Danh tính người đầu tiên tìm ra vắc-xin, xóa bỏ căn bệnh từng cướp đi sinh mạng hàng triệu người

Edward Jenner (1749-1823) một bác sĩ danh dự trong hội Hoàng gia London, Anh. Ông là người đầu tiên đặt nền móng cho tiêm chủng khi nghiên cứu và sử dụng thành công vắc xin để phòng chống bệnh đậu mùa. 

Nhờ Jenner, bệnh đậu mùa, một căn bệnh tàn phá khủng khiếp với loài người trong nhiều thế kỷ trước, đặc biệt ở Châu Âu, cướp đi sinh mạng hàng triệu người trong thời kỳ đó đã được xóa bỏ. 

Lúc bấy giờ quê hương của bác sĩ Edward Jenner bị đại dịch đậu mùa đe dọa nghiêm trọng đến sức khỏe con người và gia súc. Vào năm 1773, cứ 10 người Anh mắc bệnh thì có đến 9 tử vong. Ai may mắn sống sót cũng bị lở loét, mặt rỗ, chịu cảnh cô độc, tủi hổ suốt phần đời còn lại. Thậm chí, họ còn bị cả cộng đồng ghẻ lạnh, tẩy chay bởi khả năng lây nhiễm khủng khiếp của bệnh. 

Một lần, Edward Jenner tình cờ phát hiện những người vắt sữa bò sau khi mắc bệnh này thì tuyệt nhiên không bị đậu mùa nữa. Do các triệu chứng tương tự nhau nên ông gọi tên nó là “đậu bò”. 

Từ đó bác sĩ luôn đặt câu hỏi rằng: “Liệu có thể lây căn bệnh đậu bò sang người để phòng được bệnh đậu mùa ở người hay không? Như thế, người ta sẽ mắc căn bệnh đậu bò không chết nhưng thoát khỏi bệnh đậu mùa chết người”. 

Để giải đáp được thắc mắc, Jenner đã đến gặp một người phụ nữ chuyên làm nghề vắt sữa bò đang bị bệnh đậu bò. Bệnh này thường xuyên xuất hiện ở bò làm cho toàn thân con vật nổi các mụn nước. 

Bác sĩ đã chiết lấy dịch từ các vết đậu bò trên cánh tay của cô gái chăn bò Sarah Nelmes rồi cấy dịch này vào cánh tay của cậu bé 8 tuổi khỏe mạnh cùng làng tên là James Phipps. Sau đó Phipps đã có những triệu chứng của bệnh đậu bò. 

Sau 48 ngày, cậu bé khỏi hẳn bệnh đậu bò, Jenner liền tiêm chất có chứa mầm bệnh đậu mùa vào người cậu. Theo dõi cho thấy Phipps không hề mắc đậu mùa. Để chắc chắn hơn, Jenner đã tiêm chất tương tự cho chính con trai mình, dù đứa trẻ mới 10 tháng tuổi. Kết quả, em bé cũng không bị bệnh đậu mùa.

Jenner gọi phương pháp trên là “vaccination”, đây chính là nguồn gốc khai mở công cuộc tiêm văcxin ở người phổ biến cho đến ngày nay. Năm 1798, phương pháp tiêm chủng của Jenner được nhân rộng ra khắp thế giới. 

Sau 2 năm, chính phủ Anh đã mời ông tiêm cho binh chủng Hải quân hoàng gia, nhờ khả năng phòng bệnh hiệu quả, vị bác sĩ đã được ban thưởng rất hậu hĩnh. Hoàng đế Napoleon ở Pháp cũng ra lệnh cho toàn bộ binh lính phải tiêm chủng đậu mùa, sau đó Mỹ cũng áp dụng phương pháp này.