện trợ tài chính và quân sự cho Ukraine kể từ khi Nga tấn công. Hầu hết các khoản tiền viện trợ đã được chi tiêu tại Hoa Kỳ.
Bản tóm tắt đề xuất không đề cập đến việc Hoa Kỳ tiếp quản các nhà máy điện hạt nhân của Ukraine, một đề xuất khác mà ông Trump đã thảo luận.
