‘Cây chè tổ’ 400 tuổi nằm trên độ cao 1.400m: Được nuôi bằng tinh túy đất trời, là cây di sản Việt Nam

Những cây chè shan tuyết cổ thụ nằm trên độ cao 1.400m ở xã Suối Giàng, huyện Văn Chấn (tỉnh Yên Bái) được xem là “báu vật” của người Mông ở Suối Giàng. Những cây chè cổ thụ đã có tuổi đời hàng trăm năm không chỉ là nguồn sống “cứu đói” người dân mà còn gắn liền với những hoạt động văn hóa, văn nghệ, ẩm thực và nét văn hóa độc đáo riêng biệt của đồng bào dân tộc Mông.

Chè Shan tuyết – “Shan” là “sơn” – tức là núi, tức là chè được nuôi dưỡng bằng tất cả tinh túy của đất trời, búp chè non có lông tuyết trắng bám ở trên như được ngậm tuyết từ vùng non cao. Chè shan tuyết là chè hoàn toàn tự nhiên, không phun thuốc, không bón phân là lộc của đất trời cho người dân nơi đây. Ngày xưa, người dân chỉ thu hái bán chè tươi, nhưng những năm gần đây đã chế biến được một số loại như trà xanh, một số hộ còn chế biến được hồng trà, diệp trà…Vì là loại chè cực hiếm và sản lượng rất ít nên giá chè shan tuyết cũng không hề rẻ. Trên thị trường hiện nay, chè shan tuyết đang được bán với giá từ trên 1 triệu - gần 2 triệu đồng/kg.

Thống kê của huyện Văn Chấn, trên địa bàn xã Suối Giàng hiện có trên 500 ha chè Shan tuyết đang được thu hái ổn định, trong đó có hơn 300 ha là những cây chè trên 100 năm tuổi với năng suất khoảng 620 tấn búp chè tươi/năm, giúp người dân có thu nhập từ 12 đến 15 tỷ đồng/năm.

Cây chè cổ nhất Suối Giàng có tuổi thọ trên 400 năm tuổi, được người dân gọi là cây chè tổ. Những cây chè cổ thụ này được xem là những cây chè cổ nhất thế giới. Ngoài cây chè cổ thụ 400 tuổi, quần thể chè shan tuyết 400 gốc chè cổ thụ trên 100 tuổi phân bố ở 4 thôn của xã là Giàng A, Giàng B, Pang Cán và Bản Mới đang được hàng trăm hộ dân quản lý, chăm sóc.

Năm 2016, quần thể 400 cây chè cổ thụ này được  Hội Bảo vệ Thiên nhiên và Môi trường Việt Nam công nhận là Cây di sản Việt Nam.