Thế giới

Tổng thống Donald Trump đưa ra yêu cầu đặc biệt cho Ukraine, muốn kiểm soát 1 thứ quan trọng ở đất nước này

Hãng tin Reuters tiết lộ, Mỹ đã đưa ra yêu cầu kiểm soát đường ống dẫn khí đốt Nga - EU, chạy qua lãnh thổ Ukraine.

Sau cuộc họp hôm 11/4 giữa Mỹ và Ukraine, bản dự thảo các điều khoản mà Washington đưa ra trong thỏa thuận với Kiev đã được tiết lộ. Trong đó chủ yếu bàn đến vấn đề tiếp cận nguồn tài nguyên chiến lược của Ukraine.

Reuters đưa tin, bản thảo cho thấy Mỹ đang gia tăng đáng kể các yêu cầu so với đề xuất từ 2/2025. Chính quyền Tổng thống Trump muốn Ukraine trao cho họ quyền kiểm soát các kim loại quý hiếm, cùng nguồn tài nguyên dầu khí. Đây được xem như "đền đáp" lượng vũ khí mà Mỹ đã viện trợ cho Kiev suốt thời gian qua.

Đề xuất mới nhất của Mỹ bao gồm việc Tổng công ty Tài chính Phát triển Quốc tế (một cơ quan thuộc chính phủ Mỹ) sẽ nắm quyền quản lý đường ống dẫn khí đốt tự nhiên chiến lược của Ukraine. Tuyến đường ống này kéo dài từ thị trấn Sudzha (Nga) đến thành phố Uzhhorod (Ukraine), nằm sát biên giới với Liên minh châu Âu và Slovakia – đóng vai trò quan trọng trong hệ thống năng lượng quốc gia của Ukraine.

my-ukraine-2
Gazprom có đường ống khí đốt chạy qua Ukraine khi Kiev từng trung chuyển mặt hàng này sang châu Âu trước đó. Ảnh: Reuters

Từ cuối năm 2024, Tổng thống Volodymyr Zelensky đã bày tỏ ý định mời gọi đầu tư từ Mỹ vào ngành khoáng sản còn chưa phát triển của Ukraine, với kỳ vọng Washington sẽ tiếp tục hỗ trợ quân sự đổi lấy lợi ích kinh tế trong các dự án đầu tư chung.

Tuy nhiên, sau khi nhậm chức, ông Trump đã từ chối đưa ra bất kỳ cam kết nào về an ninh hay viện trợ quân sự, song song với đó vẫn thúc ép việc tiếp cận tài nguyên của Ukraine. Khi Kiev từ chối đề xuất ban đầu, các cuộc thương lượng giữa hai bên vẫn tiếp tục diễn ra. Trong tuần trước, ông Trump được cho là đã bày tỏ sự không hài lòng, cáo buộc ông Zelensky đang “rút lui” khỏi thỏa thuận và cảnh báo rằng nhà lãnh đạo Ukraine “sẽ gặp rắc rối lớn” nếu không ký kết.

my-ukraine-1
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đã đến gặp Tổng thống Mỹ Donald Trump cuối tháng 2 để chốt thỏa thuận về khoáng sản nhưng không thành. Ảnh: REUTERS

Trong diễn biến mới, Tổng thống Ukraine cho biết ông sẵn sàng thỏa thuận với Mỹ để thúc đẩy hiện đại hóa đất nước, nhưng hợp tác cần dựa trên "nguyên tắc bình đẳng", có doanh thu được chia đều 50 -50 giữa hai bên.

Ông Zelensky khẳng định: "Tôi chỉ đang bảo vệ những gì thuộc về Ukraine. Đây là điều đúng đắn, và có lợi cho cả hai quốc gia".

Ngoài yêu cầu về tài nguyên, ông Trump cũng thúc đẩy nỗ lực đạt được một phần thỏa thuận ngừng bắn ở Ukraine. Gần đây, ông Keith Kellogg (Đặc phái viên Mỹ về vấn đề Ukraine) chia sẻ với Times rằng Ukraine có thể bị chia cắt "tương tự Berlin sau Thế chiến thứ hai". Đây được xem như một phần của thỏa thuận hòa bình. Nhưng sau đó, ông Kellogg lại bác bỏ và cho rằng Times đã dẫn sai lời mình, thực chất ý tưởng đó là thiết lập vị trí của lực lượng gìn giữ hòa bình quốc tế trong thời đại hậu chiến.

Hôm 11/4, ông Steve Witkoff (đặc phái viên của Tổng thống Mỹ) tuyên bố rằng cách nhanh nhất để thỏa thuận ngừng bắn được thực thi là chấp nhận trao quyền cho Nga kiểm soát phần lớn lãnh thổ ở miền đông Ukraine. Trước đó, Kiev đã tuyên bố sát nhập các vùng Donetsk, Lugansk, Kherson và Zaporizhzhia.