Nghệ sĩ duy nhất có tên trong Từ điển Bách khoa Quân sự Việt Nam, giọng hát hay hơn cả chim hót
Tính đến hiện tại, nữ NSND này vẫn là người nghệ sĩ duy nhất có tên trong Từ điển Bách khoa Quân sự Việt Nam. Sinh thời, tiếng hát của bà được nhận xét còn hay hơn cả chim hót.
Trong làng nghệ thuật Việt Nam có nhiều giọng hát hay, ấn tượng. Nhưng người duy nhất được nhận xét sở hữu giọng nữ cao màu sắc (soprano coloratura) cùng kỹ thuật thanh nhạc hoàn hảo là NSND Tường Vi (1938 – 2024). Nói đến NSND Tường Vi là phải nói đến các ca khúc bất hủ như: Tiếng đàn Ta-lư, Bóng cây Kơ-nia, Suối Lê-Nin, Hoa Pơ Lang…
Cho đến nay, bà vẫn là người được đánh giá hát bài “Cô gái vót chông” hay nhất. Trong ca khúc này, NSND Tường Vi có hát thêm một đoạn staccato giả tiếng chim hót rất nổi tiếng. Giọng ca của bà ngân vang, thánh thót, được nhận xét còn hay hơn cả chim hót khi thể hiện ca khúc “Cô gái vót chông”. Thậm chí khi đã có tuổi, nữ nghệ sĩ vẫn hát ca khúc này. Sau này các ca sĩ đều phải hát thêm đoạn này như bắt buộc.
NSND Tường Vi tên thật là Trương Tường Vi, cái tên được đặt theo loài hoa tường vi xinh đẹp. Bà xuất thân trong một gia đình không có ai theo nghệ thuật. Ông ngoại bà là phú nông, cha là nhà giáo. Năm 1954, cô gái Tường Vi năng nổ nhập ngũ, ra chiến trường làm y tá ở Viện quân y 108. 2 năm sau, bà chuyển sang đoàn ca múa Tổng cục chính trị và bắt đầu được học thanh nhạc.
Từ 1962 – 1967, NSND Tường Vi tập trung vào đào tạo thanh nhạc một cách bài bản. Năm 1974, bà còn được cử đi du học 4 năm ở nhạc viện Sofia, Bulgaria.
Thời điểm chiến tranh cam go, Tường Vi theo đoàn văn công đi diễn khắp nơi, bất kể bom đạn. Ngoài ra bà còn đi biểu diễn ở các quốc gia khác như Liên Xô, Chile, Balan, Cuba, Lào… Vinh dự của NSND Tường Vi là được biểu diễn trước Chủ tịch Hồ Chí Minh, Đại tướng Võ Nguyên Giáp cùng nhiều vị cán bộ nổi tiếng khác.
Năm 1984, Tường Vi được phong hàm Trung tá, cũng trong năm đó bà nhận danh hiệu nghệ sĩ ưu tú. Đến năm 1993, nữ nghệ sĩ được phong tặng nghệ sĩ nhân dân. Bà được nhà nước khen thưởng nhiều huân, huy chương danh giá, cũng vinh dự trở thành nghệ sĩ duy nhất được ghi tên trong Từ điển Bách khoa Quân sự Việt Nam (xuất bản năm 1996).
