Bí mật vị tể tướng đầu tiên của Việt Nam: Là khai quốc công thần, thủy tổ dòng họ lớn nhất đất nước?

Trong chế độ phong kiến, Tể tướng là chức quan rất lớn trong triều đình, gần như chỉ đứng sau vua. Tể tướng có thể thay vua giải quyết chính sự, nắm quyền lực đáng gờm. Về sau, để tránh việc lạm quyền, thay vì để 1 người giữ chức vụ tể tướng, sẽ có một Hội đồng được lập ra để cùng đảm đương công việc đó.

Tể tướng đầu tiên của Việt Nam được ghi nhận là Nguyễn Bặc (SN 924), người làng Đại Hữu, tổng Đại Hoàng, nay là xã Gia Hưng, huyện Gia Viễn, tỉnh Ninh Bình. Ông xuất thân trong một gia đình có truyền thống anh hùng. Cha Nguyễn Bặc là Nguyễn Thước, nha tướng dưới trướng Dương Đình Nghệ.

Nguyễn Bặc là bạn của Đinh Bộ Lĩnh từ thuở bé. Sau này lớn lên họ kết nghĩa anh em và cùng dấy binh khởi nghĩa ở Hoa Lư. Sau khi Đinh Bộ Lĩnh thống nhất được 12 sứ quân, lên ngôi vua đã phong cho Nguyễn Bặc làm Định Quốc Công nhờ tài văn võ song toàn của ông.

Nguyễn Bặc cũng chính là một trong những khai quốc công thần của nhà Đinh. Bên cạnh giúp Đinh Bộ Lĩnh thống nhất giang sơn, lên ngôi vua, ông còn giúp vua rất nhiều trong việc đưa ra các chính sách, đường lối.

Về ngoại giao, Nguyễn Bặc giúp vua Đinh thiết lập được mối quan hệ giao bang với nhà Tống. Nước ta được nhà Tống công nhận là một quốc gia độc lập tự chủ cũng nhờ đó.

Về đối nội, Nguyễn Bặc giúp vua Đinh xây dựng hệ thống chính quyền phong kiến trung ương thống nhất, xóa bỏ 12 sứ quân, xây thành, ổn định kinh tế, phát triển nông nghiệp.

Riêng về mảng quân sự, tể tướng đầu tiên của Việt Nam đã có công lớn tạo nên đội quân thống nhất gồm 10 đạo do Lê Hoàn chỉ huy. Thậm chí theo nhiều sử gia, những đường lối, kế sách của Nguyễn Bặc vẫn còn nguyên giá trị cho đến ngày nay.

Sau khi nhà Đinh sụp đổ, nhà Lê lên nắm quyền, Nguyễn Bặc với cương vị là tể tướng triều đình cũ, lại là bạn nối khố với vua Đinh khó có thể chấp nhận sự thật này. Ông đã cùng một số trung thần của nhà Đinh dấy binh giành lại quyền lực. Nhưng cuối cùng Nguyễn Bặc bị bắt, đưa về Hoa Lư hành quyết vào 15/10/979. Quần thần thương tiếc cho vị tể tướng này nên đã lượm thi thể của ông đưa về an táng ở ngoại thành Hoa Lư.

Sau này, nhiều đền thờ Nguyễn Bặc xuất hiện trên cả nước. Người dân vẫn rất tôn kính ông, nhận định vị tể tướng này tài cao, trung hiếu.  

Trong khi đó, theo các gia phả họ Nguyễn và tài liệu Lược sử họ Nguyễn ở Việt Nam, Nguyễn Bặc được suy tôn là bậc tiền thủy tổ họ Nguyễn Đại Tông ở Việt Nam.