Nữ anh hùng đầu tiên của Quân đội Việt Nam: Thắng 10 trận trong 8 tháng, được Bác ngợi ca liên tục
Sau những đóng góp của mình, bà được Nhà nước phong tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân năm 22 tuổi. Không chỉ thế, bà còn được Chủ tịch Hồ Chí Minh nhiều lần viết bài ngợi khen.
Bà Nguyễn Thị Chiên, sinh năm 1930 trong một gia đình nghèo khó có 5 anh chị em ở xóm Trại Đồng, xã Tân Tiến (nay là thị trấn Nê, huyện Kiến Xương, tỉnh Thái Bình).
Vào năm 1945, nước ta diễn ra nạn đói kinh hoàng, cướp đi sinh mạng của rất nhiều người dân Việt Nam. Riêng bà Chiên phải trải qua nỗi đau thấu trời khi mất cùng lúc cả cha mẹ lẫn anh em trong nhà.
Sau đó, bà Chiên phải làm đủ việc như mót lúa, đi ở mướn, bế con cho nhà giàu trong làng để kiếm cơm sống qua ngày. Không chỉ thế, bà còn tích cực tham gia hoạt động cách mạng, trở thành trung đội trưởng đội nữ du kích xã Tán Thuật (Kiến Xương, Thái Bình).
Cũng từ đây, bà chỉ huy đơn vị tổ chức hơn 40 trận đánh, quấy rối nổi tiếng, diệt và bắt sống nhiều tên địch. Đến tháng 4/1950, trong lúc đưa cán bộ về hoạt động tại xã, bà bị quân địch bắt, dụ dỗ, tra tấn suốt 3 tháng rưỡi. Dẫu vậy, bà vẫn kiên trung bất khuất.
Anh hùng Nguyễn Thị Chiên đứng thứ 5 từ trái qua phải
Vào tháng 10/1951, trung đội du kích xã Tán Thuật của bà phối hợp với Đại đội 44, Tiểu đoàn 680, Đại đoàn 320 tiêu diệt lính Âu Phi trên đường 39. Tại đây, bà đã nhanh chóng bắn bị thương 1 tên địch, bắt sống 6 tên, thu 4 súng.
2 tháng sau, khi quân Pháp lùng sục vào làng, lợi dụng lúc địch chủ quan, bà chỉ huy trung đội bất ngờ xông ra bắt sống 4 tên, trong đó có 1 tên quan hai và 3 lính Pháp.
Năm 1952, ở tuổi 22, bà Nguyễn Thị Chiên vinh dự là đại biểu nữ du kích duy nhất được chọn đi báo cáo điển hình, tại Đại hội Anh hùng Chiến sĩ thi đua Toàn quốc lần thứ nhất tổ chức tại Việt Bắc (1/5/1952). Với lòng yêu nước cùng những đóng góp của mình, bà được Nhà nước phong tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân.
Tại đây, bà được Bác Hồ trực tiếp tặng thưởng khẩu súng ngắn và khen ngợi là tấm gương gan dạ, dũng cảm. Với bút danh C.B trên Báo Nhân dân, Bác Hồ đã viết một bài riêng với nhan đề: Nguyễn Thị Chiên.
Trích đoạn: “Nữ trung đội trưởng du kích Nguyễn Thị Chiên là một cố nông, 22 tuổi, vào đội du kích từ 1946. Vùng chị Chiên thường bị giặc càn quét. Cơ sở tan rã. Nhân dân hoang mang. Chị cứ bám sát lấy dân, lập lại cơ sở chính quyền và đoàn thể, tổ chức một trung đội nữ du kích chống càn quét, bảo vệ làng.
Bị bắt, bị tra tấn suốt 3 tháng, bị đưa ra bắn dọa 3 lần, chị vẫn bình tĩnh, không khai nửa lời. Vừa thoát được về, tuy mình đầy vết thương, chân đau không đi được, chị cũng hoạt động lại ngay.
Trong đợt thi đua từ 19/5 đến 19/12/1951, chị đã thắng 10 trận, tự tay tước được 15 súng và bắt sống 20 tên giặc (1 tên quan hai Pháp). Trong các trận, chị không hề bỏ sót một người thương binh nào.
Trong vụ thuế nông nghiệp, chị đã thức 30 đêm liền, tuyên truyền giải thích từng nhà, từng người. Nhiều người lạc hậu, thấy chị thành khẩn, đều cảm động và trở nên hăng hái. Khi bắt được tên đồn trưởng (nó đã giết người anh của chị), chị giải thích chính sách khoan hồng của Chính phủ, rồi thả nó. Vì vậy, nó đã gọi nhiều ngụy binh khác ra hàng.
Chị Chiên, vì yêu nước, căm giặc, trung thành với đoàn thể, kiên quyết bám sát dân, luôn luôn thương yêu đồng đội, nắm vững và ra sức thi hành chính sách nên đã lập được công to, rất xứng đáng là Anh hùng Quân đội”. (Hồ Chí Minh Toàn tập, t6, NXB Chính trị quốc gia 2000, tr 505).
Không chỉ thế, tại buổi lễ bế mạc lớp chính huấn cán bộ trí thức, Bác Hồ còn nói nhắc đến bà rằng: “Chín năm trước đây, nhân dân ta gồm cả trí thức ta, bị Tây khinh rẻ và gọi là giống bẩn thỉu. Ngày nay, ta có những anh hùng như Ngô Gia Khảm, Hoàng Hanh, Trần Đại Nghĩa, Nguyễn Thị Chiên, Nguyễn Quốc Trị và đang nảy nở hàng trăm chiến sĩ và anh hùng trong phong trào thi đua yêu nước”. (Hồ Chí Minh Toàn tập, t7, NXB Chính trị quốc gia 2000, tr 145-149).
Trong bài “Người cán bộ cách mộ” vẫn với bút danh C.B, Hồ Chủ tịch lại nhắc đến: “Nữ anh hùng du kích Nguyễn Thị Chiên, mấy lần bị giặc bắt và tra tấn sống đi chết lại, nhưng không hề lộ bí mật; mỗi lần thoát khỏi tay địch, hoạt động càng thêm hăng”. (Hồ Chí Minh Toàn tập, t7, NXB Chính trị quốc gia 2000, tr 480-482).
Vào lúc 8h20 phút, sáng ngày 1/6/2016, bà qua đời tại Bệnh viện Đa khoa Đức Giang (Long Biên, Hà Nội), hưởng thọ 87 tuổi.
