Các nhà lãnh đạo châu Âu hợp sức giúp Ukraine sau cuộc đụng độ nảy lửa của ông Trump và ông Zelensky
Thủ tướng Anh Keir Starmer cho biết các nhà lãnh đạo châu Âu đã nhất trí soạn thảo một kế hoạch hòa bình cho Ukraine để trình lên Hoa Kỳ, một bước đi quan trọng để Washington có thể đưa ra các đảm bảo an ninh mà Kyiv cho là cần thiết để ngăn chặn Nga.
Tại hội nghị thượng đỉnh ở London chỉ hai ngày sau khi Tổng thống Volodymyr Zelenskiy bất đồng quan điểm với Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump và cắt ngắn chuyến thăm Washington, các nhà lãnh đạo châu Âu đã thể hiện sự ủng hộ mạnh mẽ đối với tổng thống Ukraine và hứa sẽ làm nhiều hơn nữa để giúp đỡ quốc gia của ông.
Các nhà lãnh đạo châu Âu nhất trí rằng họ phải chi nhiều hơn cho quốc phòng để chứng minh với ông Trump rằng châu lục này có thể tự bảo vệ mình, và người đứng đầu Ủy ban châu Âu đề xuất khối này có thể nới lỏng các quy định hạn chế mức nợ.
Thủ tướng Starmer cho biết Anh, Ukraine, Pháp và một số quốc gia khác sẽ thành lập một "liên minh tự nguyện" và soạn thảo một kế hoạch hòa bình để trình lên ông Trump. "Đây không phải là lúc để nói thêm nữa. Đã đến lúc hành động. Đã đến lúc phải đứng lên, lãnh đạo và đoàn kết xung quanh một kế hoạch mới vì một nền hòa bình công bằng và lâu dài", ông Starmer nói.
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy gặp Thủ tướng Anh Keir Starmer.
Các nhà lãnh đạo không cung cấp thông tin chi tiết về kế hoạch của họ. Trước hội nghị thượng đỉnh, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron đã nói với tờ Le Figaro rằng kế hoạch sẽ bao gồm lệnh ngừng bắn trong một tháng áp dụng cho các cuộc tấn công trên không và trên biển nhưng không áp dụng cho các cuộc tấn công trên bộ. Ông cho biết quân đội châu Âu sẽ được triển khai nếu đạt được một thỏa thuận hòa bình đáng kể hơn. Không rõ liệu các quốc gia khác có đồng ý với các điều khoản hay không.
Tổng thống Zelenskiy nói với các phóng viên rằng Ukraine sẽ không nhượng bất kỳ lãnh thổ nào cho Nga theo một thỏa thuận hòa bình và cho biết ông vẫn sẵn sàng ký một thỏa thuận khoáng sản với Hoa Kỳ.
Ông Zelenskiy cho biết ông tin rằng ông có thể cứu vãn mối quan hệ của mình với ông Trump sau cuộc đấu khẩu hôm thứ Sáu, nhưng các cuộc đàm phán sẽ phải diễn ra sau cánh cửa đóng kín.
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy.
Châu Âu đang nỗ lực đảm bảo rằng Kyiv không bị loại khỏi bất kỳ cuộc đàm phán nào sau khi cuộc đụng độ tại Phòng Bầu dục làm dấy lên lo ngại rằng Hoa Kỳ có thể ngừng hỗ trợ cho Ukraine và áp đặt một kế hoạch hòa bình đã đàm phán với Nga.
Một số nhà lãnh đạo châu Âu cho biết họ phải tăng chi tiêu quốc phòng - điều có thể giúp thuyết phục ông Trump đứng về phía đưa ra bảo đảm an ninh của Hoa Kỳ trong trường hợp hòa bình.
Ursula von der Leyen, chủ tịch Ủy ban châu Âu, cơ quan điều hành của EU, phát biểu với các phóng viên rằng: "Sau một thời gian dài đầu tư thiếu hụt, giờ đây điều vô cùng quan trọng là phải tăng cường đầu tư quốc phòng trong một thời gian dài".
Bà cho biết, châu Âu cần biến "Ukraine thành một con nhím thép không thể tiêu hóa được đối với những đối thủ tiềm tàng".
Thiếu vũ khí, tiềm lực tài chính
Châu Âu, nơi không có đủ vũ khí và kho đạn dược như Hoa Kỳ, hy vọng có thể thuyết phục ông Trump rằng họ có thể tự vệ nhưng Nga sẽ chỉ tuân thủ một thỏa thuận hòa bình nếu có sự hậu thuẫn của Hoa Kỳ.
Các cuộc đàm phán với Hoa Kỳ tập trung vào việc Washington cung cấp cái gọi là biện pháp dự phòng cho vai trò gìn giữ hòa bình của châu Âu, có thể dưới hình thức yểm trợ trên không, tình báo và giám sát, cũng như mối đe dọa lớn hơn nhưng không xác định nếu Tổng thống Nga Vladimir Putin một lần nữa tìm cách chiếm thêm lãnh thổ.
Điều quan trọng để đạt được bất kỳ thỏa thuận nào từ ông Trump là các quốc gia châu Âu phải tăng chi tiêu quốc phòng và thể hiện rằng họ sẽ tham gia vào bất kỳ vai trò gìn giữ hòa bình nào - điều mà ông Starmer thừa nhận là khó có thể đạt được sự nhất trí.
Ông Starmer đã tăng chi tiêu quốc phòng của Anh trước chuyến thăm Washington vào tuần trước, và Tổng thư ký NATO Mark Rutte cho biết một số nhà lãnh đạo châu Âu đã vạch ra kế hoạch mới về chi tiêu quốc phòng tại cuộc họp nhưng ông từ chối cung cấp thông tin chi tiết.
