NASA vừa công bố bức ảnh rõ nét nhất về sao Hỏa từ trước đến nay, cho thấy những tảng đá màu xanh tuyệt đẹp rải rác trên khắp hành tinh này.
Đoạn phim được ghi lại bởi tàu thám hiểm Perseverance trong quá trình khám phá Hành tinh Đỏ, cũng tiết lộ “thành tạo địa chất đầu tiên thuộc loại này” nằm trên phần còn lại khô cằn của một lòng hồ cổ đại .
Theo đó, những tảng đá bazan núi lửa màu xanh đậm, gồ ghề được phát hiện bao quanh tảng đá trắng lốm đốm, có thành phần khoáng chất không giống bất kỳ thứ gì NASA từng thấy trước đây trên sao Hỏa.
Nhóm NASA điều hành xe tự hành đã đặt tên cho cánh đồng đá này là “Núi Washburn” để vinh danh một ngọn núi trong Công viên quốc gia Yellowstone. Perseverance - một phòng thí nghiệm di động điều khiển từ xa có kích thước bằng một chiếc ô tô đã khám phá lưu vực đầy bụi của địa điểm va chạm tiểu hành tinh này, được gọi là miệng núi lửa Jezero, kể từ tháng 2 năm 2021.
Jezero đã từng có dòng nước chảy cách đây khoảng 3,7 tỷ năm, với bằng chứng về một “hồ cổ” và một đồng bằng châu thổ sông dài đã biến mất bên trong vành miệng hố có đường kính 28 dặm này.
Cát và bùn mịn có độ đặc chính xác như đã biết để bảo quản hóa thạch trên Trái Đất đã được những con sông này vận chuyển vào Jezero: Đất sét mịn mà Perseverance được gửi đến để khám phá vì NASA tin rằng miệng núi lửa này có thể đã từng tồn tại sự sống ngoài hành tinh.
Tiến sĩ Katie Stack Morgan, một nhà địa chất hành tinh thuộc Phòng thí nghiệm Động cơ phản lực của NASA đã nói rằng: “Thỉnh thoảng, bạn sẽ nhìn thấy một số thứ kỳ lạ trên bề mặt sao Hỏa và nhóm nghiên cứu sẽ nghĩ rằng: Ồ, hãy đến đó!'”.
Hầu hết các loại đá màu đen xanh được nhìn thấy trên bề mặt sao Hỏa, như những loại đá trên “Núi Washburn”, đều là đá bazan núi lửa.
Theo nhà nghiên cứu hành tinh và nhà địa vật lý Tiến sĩ G. Jeffrey Taylor tại Đại học Hawaii, Sao Hỏa chủ yếu được cấu tạo từ các loại đá tương tự như đá bazan trên cạn gọi là tholeiite, tạo nên hầu hết các đảo đại dương, các dãy núi giữa đại dương và đáy biển bên dưới các trầm tích trên Trái Đất.
Được biết, Perseverance đã chụp bức ảnh này bằng Mastcam-Z, một bộ camera ba chiều được gắn ngang tầm mắt người trên cột buồm cao sáu feet rưỡi ở phía trên xe tự hành.
Theo thông số kỹ thuật của các cơ quan vũ trụ Hoa Kỳ, Mastcam-Z cung cấp chất lượng 2 megapixel, “tương tự như máy ảnh kỹ thuật số tiêu dùng”, giúp tạo ra hình ảnh rõ nét về cấu trúc đá này.
Hình ảnh 3D của máy ảnh có độ phân giải 0,0059 inch cho mỗi pixel khi nhìn gần và 0,3 inch cho mỗi pixel khi phóng to tối đa. NASA đã đặt tên cho khối đá trắng mới lạ này, có chiều rộng khoảng 18 inch và chiều cao 14 inch là “Atoko Point” theo tên một vách đá cao hơn 8.000 foot ở Grand Canyon.
Nhưng chính bộ công cụ phân tích hóa học và địa chất đầy đủ của robot thám hiểm, SuperCam đã giúp xác định được tảng đá “Atoko Point” thực sự là một khám phá độc đáo như thế nào.
Đường đến 'Atoko Point' gần 'Bright Angel' trong miệng núi lửa Jezero trên sao Hỏa
Tiến sĩ Stack Morgan lưu ý rằng hai tia laser và bốn máy quang phổ của SuperCam đã tìm thấy đủ khoáng chất fenspat để xác nhận rằng loại đá trắng này là Anorthosite, một loại đá từ lâu đã được đưa ra giả thuyết nhưng chưa từng được ghi nhận là tồn tại trên sao Hỏa.
Giống như bazan, anorthosit cũng là đá núi lửa, nhưng bùn giàu hợp chất silica hơn, cho thấy loại đá “Atoko Point” này có thể đã xuất hiện từ sâu dưới lòng đất hơn những tảng đá xung quanh nó.
Những ví dụ khác về anorthosit có thể giúp xác định xem “Atoko Point” có bị kéo vào miệng núi lửa thông qua các con sông cổ đại hay được hình thành dưới lòng đất bởi dung nham, và có lẽ bị kéo lên bởi tác động tạo ra miệng núi lửa Jezero hàng tỷ năm trước.
Tiến sĩ Stack Morgan của NASA JPL nói với Mashable rằng: “Việc nhìn thấy một tảng đá như Atoko Point là một trong những gợi ý rằng, ‘Đúng vậy, chúng ta có anorthosit trên sao Hỏa’. Và đây có thể là một mẫu vật liệu của lớp vỏ dưới đó”.
Nhà nghiên cứu JPL của NASA, nhà khoa học phó dự án của sứ mệnh Mars 2020 của NASA đã phóng Perseverance nhiều năm trước, cho biết bà hy vọng sẽ có thêm nhiều phát hiện như tảng đá này để tiết lộ thông tin chi tiết về những gì hiện có bên dưới bề mặt sao Hỏa và cách hành tinh này hình thành.
“Nếu chúng ta quan sát nó sau này trong bối cảnh của các loại đá khác, nó có thể giúp chúng ta hiểu được lớp vỏ đầu tiên của sao Hỏa hình thành như thế nào”, bà cho hay.
Theo Daily Mail!.
