Vị tướng duy nhất là Tư lệnh 2 Binh chủng hiện đại của QĐND Việt Nam, từng làm cận vệ cho Bác Hồ
Xuất thân con nhà giàu, học giỏi, từng theo học ngành y, nhưng cuối cùng người đàn ông này lại chọn con đường binh nghiệp. Ông là vị tướng duy nhất của Việt Nam làm tư lệnh hai binh chủng là Pháo binh và Tăng Thiết giáp.
Trong lịch sử Quân đội nhân dân Việt Nam, đến nay chỉ có duy nhất một vị tướng từng làm tư lệnh của hai binh chủng. Ông là Thiếu tướng Nguyễn Thế Lâm (1918 – 2011), nguyên Tư lệnh Binh chủng Pháo binh (1964 – 1968) và Tư lệnh Binh chủng Tăng Thiết giáp (1971 – 1974). Cả hai binh chủng mà vị tướng này từng làm tư lệnh đều được đánh giá là có kỹ thuật hiện đại bậc nhất QĐND Việt Nam.
Nói về Thiếu tướng Nguyễn Thế Lâm có rất nhiều điều đáng nói. Ông quê ở làng Tân Xuân, huyện Hàm Thuận (nay là phường Xuân An, TP Phan Thiết, tỉnh Bình Thuận). Người đàn ông này lớn lên trong một gia đình có nền tảng, cha vừa giàu vừa có đầu óc tiên tiến.
Học hết trung học đệ nhất cấp (ngang với THCS ngày nay) ở Quy Nhơn, ông Lâm lại theo học trung học đệ nhị cấp. 3 năm sau, ông lấy bằng tú tài toàn phần theo hệ tú tài Pháp. Bấy giờ đa số những người có bằng như ông Lâm đều sẽ làm việc cho chính quyền bảo hộ Pháp. Nhưng ông thì không!
Chàng thanh niên Nguyễn Thế Lâm khi ấy quyết định thi vào Đại học Y khoa Hà Nội và tham gia các phong trào yêu nước rất hăng hái. Ông được kết nạp vào tổ chức Việt Minh khá sớm. Đến năm 1944 đã chính thức trở thành Bộ đội Cụ Hồ, về Huế hoạt động và tham gia BCH Việt Minh tỉnh Thừa Thiên.
Năm 1954, đồng chí Nguyễn Thế Lâm được điều về làm Tham mưu phó Bộ Tư lệnh Pháo binh, sau được sang Liên Xô học 5 năm về pháo binh – tên lửa tại Học viện Pháo binh Kalinin. Khi về nước, ông lập tức được bổ nhiệm làm Tư lệnh Binh chủng Pháo binh.
Năm 1959, đồng chí Nguyễn Thế Lâm được điều làm cận vệ cho Bác Hồ trong lần Bác tiếp Tổng thống và nguyên thủ một số quốc gia đến thăm, làm việc tại nước ta.
Giữa năm 1968, đồng chí Nguyễn Thế Lâm về làm Phó Tư lệnh Quân khu Trị Thiên – Huế (chiến trường B4). Sau 3 năm, ông lại về công tác ở Hội đồng Khoa học quân sự Bộ Quốc phòng và phong hàm Thiếu tướng cũng trong năm đó.
Sau nhiều năm công tác ở Binh chủng Pháo binh, đến năm 1971, đồng chí Nguyễn Thế Lâm lại được điều về làm Tư lệnh Binh chủng Thiết giáp, nay là Tăng – Thiết giáp.
Trong cuốn hồi ức “Tôi là chiến sĩ xe tăng”, vị tướng này viết: “Trong đời Anh Bộ đội Cụ Hồ, tôi được vinh dự làm Tư lệnh hai Binh chủng QĐND trong những thời kỳ quyết liệt của cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước”.
Đất nước thống nhất xong, Thiếu tướng Nguyễn Thế Lâm chuyển sang công tác tại Học viện Quân sự cấp cao. Ông được nhận nhiều phần thưởng cao quý như Huân chương Độc lập hạng Nhất, Huân chương Quân công (hạng Nhất và hạng Nhì). Ngày nay, ở thành phố Phan Thiết có một con đường mang tên vị tướng này. Nó dài 100m, rộng 9m, nằm ở khu dân cư Hùng Vương, phường Phú Thủy.
