Gia đình duy nhất có 3 đời ông, cháu, cha đều đỗ Trạng Nguyên: Ở huyện này tại Nghệ An

Theo đó, trong lịch sử phong kiến Việt Nam, Hồ Tông Thốc là 1 nhân tài khoa bảng lừng danh khi đỗ trạng nguyên khi mới 17 tuổi. Ông được xem là 1 trong những trạng nguyên trẻ năm trong suốt ngàn năm khoa bảng. 

Hồ Tông Thốc (1234-?) có nguyên quán thuộc huyện Yên Thành, tỉnh Nghệ An ngày nay. Ông đã đỗ trạng nguyên dưới thời nhà Trần và làm quan ở đời vua Trần Nghệ Tông.

Điều đáng nói,  Hồ Tông Thốc có  con trai là Hồ Tông Đốn và cháu ruột là Hồ Tông Thành đều đỗ trạng nguyên. Đây chính là trường hợp duy nhất có 1 gia đình 3 đời đỗ trạng nguyên trong g khoa cử Việt Nam. Dân ca xứ Nghệ còn có câu ca để tự hào về thành tích vẻ vang này:  "Một nhà ba trạng nguyên ngồi / Một gương từ mẫu mấy đời soi chung".

Với xuất thân là con nhà nghèo nhưng Hồ Tông Thốc lại vô cùng hiếu học và có tài năng xuất chúng được người dân xem là bậc thần đồng. Ông sống cùng cha tại Trang Cuội nay thuộc huyện Yên Thành, Nghệ An. Sau này, ông được cha gửi học một thầy đồ ở huyện Đường Hào, tỉnh Hải Dương. Hồ Tông Thốc được thầy yêu mến, lấy ra làm gương cho các bạn vì tài năng làm thơ hay, hay chữ và có trí nhớ rất tốt.

Cuốn sách “Kể chuyện thần đồng Việt Nam” có ghi lại vào dịp Tết Nguyên tiêu (rằm tháng giêng), khi có viên quan họ Lê mở tiệc mời văn nhân đến nhà bình thơ. Dù con nhỏ nhưng  Hồ Tông Thốc lúc đó cũng tới dự và làm liên tiếp 100 bài thơ ngay sau khi đề vừa đưa ra trong lúc đó mọi người còn chưa thể nghĩ ra. Sau sự kiện này, tiếng tăm của ông đã vang danh khắp vùng, được giới văn nhân không ai kính phục. 

Hồ Tông thốc cũng được vua tin tưởng, giao phó cho chức An phủ sứ, ông thường được triệu kiến ông ra tiếp sứ, phái dẫn đoàn sứ bộ sang Trung Quốc. Hồ Tông Thốc thậm chí đã từng sửa thơ của 1 nhân vật được tôn là thi bá của Trung Quốc là Vương Bột (theo sách "Giai thoại Lịch sử Việt Nam"). Chính điều này đã khiến quan lại Trung Quốc lúc đó phải thán phục. 

Hồ Tông Thốc từng giữ chức Hàn Lâm học sĩ phụng chỉ kiêm Thẩm hình viện sứ dưới thời vua Trần Nghệ Tông, Hồ Tông Thốc từng giữ chức Hàn Lâm học sĩ phụng chỉ kiêm Thẩm hình viện sứ. Việt Nam thế chí" và "Việt sử cương mục" là những bộ sách sử được ông biên soạn chỉ tiếc là cả 2 bộ sách đều đã thất lạc. Sử gia Ngô Sĩ Liên nhận xét về   Bộ "Việt sử cương mục" như sau: "Ghi chép thận trọng mà có phương pháp, bình luận sự việc thiết đáng mà không rườm rà, cũng gần hy vọng được".

Hồ Tông Thốc là 1 trong nhân tài khoa bảng đầu tiên ở xứ Nghệ. Ở quê của ông thuộc  xã Thọ Thành, huyện Yên Thành, tỉnh Nghệ An ngày nay có 1 ngôi trường được đặt theo tên ông đó là THCS Hồ Tông Thốc. Ở thành phố Vinh (Nghệ An) cũng có 1 con đường được đặt theo tên của ông.