Mỹ và Nga nhất trí tìm kiếm cơ hội chung để chấm dứt xung đột Ukraine, gây báo động cho Ukraine và châu Âu
Các cuộc đàm phán tại Riyadh có sự tham gia của ngoại trưởng Hoa Kỳ và người đồng cấp Nga đánh dấu sự thay đổi lớn trong quan hệ Mỹ - Nga.
Các quan chức Hoa Kỳ và Nga đã nhất trí tìm hiểu "các cơ hội kinh tế và đầu tư" có thể phát sinh cho quốc gia của họ sau khi xung đột ở Ukraine chấm dứt sau các cuộc đàm phán tại Saudi Arabia, đánh dấu sự thay đổi lớn trong cách tiếp cận của Washington đối với Moscow. Tuyên bố này được đưa ra trong bối cảnh lo ngại ở Kyiv và khắp châu Âu rằng ông Donald Trump có thể thúc đẩy một giải pháp hòa bình có lợi cho Tổng thống Vladimir Putin. Đặc biệt, không có quan chức Ukraine hoặc châu Âu nào có mặt tại cuộc họp.
Phái đoàn Nga và Mỹ đàm phán ở Ả rập Xê út ngày 18/2 (Ảnh: Getty).
Trước đó, Phát biểu với các phóng viên tại khu nghỉ dưỡng Mar-a-Lago của mình ở Florida, Tổng thống Trump đã bác bỏ những lo ngại của Ukraine về việc bị loại khỏi các cuộc đàm phán. Ông nói: "Tôi có đủ khả năng để kết thúc cuộc xung đột, và tôi nghĩ mọi việc đang diễn biến tốt đẹp. Nhưng hôm nay tôi nghe thấy những lời phàn nàn, kiểu như 'Tại sao Ukraine không được mời?'. Các vị đã ở giữa cuộc xung đột 3 năm, và đáng lẽ ra không nên bao giờ bắt đầu nó. Kiev đã có thể đạt được một thỏa thuận, một thỏa thuận giúp họ giữ được phần lớn lãnh thổ và tránh thương vong, nhưng họ đã không làm vậy", ông Trump cho biết.
Sau các cuộc đàm phán tại Cung điện Diriyah ở Riyadh, cuộc đàm phán mở rộng nhất giữa hai nước trong ba năm qua, Ngoại trưởng Hoa Kỳ Marco Rubio cho biết đã đạt được thỏa thuận thành lập một nhóm cấp cao để hỗ trợ các cuộc đàm phán hòa bình của Ukraine và khám phá "các cơ hội sẽ xuất hiện khi xung đột ở Ukraine kết thúc thành công".
Sự kiện này đánh dấu một bước ngoặt lớn trong nỗ lực cô lập Moscow của chính quyền ông Biden. Bộ trưởng Ngoại giao Nga, Sergei Lavrov, và cố vấn chính sách đối ngoại của Tổng thống Putin, ông Yuri Ushakov, được chụp ảnh ngồi đối diện với ông Rubio, người tham dự các cuộc đàm phán cùng với cố vấn an ninh quốc gia Hoa Kỳ, Mike Waltz, và Steve Witkoff, đặc phái viên của Tổng thống Trump tại Trung Đông.
.jpg)
Ngoại trưởng Rubio (giữa) đang phát biểu tại cuộc đàm phán Nga- Mỹ.
Ngoại trưởng Rubio cho biết việc chấm dứt xung đột ở Ukraine phải được tất cả các bên liên quan chấp nhận, bao gồm Ukraine, Châu Âu và Nga, và các đồng minh châu Âu của Washington đã được tham vấn.
Tuy nhiên, các cuộc đàm phán tại thủ đô Saudi Arabia đã nhấn mạnh tốc độ nhanh chóng trong những nỗ lực của Hoa Kỳ nhằm ngăn chặn xung đột, gây báo động ở Kyiv và khắp châu Âu, nơi các quan chức đã họp vào thứ Hai để thảo luận về khả năng gửi quân gìn giữ hòa bình tới Ukraine.
Ông Lavrov đã bác bỏ viễn cảnh về một động thái như vậy vào thứ Ba. Ông cho biết việc triển khai quân đội thành viên NATO ở Ukraine, ngay cả khi họ hoạt động dưới một lá cờ khác, là không thể chấp nhận được đối với Moscow. Nga đã nhiều lần bác bỏ ý tưởng về việc đưa quân đội phương Tây vào Ukraine.
“Hôm nay, chúng tôi đã giải thích về những gì Tổng thống Putin đã nhiều lần nhấn mạnh: rằng việc mở rộng NATO, việc liên minh Bắc Đại Tây Dương sáp nhập Ukraine là mối đe dọa trực tiếp đến lợi ích của Liên bang Nga, là mối đe dọa trực tiếp đến chủ quyền của chúng tôi”, ông Lavrov cho biết.
Ông cũng bác bỏ đề xuất của Hoa Kỳ rằng Nga và Ukraine ngừng tấn công vào cơ sở hạ tầng năng lượng của nhau, tuyên bố sai sự thật rằng Nga chưa bao giờ gây nguy hiểm cho hệ thống cung cấp năng lượng dân sự của Ukraine.
Ngay sau cuộc họp, ông Ushakov cho biết các cuộc đàm phán đã diễn ra tốt đẹp, với cả hai bên đồng ý rằng các nhà đàm phán sẽ thảo luận về Ukraine. Ông cho biết một hội nghị thượng đỉnh giữa Tổng thống Putin-Trump tiềm năng đã được thảo luận, nhưng điều đó không có khả năng xảy ra vào tuần tới.
Các quan chức Ukraine không được mời tham dự các cuộc đàm phán. Trong chuyến thăm Ankara, nơi ông đã hội đàm với tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdoğan, Tổng thống Volodymyr Zelenskyy cho biết đất nước của ông sẽ không chấp nhận kết quả của các cuộc đàm phán về cách chấm dứt xung đột với Nga được tổ chức "sau lưng Ukraine".
Tổng thống Ukraine nói với các phóng viên rằng không thể đưa ra quyết định nào nếu không có Kyiv về cách chấm dứt cuộc chiến, và rằng ông sẽ luôn bác bỏ "tối hậu thư" của ông Putin.
Các cuộc thảo luận ở Riyadh đánh dấu nỗ lực cấp cao đầu tiên nhằm đàm phán chấm dứt cuộc chiến toàn diện của Tổng thống Putin vào Ukraine kể từ những ngày đầu của cuộc chiến, khi các cuộc đàm phán sụp đổ vì những yêu cầu của tổng thống Nga.
Bất chấp sự náo nhiệt của hoạt động ngoại giao, người ta biết rất ít về kế hoạch hòa bình của Tổng thống Trump dành cho Ukraine hay thiện chí tham gia của Nga, và cuộc họp hôm thứ Ba cũng không đưa ra nhiều manh mối mới.
Cả hai bên đều đưa ra những tuyên bố được diễn đạt cẩn thận khi các cuộc đàm phán kết thúc. Ngoại trưởng Rubio cho biết cuộc họp là "bước đầu tiên của một hành trình dài và khó khăn", đồng thời nói thêm: "Việc chấm dứt xung đột ở Ukraine phải được tất cả những bên liên quan chấp nhận, bao gồm Ukraine, Châu Âu và Nga".
Ông Waltz cho biết: “Đây cần phải là một kết thúc vĩnh viễn cho cuộc chiến chứ không phải là kết thúc tạm thời như chúng ta đã thấy trong quá khứ."
