Các cường quốc châu Âu tuyên bố ‘sẽ không có hòa bình lâu dài ở Ukraine’ nếu không thể đạt được 1 thỏa thuận này
Tuyên bố từ các quốc gia bao gồm Pháp, Đức và Anh được đưa ra sau khi tổng thống Hoa Kỳ cho biết ông và Tổng thống Putin đã sẵn sàng bắt đầu đàm phán.
Các cường quốc châu Âu, bao gồm Anh, Pháp và Đức, đã tuyên bố họ phải tham gia vào bất kỳ cuộc đàm phán nào trong tương lai về số phận của Ukraine và nhấn mạnh rằng chỉ có một thỏa thuận công bằng với các đảm bảo an ninh mới có thể đảm bảo hòa bình lâu dài. “Mục tiêu chung của chúng ta là đưa Ukraine vào vị thế mạnh mẽ. Ukraine và châu Âu phải là một phần của bất kỳ cuộc đàm phán nào”, bảy quốc gia châu Âu và Ủy ban châu Âu cho biết trong một tuyên bố chung sau cuộc họp của các bộ trưởng ngoại giao tại Paris.
Tổng thống Donald Trump cho biết ông đã nói chuyện với ông Putin và đồng ý đàm phán ngừng bắn ở Ukraine: “Ukraine cần được cung cấp các bảo đảm an ninh mạnh mẽ. Một nền hòa bình công bằng và lâu dài ở Ukraine là điều kiện cần thiết cho một nền an ninh xuyên Đại Tây Dương vững mạnh”, tuyên bố cho biết, đồng thời nói thêm rằng các cường quốc châu Âu đang mong muốn thảo luận về con đường phía trước với các đồng minh Hoa Kỳ của họ.
Bộ trưởng ngoại giao Tây Ban Nha, Jose Manuel Albares, cùng với những người đồng cấp Ukraine Andrii Sybiha và Jean-Noel Barrot, giám đốc cảnh sát đối ngoại EU, Kaja Kallas, và bộ trưởng ngoại giao Đức, Annalena Baerbock, tại Bộ ngoại giao Pháp ở Paris vào thứ Tư. Ảnh: Christophe Petit-Tesson/EPA
Cuộc gặp diễn ra sau khi Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump cho biết ông đã nói chuyện với Tổng thống Nga Vladimir Putin và hai bên đã sẵn sàng bắt đầu đàm phán ngay lập tức để chấm dứt chiến tranh ở Ukraine. Những diễn biến nhanh chóng đã khiến châu Âu lo ngại, khi ông Putin và ông Trump dường như đang đàm phán về tương lai an ninh của châu lục này qua chính các nhà lãnh đạo châu Âu. Bộ trưởng quốc phòng Hoa Kỳ Pete Hegseth dự kiến sẽ gặp hàng chục bộ trưởng NATO tại Brussels vào thứ năm, sau khi gặp nhóm liên lạc về Ukraine gồm các bộ trưởng quốc phòng tại Brussels vào thứ tư. “Sẽ không có hòa bình công bằng và lâu dài ở Ukraine nếu không có sự tham gia của châu Âu”, Bộ trưởng ngoại giao Pháp Jean-Noel Barrot phát biểu tại cuộc họp của các bộ trưởng từ Pháp, Anh, Đức, Ba Lan, Ý, Tây Ban Nha, Ukraine và Ủy ban châu Âu vào thứ Tư.
Bộ trưởng Annalena Baerbock của Đức và Jose Manuel Albares Bueno của Tây Ban Nha đều phát biểu tại cuộc họp rằng không có quyết định nào về Ukraine có thể được đưa ra “nếu không có người dân Ukraine” và kêu gọi các nước EU thể hiện sự thống nhất về vấn đề này.
Ông Albares Bueno nói thêm: “Chúng tôi muốn hòa bình cho Ukraine nhưng chúng tôi muốn một cuộc chiến phi nghĩa kết thúc bằng một nền hòa bình chính đáng”.
Trong khi đó, Bộ trưởng Ngoại giao Ba Lan Radoslaw Sikorski cho biết "tiếp tục hợp tác với Hoa Kỳ" là chủ đề thảo luận tại cuộc họp. "Không có sự đảm bảo nào tốt hơn cho an ninh của lục địa chúng ta hơn là hợp tác chặt chẽ xuyên Đại Tây Dương", ông Sikorski nói.
Khi được hỏi liệu có quốc gia châu Âu nào tham gia vào các cuộc đàm phán hòa bình hay không, thư ký báo chí Nhà Trắng Karoline Leavitt cho biết: "Tôi không có quốc gia châu Âu nào hiện đang tham gia để thông báo cho các bạn".
Bộ trưởng ngoại giao Pháp Jean-Noel Barrot cho biết châu Âu phải được trao một ghế tại bàn đàm phán trong bất kỳ cuộc đàm phán nào về việc chấm dứt xung đột ở Ukraine sau khi có thông tin ông Donald Trump và ông Vladimir Putin đã lên tiếng. Ảnh: Christophe Petit-Tesson/EPA
Cuộc họp ở Paris, được lên lịch từ nhiều tuần trước, nhằm mục đích vạch ra chiến lược phòng thủ của khối, thảo luận về cách củng cố Ukraine, lập kế hoạch cho các cuộc đàm phán hòa bình trong tương lai và thảo luận về cách tiếp cận các cuộc đàm phán với chính quyền Hoa Kỳ khi họ gặp nhau tại một hội nghị an ninh ở Munich vào cuối tuần này.
Nhưng mọi chuyện đã bị ‘trật bánh’ sau khi ông Hegseth đưa ra những tuyên bố thẳng thắn nhất từ chính quyền Trump về cách tiếp cận của họ đối với cuộc chiến kéo dài gần ba năm giữa Ukraine và Nga tại một cuộc họp với những người ủng hộ quốc tế của Ukraine tại Brussels vào thứ Tư. Ông cho biết việc quay trở lại biên giới trước năm 2014 của Ukraine là không thực tế và Hoa Kỳ không coi tư cách thành viên NATO của Kyiv là một phần của giải pháp cho cuộc chiến. "Theo đuổi mục tiêu viển vông này sẽ chỉ kéo dài chiến tranh và gây ra nhiều đau khổ hơn", ông nói.
Bình luận của ông Hegseth được theo sau bởi một cuộc gọi giữa ông Trump và ông Putin, sau đó Tổng thống Trump nói rằng nhóm của họ đã đồng ý bắt đầu đàm phán ngay lập tức. Các cường quốc châu Âu đã không biết về cuộc gọi trước đó và đã rất ngạc nhiên trước sự thẳng thắn trong lập trường của ông Hegseth, các nhà ngoại giao cho biết.
Sau khi loại trừ khả năng Ukraine gia nhập NATO, ông Hegseth cho biết hòa bình thay vào đó phải được đảm bảo bởi "quân đội châu Âu và ngoài châu Âu có năng lực", những người mà ông nhấn mạnh sẽ không đến từ Hoa Kỳ.
Ông Hegseth nói thêm rằng bất kỳ quân đội Anh hoặc châu Âu nào được triển khai tại Ukraine đều sẽ không được bảo vệ bởi một phần nhiệm vụ của NATO hoặc được bảo đảm theo điều khoản 5 của liên minh, nghĩa là trên thực tế họ sẽ phải phụ thuộc vào sự giúp đỡ từ các quốc gia tham gia.
Bộ trưởng Quốc phòng Anh John Healey cho biết London đã lắng nghe "lời kêu gọi các quốc gia châu Âu hành động. Chúng tôi đang và sẽ hành động". Sau cuộc họp song phương với Hegseth vào đầu ngày, ông tuyên bố Anh sẽ chi 4,5 tỷ bảng Anh cho viện trợ quân sự cho Ukraine trong năm nay, tờ Times đưa tin.
Đầu tuần này, Tổng thống Zelenskyy đã nói với tờ Guardian rằng châu Âu không thể cung cấp các bảo đảm an ninh kiên cường cho Kyiv nếu không có sự tham gia của Hoa Kỳ. "Bảo đảm an ninh mà không có Hoa Kỳ là không có thật", ông nói.
Tổng thống Zelenskyy cho biết lực lượng răn đe đa quốc gia đóng tại Ukraine sau khi ngừng bắn sẽ cần có quân số từ 100.000 đến 150.000 người, mặc dù con số này sẽ nhỏ hơn nhiều so với hơn 600.000 quân Nga ở Ukraine bị chiếm đóng.
“Châu Âu không thể triển khai một lực lượng như thế này ngay bây giờ. Nhưng chúng ta không thể buộc Hoa Kỳ phải triển khai quân. Vì vậy, chúng ta phải chấp nhận điều này và tìm ra những gì chúng ta có thể làm.” một nhà ngoại giao cấp cao của châu Âu nói với tờ Guardian.