Danh tính ‘cha đẻ' của mì ăn liền : Thành công nhờ nấu cơm cho vợ, từng phải vào tù vì trốn thuế

Mỳ ăn liền (mỳ tôm) là 1 món ăn khá phổ biến với người Việt Nam và trên thế giới. Chúng có thể xuất hiện ở bất kì đâu từ siêu thị, cửa hàng tạp hóa, những khu nhà nghỉ giá rẻ đến resort cao cấp hay sân bay.

Báo cáo của Hiệp hội mì ăn liền quốc tế (WINA) cho thấy lượng mỗi năm thế giới tiêu thụ tới 104 tỷ gói mì ăn liền. Riêng Việt Nam là một trong 15 quốc gia đang tiêu thụ mì gói nhiều nhất, xếp vị trí thứ 5, sau Ấn Độ và ngay trước Mỹ. Hiện nay, bình quân một người Việt Nam tiêu thụ 53,5 gói mì ăn liền mỗi năm và khách hàng bao gồm đủ thành phần, từ bình dân đến những doanh nhân nổi tiếng. Có lẽ ít ai biết rằng, ý tưởng mì ăn liền được ra đời khi 1 doanh nhân đang giúp vợ nấu cơm.

Theo đó, mì ăn liền (mì tôm) được phát minh bởi Momofuku Ando, người sáng lập tập đoàn Nissin Foods tại Nhật Bản. Ông sinh ra tại Đài Loan vào năm 1910 với tên khai sinh là Go Pek Hok và chuyển qua Nhật Bản vào năm 1933 khi ông 22 tuổi. Gia đình ông thuộc tầng lớp thương nhân khá giàu có, sở hữu cả một nhà máy dệt. Nhờ ảnh hưởng của gia đình, ông Go thành lập công ty may mặc khi vừa mới chuyển đến Nhật Bản và cũng từ đó ông đổi tên thành Momofuku Ando.

Vào năm 1948, Ando bị buộc tội trốn thuế và đi tù 2 năm. Theo hồi ký của Ando, công ty của ông khi đó cung cấp học bổng cho sinh viên và bị hiểu lầm. Bất kể thực hư thế nào, doanh nghiệp của Ando cũng phải đóng cửa do hệ lụy của Thế chiến II khi Nhật Bản thua trận. Sau khi ra tù, Ando tiếp tục sáng lập ra hãng Nissin ở Osaka chuyên kinh doanh sản xuất muối.

Thế nhưng vào năm 1957, công ty này phá sản và Ando bắt đầu trăn trở về một sản phẩm mới có thể giúp người dân Nhật Bản chống đói. Sau khi Mỹ thả bom nguyên tử xuống Osaka, nơi đây trở thành khu vực hoang tàn, đổ nát, người dân mất nhà cửa và phải xếp hàng chờ đợi cứu trợ. Ando đã chứng kiến hàng dài người xếp hàng chờ đợi tại các cửa hàng để được ăn một bát mì. Ngay lập tức, ông Ando hiểu rằng hòa bình sẽ chỉ đến với đất nước ông nếu tất cả mọi người đều có đủ thức ăn. Bộ y tế Nhật Bản khi đó đã kêu gọi người dân chuyển sang ăn bánh mì từ viện trợ của Mỹ. Tuy nhiên loại thực phẩm này không thông dụng do người dân quen với các món ăn như cơm, mì hơn. Mặc dù vậy, Bộ y tế Nhật cho biết không có công ty sản xuất mì nào đủ sức duy trì sản lượng cần thiết để cung cấp cho nhân dân. Các sản phẩm mì thời này chủ yếu vẫn là dạng thô cho các quán ăn.

Ando quyết định tự mình nghiên cứu và phát minh ra loại mì khô có thể ăn ngay sau khi cho nước nóng vào. Ông đã mua một chiếc máy làm mì và bắt đầu thử nghiệm tại nhà. Sau nhiều lần thất bại, ông Ando đã tình cờ phát hiện ra bí quyết khi giúp vợ nấu cơm. Ông nhận ra rằng khi chiên cơm trước khi luộc, cơm sẽ giữ được hình dạng và không bị nát. Ông áp dụng phương pháp này cho mì và thành công. Ông đã chiên mì qua dầu để tạo ra những lỗ nhỏ trên sợi mì, giúp mì hấp thụ nước nóng nhanh hơn và giữ được độ dai.

Sau khi hoàn thiện sản phẩm, Ando đã đặt tên cho nó là Chikin Ramen, với vị gà làm từ bột gà và gia vị. Sản phẩm được bán với giá 35 yên, gấp 6 lần giá của một bát mì tươi ở quán. . Ban đầu, Chikin Ramen không được tiếp nhận nhiệt tình do giá cao và khách hàng chưa quen với cách chế biến. Tuy nhiên, Ando đã không ngừng quảng bá sản phẩm của mình bằng cách tổ chức các buổi thử nếm miễn phí, gửi hàng mẫu cho các siêu thị và nhà hàng, và thậm chí còn tự lái xe giao hàng cho khách hàng

Dần dần, Chikin Ramen đã trở thành một sản phẩm được yêu thích của người Nhật Bản, đặc biệt là trong các gia đình có con nhỏ. Ando đã tiếp tục nghiên cứu và phát triển các loại mì ăn liền khác, như Cup Noodles (1971), Top Ramen (1978), Space Ram (2005) và vô số các hương vị khác nhau.

Ông Ando mất vào năm 2007 nhưng những gì ông để lại cho xã hội là vô cùng to lớn. Năm 2008, tổng số mì gói tiêu thụ trên toàn thế giới đạt 94 tỷ gói, tương đương mỗi người trưởng thành trên trái đất tiêu thụ 14 gói mỗi năm. Đến năm 2015, con số này đã đạt 97,7 tỷ gói, tương đương 270 triệu gói mì được người dân sử dụng mỗi ngày. Trong đó Việt Nam đứng thứ 2 nếu xét về mức tiêu thụ mì gói bình quân đầu người với 51,9 gói/người/năm.