Quân chủng duy nhất được đích thân Bác Hồ đặt tên, là lực lượng quan trọng của Quân đội nhân dân Việt Nam
Đây là một trong ba quân chủng quan trọng nhất của Quân đội nhân dân Việt Nam. Hiếm ai biết, tên gọi của quân chủng này vốn là do chính Bác Hồ đặt cho.
Phong trào Đồng khởi trên quy mô rộng lớn khắp Nam Bộ, Tây Nguyên và Trung Trung Bộ những năm 60 là hiện tượng lịch sử, đánh dấu bước ngoặt quan trọng trong sự nghiệp kháng chiến chống Mỹ của dân tộc ta. Để vớt vát, Mỹ quyết định chuyển sang chiến lược “chiến tranh đặc biệt” ở miền Nam Việt Nam, đẩy cao hoạt động do thám, tung biệt kích phá hoại miền Bắc, ngăn chặn viện trợ từ Bắc vào Nam.
Đứng trước tình cảnh đó, Quân ủy Trung ương đã chủ trương xây dựng lực lượng vũ trang, củng cố quốc phòng ở miền Bắc. Thượng tướng Phùng Thế Tài (nguyên Phó Tổng Tham mưu trưởng QĐND Việt Nam, nguyên Tư lệnh đầu tiên của Quân chủng Phòng không – Không quân), khi đó là Tư lệnh Bộ Tư lệnh Phòng không cho biết, ông nhận được Chỉ thị của đồng chí Văn Tiến Dũng, Phó Bí thư Quân ủy Trung ương về việc chấn chỉnh tổ chức. Trong đó đề cập nhiều vấn đề, đáng chú ý nhất là giao cho Đảng ủy Phòng không cùng Đảng ủy Cục Không quân nghiên cứu hợp nhất quân chủng.
Câu hỏi đặt ra lúc này là có nên hợp nhất hay không? Nếu có thì làm thế nào? Sau khi thống nhất được việc sẽ hợp nhất, lãnh đạo chỉ huy Bộ Tư lệnh Phòng không và lãnh đạo chỉ huy Cục Không quân đã ngồi lại với nhau, đi đến một số thống nhất về biên chế, tổ chức.
“Riêng về tên gọi lúc đó rất nhiều ý kiến khác nhau, nhưng kết luận có thể đặt hai tên đó là: Quân chủng Phòng không quân hoặc Quân chủng Không quân. Tại hội nghị này chúng tôi cũng thành lập ra Ban Nghiên cứu hợp nhất. Tôi là Trưởng ban, đồng chí Đặng Tính là Phó ban cùng các thành viên các ban, ngành hai bên. Chúng tôi đề ra chương trình công tác có ba bước. Trước hết hai bên thống nhất chủ trương, rồi tiến hành công tác tổ chức biên chế, sau đó giải quyết các vấn đề chính sách...”, Thượng tướng Phùng Thế Tài kể lại.
Vấn đề tên gọi vướng phải nhiều tranh cãi. Có người đề nghị đặt là Quân chủng Phòng không quân, người lại đề xuất gọi là Quân chủng Không quân – Phòng không. Cuối cùng, các chỉ huy này quyết định gửi ý kiến lên để Quân ủy Trung ương xem xét. Quân ủy Trung ương lại trình Bác Hồ, được Bác góp ý đặt cho cái tên Quân chủng Phòng không – Không quân.
Nói về việc thêm dấu gạch ngang giữa tên 2 lực lượng, Bác nói với mọi người: “Bác không bênh chú Tài đâu, mà để tên Quân chủng như vậy đọc nó thuận hơn, Bác đã để gạch ngang ở giữa như vậy là có ý coi hai lực lượng đều quan trọng như nhau”.
Bác Hồ thăm Trung đoàn Không quân 921, ngày 9-11-1964. Ảnh tư liệu
Về sau, vì yêu cầu nhiệm vụ mà Quân chủng Phòng không – Không quân được tách ra làm Quân chủng Phòng không và Quân chủng Không quân. Khi hợp nhất 2 quân chủng này lại, có ý kiến muốn học hỏi các nước đặt là Quân chủng Không quân – Phòng không. Biết chuyện, Thượng tướng Phùng Thế Tài đã trực tiếp trao đổi với Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Phạm Văn Trà và đề nghị để nguyên tên Quân chủng như Bác Hồ từng đặt cho là Quân chủng Phòng không – Không quân.
Như nhiều người đã biết, Quân chủng Phòng không – Không quân là một trong ba quân chủng của Quân đội nhân dân Việt Nam trực thuộc Bộ Quốc phòng, có nhiệm vụ chiến đấu bảo vệ không phận, mặt đất và biển đảo Việt Nam; cứu trợ, tìm kiếm cứu nạn và các nhiệm vụ khác.
Quân chủng Phòng không – Không quân Việt Nam được thành lập chính thức vào ngày 22/10/1963 trên cơ sở sáp nhập Bộ Tư lệnh Phòng không và Cục Không quân. Đã 61 năm trôi qua nhưng đây vẫn luôn là lực lượng tiên phong, đoàn kết, luôn hoàn thành nhiệm vụ mà Đảng và Bác Hồ đã giao phó, đó là bảo vệ bầu trời Tổ quốc.
Theo Cổng Thông tin Điện tử Bộ Quốc phòng
