Ca sĩ đầu tiên của Việt Nam được phong NSND: Từng hát ở Hội nghị Paris, được Bác Hồ khen ngợi hết lời
Nữ nghệ sĩ nhân dân (NSND) từng góp giọng tại nhiều sự kiện lịch sử của dân tộc, đáng chú ý nhất có lẽ phải kể đến Hội nghị Paris.
Nghệ sĩ nhân dân Thanh Huyền (tên thật Trương Thị Thanh Huyền, SN 1942, quê ở Hà Nội) là một trong những tượng đài lớn trong giới văn nghệ sĩ Việt Nam. Bà xuất thân trong một gia đình giàu truyền thống khi có ông nội là chủ rạp hát trên đường Kim Mã, mẹ là nghệ sĩ cải lương nổi tiếng một thời. Ngay từ bé NSND Thanh Huyền đã được tiếp xúc với âm nhạc và sớm bộc lộ năng khiếu của mình. Bà được cha dẫn đi học xướng âm, thanh nhạc từ nhỏ.
Năm 1954, NSND Thanh Huyền tham gia Đội Thiếu nhi thành phố Ấu Trĩ Viên (nay là Cung Thiếu nhi Hà Nội). Năm 1963, bà tốt nghiệp khoa Thanh nhạc, trường Âm nhạc Việt Nam (nbay là Học viện Âm nhạc Quốc gia Việt Nam), thuộc thế hệ học sinh thứ 2. Về sau, nữ nghệ sĩ công tác ở Nhà hát Ca múa nhạc Việt Nam cho đến khi nghỉ hưu.
Trong sự nghiệp ca hát của mình, NSND Thanh Huyền vinh dự khi từng được chọn để hát cho Bác Hồ nghe nhận dịp Người đến Ấu Trĩ Viên dự Tết Trung thu. Bác đã hết lời khen ngợi khi nghe giọng hát của nữ nghệ sĩ. Cũng nhờ ấn tượng tốt đẹp đó mà sau này NSND Thanh Huyền nhiều lần được mời đến hát cho Chủ tịch Hồ Chí Minh nghe ở các sự kiện quan trọng.
Suốt quãng đời hoạt động nghệ thuật, NSND Thanh Huyền đã nhiều lần đi biểu diễn ở Pháp, Algeria, Italia để quảng bá văn hóa, khẳng định vị thế của Việt Nam. Đặc biệt, bà còn từng phục vụ ở Hội nghị Paris lịch sử.
NSND Thanh Huyền được đánh giá là giọng ca nổi trội trong dòng nhạc cách mạng suốt những năm 1960 – 1970. Tốp ca của bà tại Đoàn Ca múa nhân dân Trung ương từng được nhà báo Nguyễn Hữu Chỉnh đặt tên là “Tên lửa tầm xa” vì họ thường đi lưu diễn tại nước ngoài để phục vụ công tác ngoại giao của đất nước.
Không chỉ vậy, NSND Thanh Huyền còn đưa dân ca quan họ lên một tầm cao mới khi kết hợp hài hòa giữa kỹ thuật thanh nhạc cổ điển và các tiêu chí truyền thống, tạo ra sản phẩm vừa trang trọng, vừa giàu cảm xúc, gần gũi với quần chúng nhân dân.
Nghệ sĩ Thanh Huyền đã đoạt 3 huy chương Vàng trong các kỳ Hội diễn chuyên nghiệp toàn quốc. Bà đã được tặng thưởng Huân chương kháng chiến chống Mỹ hạng III, Huân chương Lao động hạng II. Năm 1984, bà được phong tặng danh hiệu Nghệ sĩ Nhân dân đợt đầu tiên, trở thành ca sĩ đầu tiên vinh dự được nhận danh hiệu này.
Hiện tại, NSND Thanh Huyền sống khá thầm lặng. Bà được mời biểu diễn hoặc giảng dạy rất nhiều nhưng đều từ chối. Nữ nghệ sĩ cho rằng mình đã qua thời, nên rút lui để giữ hình ảnh đẹp trong mắt khán giả. Hàng tháng, bà sống bằng tiền lương hưu và trợ cấp của nhà nước dành cho NSND, tuy không phải quá dư dả nhưng vẫn đủ đầy.
