Tỉnh duy nhất của Việt nam tiếp giáp cả Lào và Trung Quốc, tên gọi được vua Thiệu Trị đặt
Tên gọi của tỉnh này đã được vua Thiệu Trị đặt cách đây gần 200 năm, gắn với kì vọng về vùng đất biên cương vũng chãi.
Điện Biên là một tỉnh miền núi biên giới thuộc vùng Tây Bắc của Tổ quốc. Đây là tỉnh duy nhất của Việt Nam có đường biên giới giáp với cả Lào và Trung Quốc. Với vị trí chiến lược quan trọng, nơi đây đã từng là một trong những chiến trường ác liệt nhất của cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước. Tên gọi của tỉnh Điện Biên cũng mang một ý nghĩa sâu sắc, thể hiện khát vọng của nhân dân ta về một miền biên cương vững chãi.
Theo sử sách, tên gọi Điện Biên được vua Thiệu Trị nhà Nguyễn đặt năm 1841, bắt nguồn từ châu Ninh Biên. "Điện" nghĩa là vững chãi, "Biên" nghĩa là vùng biên giới, biên ải, "Điện Biên" tức là miền biên cương vững chãi. Phủ Điện Biên (tức Điện Biên Phủ) thời Thiệu Trị gồm 3 châu: Ninh Biên, Tuần Giáo và Lai Châu.
Theo truyền thuyết của người Thái, Điện Biên còn có tên gọi là Mường Then (Mường Thanh) nghĩa là xứ trời, gắn với truyền thuyết Quả bầu mẹ, giải thích sự xuất hiện của loài người. Đây cũng là đất tổ của dân tộc Thái ở Đông Nam Á.
Tên gọi Điện Biên thể hiện ý chí kiên cường, bất khuất của nhân dân ta trong đấu tranh bảo vệ Tổ quốc. Trong lịch sử, Điện biên cũng là nơi diễn ra trận Điện Biên Phủ “Lừng lẫy 5 châu, chấn động địa cầu”. Thắng lợi Điện Biên Phủ đã làm xoay chuyển cục diện chiến tranh, buộc thực dân Pháp phải ký Hiệp định Giơ-ne-vơ, chấm dứt chiến tranh xâm lược Đông Dương, mở ra thời kì mới cho cách mạng Việt Nam, Lào và Cam-pu-chia, góp phần quan trọng đối với phong trào giải phóng dân tộc, mở đầu sự sụp đổ của chủ nghĩa thực dân cũ trên phạm vi toàn thế giới.
Tên gọi Điện Biên cũng gắn liền với những giá trị văn hóa truyền thống của các dân tộc thiểu số sinh sống trên địa bàn tỉnh. Điện Biên là nơi có nhiều dân tộc anh em sinh sống, với những phong tục tập quán, văn hóa đặc sắc. Tên gọi Điện Biên đã trở thành một biểu tượng của tinh thần yêu nước, ý chí kiên cường bất khuất của dân tộc Việt Nam. Nó là niềm tự hào của nhân dân các dân tộc tỉnh Điện Biên nói riêng và cả nước nói chung.
Trong thời kỳ đổi mới, Điện Biên đang từng bước phát triển, đổi mới và hội nhập. Tên gọi Điện Biên tiếp tục được khẳng định, góp phần tô thắm thêm bản sắc văn hóa của vùng đất biên cương anh hùng.
