Gia đình hiếm hoi 3 mẹ con đều là NSND: Mẹ là danh cầm vĩ đại của Việt Nam, con vang danh thế giới
Gia đình này có truyền thống nghệ thuật nổi tiếng ở Việt Nam. Các thành viên trong nhà đều cống hiến cho nghệ thuật và có chỗ đứng vững vàng.
Ở Việt Nam, hiếm có gia đình nào mà cả ba mẹ con đều là NSND. Trường hợp được nhắc đến ở đây là gia đình cố nghệ sĩ dương cầm Thái Thị Liên (1918 – 2023). NSND Thái Thị Liên là một trong số những nữ danh cầm đầu tiên của nước ta. Bà từng đồng sáng lập ra Học viện Âm nhạc Quốc gia Việt Nam – Học viện danh giá hàng đầu Việt Nam về đào tạo nghệ thuật.
Bà Thái Thị Liên vốn xuất thân từ một gia đình danh giá. Bà ngoại bà là cụ Kha Vạng Lấm (cô ruột của cố Bộ trưởng Kha Vạng Cân). Dòng họ này nổi tiếng rất giàu có ở Nam Bộ. Bố bà Liên là kỹ sư Thái Văn Lân, một trong những kỹ sư điện đầu tiên của Việt Nam tốt nghiệp tại Pháp. Ông có quốc tịch Pháp (tên Alexis TVLân).
Chị gái bà Liên là Thái Thị Lang, nhà soạn nhạc nữ đầu tiên của Việt Nam, nghệ sĩ piano đầu tiên tốt nghiệp Nhạc viện Paris và có chuyến lưu diễn khắp thế giới. Nhà bà có 7 anh chị em và tất cả đều được học đàn trước khi học chữ. Riêng bà Liên từ năm 4 tuổi đã bắt đầu được các nữ tu trong trường dòng dạy đàn dương cầm, sau đó năm 1946 thì sang Pháp du học và thi đỗ Nhạc viện Paris.
Chồng đầu của NSND Thái Thị Liên là Trần Ngọc Danh (Trưởng phái đoàn đại diện của Chính phủ Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, em ruột của cố Tổng bí thư Trần Phú). Sau khi người chồng đầu qua đời ở chiến khu Việt Bắc, bà Liên tái hôn với nhà thơ Đặng Đình Hưng. Ông là một nhạc sĩ, nhà thơ của Việt Nam tham gia phong trào Nhân Văn – Giai Phẩm.
Danh cầm Đặng Thái Sơn (trái) và người cha - nhạc sĩ, nhà thơ Đặng Đình Hưng. Ảnh: GĐCC
Bà Liên và ông Hưng cùng nhau nuôi dạy 4 người con nên người. Trong đó có 1 con chung, 2 con riêng của bà Liên và ông Danh, 1 con riêng của ông Hưng. Điều đặc biệt là 3/4 người con sau này đều trở thành nghệ sĩ piano. Con gái Trần Bạch Thu Hà (Trần Thu Hà) là giáo sư, nhà giáo nhân dân, NSND, nguyên Giám đốc Nhạc viện Hà Nội. Con trai riêng của ông Hưng – Đặng Hồng Quang nhiều năm làm Chủ nhiệm Khoa Piano ở Nhạc viện TP.HCM. Con út Đặng Thái Sơn là NSND, người giành giải nhất cuộc thi piano quốc tế Chopin và là nghệ sĩ dương cầm nổi tiếng thế giới. Riêng con trai cả Trần Thanh Bình là không theo nghệ thuật mà làm kiến trúc sư đầu ngành, hiện là Viện trưởng Viện Nghiên cứu thiết kế trường học của Bộ Giáo dục và Đào tạo Việt Nam.
Như vậy, gia đình NSND Thái Thị Liên là trường hợp hiếm hoi ở Việt Nam khi có 3 mẹ con đều là NSND.
NSND Đặng Thái Sơn và má Liên. Ảnh: GĐCC
Tết Nguyên đán năm 2022, NSND Đặng Thái Sơn đã có kỳ nghỉ dài bên bà và gia đình sau 45 năm xa nhà. Ảnh: GĐCC
KTS. Trần Thanh Bình là con trai cả của bà Thái Thị Liên và ông Trần Ngọc Danh. Ảnh: GĐCC
Nghệ sĩ Đặng Thái Sơn (phải) chụp ảnh với má trong Tết Nguyên đán 2022. Ảnh: GĐCC
Riêng NSND Thái Thị Liên, năm 1955, bà cùng với Tạ Phước, Lê Yên, Tô Vũ, Vũ Tuấn Đức, Doãn Mẫn, Lều Thọ Hợp là 7 người có công lập nên Trường Âm nhạc Việt Nam (sau này là Nhạc viện Hà Nội). Chính nữ nghệ sĩ dương cầm này là người dạy dỗ nên nhiều nhạc sĩ, nghệ sĩ nổi tiếng. Sau khi về hưu, bà hỗ trợ con trai Đặng Thái Sơn chinh phục sự nghiệp âm nhạc khắp thế giới. Bà Liên khi đó làm đủ công việc, từ thư ký, đánh máy, tốc ký đến cả nấu ăn cho con.
