Báo cáo từ một nguồn tin cậy nhất về biến đổi khí hậu đã phác thảo bức tranh đáng báo động về Trái Đất, nơi vừa ghi nhận 10 năm nóng nhất trong lịch sử.
Báo cáo "Tình trạng Khí hậu Toàn cầu" của Tổ chức Khí tượng Thế giới (WMO) đã liệt kê hàng loạt kỷ lục đáng lo ngại mà các nhà khoa học cho rằng lẽ ra phải khiến thế giới hành động quyết liệt. Tuy nhiên, họ cho hay điều này có thể không xảy ra, khi các nhà lãnh đạo toàn cầu đến nay vẫn chưa có động thái cấp bách.
Theo báo cáo, nồng độ khí CO2 trong khí quyển, cùng với khí metan và nitơ oxit, đang ở mức cao nhất trong 800.000 năm qua.
Năm 2024 lập kỷ lục nhiệt độ mới
Năm 2024 đã chính thức trở thành năm nóng nhất kể từ khi dữ liệu được ghi nhận cách đây 175 năm, phá vỡ kỷ lục trước đó của năm 2023.
Theo WMO, năm 2024 nhiều khả năng là lần đầu tiên nhiệt độ toàn cầu vượt ngưỡng 1,5 độ C so với mức trung bình giai đoạn 1850-1900. Các nhà khoa học cho biết điều này không đồng nghĩa với việc thế giới đã vĩnh viễn vượt qua giới hạn đặt ra trong Thỏa thuận Paris, văn kiện mà Mỹ từng rút lui ngay ngày đầu nhiệm kỳ thứ 2 của Tổng thống Donald Trump, nhưng nó cho thấy chúng ta đang tiến rất gần đến ranh giới nguy hiểm.
Báo cáo nhấn mạnh rằng nguyên nhân chính dẫn đến nhiệt độ gia tăng là mức khí nhà kính kỷ lục, bên cạnh tác động ngắn hạn của hiện tượng El Nino, một mô hình thời tiết gây ra hiện tượng nước ấm hơn tại khu vực phía đông Thái Bình Dương.
Theo WMO, nhiệt độ toàn cầu trong dài hạn hiện cao hơn từ 1,34 - 1,41 độ C so với thời kỳ tiền công nghiệp.
Tổng Thư ký Liên Hợp Quốc António Guterres cho biết vẫn còn cơ hội giới hạn mức tăng nhiệt độ ở ngưỡng 1,5 độ C, nhưng nhấn mạnh rằng “các nhà lãnh đạo thế giới cần hành động mạnh mẽ hơn để biến điều đó thành hiện thực”.
8 năm qua liên tục lập kỷ lục về nhiệt độ đại dương
Sự gia tăng nhiệt độ toàn cầu đồng nghĩa với việc nước biển ngày càng ấm hơn, do các đại dương hấp thụ tới 90% lượng nhiệt dư thừa.
Trong 8 năm qua, nhiệt độ đại dương liên tục đạt mức cao kỷ lục. Đáng lo ngại, tốc độ nóng lên của đại dương trong 2 thập kỷ qua đã tăng hơn gấp đôi so với giai đoạn 1950-2005.
Nước biển ấm lên đã gây ra tình trạng san hô bị tẩy trắng nghiêm trọng trong năm qua, làm gia tăng các cơn bão nhiệt đới và cận nhiệt đới, đồng thời làm trầm trọng thêm tình trạng mất băng biển.
Mực nước biển dâng nhanh gấp đôi so với 3 thập kỷ trước
Báo cáo của WMO cho biết tốc độ dâng trung bình của mực nước biển toàn cầu đã tăng gấp đôi kể từ khi dữ liệu vệ tinh được ghi nhận vào năm 1993, đạt mức cao kỷ lục vào năm 2024.
Nếu như giai đoạn 1993-2002, mực nước biển tăng trung bình 2,1 mm mỗi năm, thì trong giai đoạn 2015-2024, con số này đã vọt lên 4,7 mm mỗi năm - một dấu hiệu đáng báo động về tình trạng biến đổi khí hậu đang diễn ra trên toàn cầu.
Mực nước biển tăng kéo theo hàng loạt hệ lụy nghiêm trọng đối với các khu vực ven biển, bao gồm lũ lụt, xói lở và hiện tượng xâm nhập mặn vào nguồn nước ngầm.
Sự tan chảy của băng biển là một trong những nguyên nhân chính khiến mực nước biển tiếp tục dâng, và chưa có dấu hiệu chững lại.
Giới khoa học đưa ra cảnh báo
Giáo sư Sarah Perkins-Kirkpatrick tại Trường Môi trường và Xã hội Fenner, Đại học Quốc gia Úc, cho rằng thế giới đã đến ngưỡng mà việc đạt mức phát thải ròng bằng 0 không còn đủ nữa.
“Chúng ta không thể tiếp tục nhấn nút hoãn báo thức trong khi nhiệt độ toàn cầu liên tục lập kỷ lục. Còn phải la hét bao nhiêu nữa để mọi người hiểu rằng biến đổi khí hậu đang diễn ra, nguyên nhân là do con người. Và nếu không có hành động quyết liệt, tình hình sẽ ngày càng tồi tệ hơn? Càng chần chừ, càng khó để sửa chữa hậu quả”, bà nhấn mạnh.
Tiến sĩ Linden Ashcroft, giảng viên khoa học khí hậu tại Đại học Melbourne, bày tỏ sự thất vọng trước việc các cảnh báo không được chú ý đúng mức.
“Thành thật mà nói, tôi không biết phải làm gì tiếp theo. Leo lên mái nhà hét lên về những phát hiện này? Viết bình luận của mình toàn bằng chữ in hoa? Hay vừa nói vừa nhảy trên TikTok?”, bà viết trong một tuyên bố.
“Nếu các chính phủ và doanh nghiệp không thể hiện vai trò lãnh đạo thực sự trong cuộc chiến chống biến đổi khí hậu, tôi sẽ lưu lại phản hồi này và gửi lại vào năm sau”, bà cho biết.
Theo CNN
