Dòng họ nổi tiếng ở Việt Nam truyền đời làm tướng: Có nhiều võ tướng kiệt xuất, được dân lập đền thờ
Một dòng họ ở vùng Kinh Bắc nổi tiếng với truyền thống thượng võ. Nhiều người thuộc dòng họ này làm võ tướng nổi tiếng, đã lập hàng loạt chiến công hiển hách.
Nói đến Bắc Ninh là nói đến vùng đất từng được xem như thủ phủ của Giao Chỉ cổ xưa. Nơi đây không chỉ được xem như cái nôi của dân tộc Việt mà còn là quê hương của những danh nhân văn hóa, anh hùng kiệt xuất. Nổi bật trong số đó là dòng họ Nguyễn Đức ở Quế Ổ, xã Chi Lăng, huyện Quế Võ.
Từ đầu thế kỷ 15 thời Lê Sơ đến khi nhà Lê Sơ đi xuống, đất nước trải qua nhiều cuộc chiến, đến thời nhà Nguyễn, dòng họ Nguyễn Đức đã sản xuất ra nhiều “nhân kiệt”. Trong vòng 600 năm, dòng họ Nguyễn Đức đã có đến 22 vị võ tướng được phong tước Quận công, 76 vị được phong tước hầu, 5 vị được ban hôn lấy công chúa, 2 vị đỗ Tạo sĩ, 2 vị đỗ Võ cử, 4 vị đỗ thi Hương…
Theo gia phả của dòng họ, vào đầu thế kỷ 15, cụ thủy tổ là Nguyễn Đức Luân đã đến Quế Ổ lập nghiệp và được phong làm Đặc tiến phụ quốc thượng tướng quân, Đô đốc đồng trị, tặng Tả phủ Phù quận công. Ông là người nhân từ, chuyên hành thiện. Trong khi đó, các vị tướng thuộc dòng họ này cũng được đánh giá là người kiệt xuất, góp công chống ngoại xâm, dẹp phản loạn, giúp dân yên ổn làm ăn. Vì thế mà ngoài được triều đình phong tước, trọng thưởng, họ còn được người dân lập đền, miếu để thờ.
Nói về dòng họ Nguyễn Đức ở Quế Ổ, nhà bác học Lê Quý Đôn từng cảm thán rằng họ là họ võ tướng đời lớn nhất vùng Kinh Bắc. Cụ thể, trong cuốn “Lê Quý kỷ sự” viết: “Họ Nguyễn Đức ở Quế Ổ từ khi Lê trung hưng trở về sau nối đời làm tướng, trong họ có tới 18 người được phong tước Quận công, họ hàng to và mạnh nhất ở Kinh Bắc”.
Nơi thờ tự ở bên trong lăng và nhà thờ 18 vị Quận công họ Nguyễn Đức. Ảnh: Internet
Hiện nay, ở Quế Ổ có lăng và nhà thờ 18 vị Quận công (dù nghiên cứu cho thấy dòng họ này có đến 22 vị Quận công). Trong nhà thờ còn có các cổ vật như: Tộc phả, ngai, tượng thờ, bài vị, bia đá, câu đối… Năm 1992, lăng và nhà thờ dòng họ Nguyễn Đức còn được công nhận là di tích văn hoa lịch sử cấp quốc gia.
Bên cạnh đó, ở thôn Dũng Quyết, xã Việt Hùng (Quế Võ) còn có một miếu thờ được xây từ năm 1708. Hiện trong miếu có thờ 6 vị Quận công đều là dòng họ Nguyễn Đức là: Hùng Quận Công, Cẩm Quận Công, Ân Quận Công, Quế Quận Công Nguyễn Đức Uyên, Chiêm Quận Công, Giao Quận Công.
