Hé lộ 3 lý do khiến các nhà khảo cổ 50 năm qua chưa dám vào lăng mộ của Tần Thủy Hoàng

Lăng mộ Tần Thủy Hoàng, vị hoàng đế đầu tiên của Trung Quốc, là một trong những phát hiện khảo cổ học quan trọng nhất thế giới, nổi tiếng với Binh đoàn Đất nung và các di vật văn hóa quý giá. Tuy nhiên, cho đến nay, phòng mộ của vị hoàng đế này vẫn chưa được mở ra, có lẽ vì nhiều lý do. Một trong những lý do là việc mở lăng mộ có thể phá hủy những di vật vô giá. Một lý do khác là việc đào bới có thể làm hỏng cân bằng của các cấu trúc dưới lòng đất, gây ra những thiệt hại không lường trước được. Hàm lượng thủy ngân cao xung quanh và bên trong lăng mộ cũng cho thấy rằng “cung điện dưới lòng đất” có thể vẫn còn nguyên vẹn như trước.

Một lý do khác khiến các nhà khảo cổ không dám vào lăng mộ là do hạn chế về khả năng khai quật và nghiên cứu. Các kỹ thuật bảo tồn và nghiên cứu di vật văn hóa là tiền đề không thể thiếu để mở lăng mộ. Ngoài ra, cần có một loạt các kỹ thuật thăm dò, khai quật và phục hồi cho việc đào bới thực tế. Không ai có thể đảm bảo tránh được sai sót và tổn thất trong quá trình này vì không có kinh nghiệm và tiền lệ khảo cổ liên quan nào trong lịch sử Trung Quốc. Ví dụ, để bảo vệ và thu gom từng mảnh của các di vật văn hóa, máy ủi, máy đào và chất nổ bị cấm sử dụng trong quá trình khai quật, và việc khai quật thủ công có thể kéo dài rất lâu. Do đó, một mái che khổng lồ là cần thiết để bảo vệ hiện trường khỏi gió và mưa. Tuy nhiên, nếu được che bởi mái che, du khách sẽ không thể chiêm ngưỡng được phong cảnh tuyệt đẹp xung quanh.

Lăng mộ Tần Thủy Hoàng gồm hai phần: ngọn đồi trên mặt đất và cung điện dưới lòng đất. Các nhà khảo cổ không thể đào sâu vào trong ngôi mộ dưới lòng đất để khai quật quy mô lớn. Cách duy nhất là di chuyển một phần lớn của ngọn đồi trên mặt đất để vào trong, tuy nhiên cách này sẽ làm mất đi giá trị lịch sử của lăng mộ. 

Thêm một lý do nữa là việc khai quật lăng mộ có thể tốn rất nhiều thời gian. Các nhà khảo cổ đã dành gần 30 năm để khai quật khoảng một phần ba của các hố binh đoàn Đất nung. Diện tích của lăng mộ Tần Thủy Hoàng là khoảng mười ba lần so với các hố binh đoàn Đất nung, và không biết sẽ mất bao nhiêu năm để hoàn thành công việc khai quật lăng mộ của Tần Thủy Hoàng.

Ngoài ra, lý do khiến lăng mộ này không nên được khai quật là vì công nghệ hiện tại không thể bảo vệ được các di vật văn hóa chôn trong lăng mộ. Các loại lụa, tranh tường và họa phẩm là những thứ khó bảo tồn nhất. Ví dụ, quan tài sơn mài và tranh sắc màu được phát hiện trong Lăng Mộ Hán Mạnh Đức không còn tươi sáng và hoàn chỉnh như khi được khai quật. Các kỹ thuật bảo tồn hiện tại cũng không thể đáp ứng yêu cầu bảo vệ phòng mộ dưới lòng đất.