Lý do Tổng thống Hàn Quốc đột ngột ban bố thiết quân luật, ông Yoon Suk-yeol đã tuyệt vọng thế nào?
Tối 3/12, lần đầu tiên sau 50 năm, Hàn Quốc ban bố thiết quân luật. Thông báo này được chính Tổng thống Hàn Quốc - Yoon Suk-yeol công bố trong chương trình phát sóng đêm khuya.
Tối 3/12 (theo giờ Hàn Quốc), dư luận Xứ sở Kim Chi cùng thế giới sững sờ vì thông báo thiết quân luật trên toàn đất nước của Tổng thống Yoon Suk-yeol. Chỉ vài giờ sau, ông Yoon lại xuất hiện và chấp nhận phiếu bầu của Quốc hội và dỡ bỏ lệnh thiết quân luật. Trước đó, các nhà lập pháp đã đến Quốc hội để phản đối và thúc đẩy bỏ phiếu khẩn cấp nhằm bãi bỏ biện pháp này.
Chuyện diễn ra thế nào?
Trong thông báo thiết quân luật của mình, ông Yoon đề cập đến “các lực lượng chống phá nhà nước” và mối đe dọa từ Triều Tiên. Tuy nhiên, theo một số nhận định từ nguồn uy tín, lý do có thể là vì chính những rắc rối chính trị tuyệt vọng của chính vị tổng thống này.
Các nhà quan sát cho rằng ông Yoon Suk-yeol hành động tuyệt vọng như một vị Tổng thống đang bị bao vây. Khi phát biểu vào tối 3/12, vị chính trị gia này kể lại những nỗ lực của phe đối lập chính trị nhằm phá hoại chính phủ của ông trước khi lệnh thiết quân luật được ban bố. Đến 23h00 cùng ngày, quân đội Hàn Quốc ban hành sắc lệnh cấm biểu tình và hoạt động của Quốc hội và các nhóm chính trị, chính phủ kiểm soát cả phương tiện truyền thông.
Các chính trị gia Hàn Quốc lúc này lên tiếng phản đối, gọi tuyên bố của tổng thống là bất hợp pháp và vi hiến. Thậm chí lãnh đạo Đảng Quyền lực Nhân dân bảo thủ (đảng của ông Yoon) cũng gọi hành động của ông là “một động thái sai lầm”.
Còn ông Lee Jae-myung (lãnh đạo Đảng Dân chủ tự do) thì kêu gọi các đại biểu Quốc hội tập trung ở Quốc hội để bỏ phiếu bác bỏ bản tuyên bố. Ông còn kêu gọi người dân Hàn Quốc xuống đường đến Quốc hội để biểu tình phản đối: “Xe tăng, xe bọc thép chở quân và binh lính có súng và dao sẽ cai trị đất nước... Đồng bào ơi, hãy đến Quốc hội”.
Đến 1h00 ngày 4/12, tuyên bố thiết quân luật của Tổng thống Yoon Suk-yeol chính thức bị vô hiệu. Đây trở thành cuộc thiết quân luật ngắn ngủi nhất trong lịch sử Hàn Quốc.
Tổng thống Yoon Suk-yeol đã tuyệt vọng thế nào?
Tháng 5/2022, ông Yoon Suk-yeol được bầu vào chức vụ Tổng thống Hàn Quốc. Nhưng chính phủ của ông không thể thông qua các dự luật mà mình mong muốn. Thay vào đó, họ phải phủ quyết các dự luật do phe đối lập tự do thông qua.
Mức độ tín nhiệm của ông Yoon ngày càng giảm, khoảng 17% sau một số vụ tham nhũng, thao túng cổ phiếu trong năm nay. Trong đó có một vụ liên quan đến Đệ nhất phu nhân và chiếc túi Dior.
Tháng 11/2024, ông Yoon đã phải công khai xin lỗi trên truyền hình và cho biết đang thành lập văn phòng giám sát nhiệm vụ của Đệ nhất phu nhân. Dù vậy, vị tổng thống này vẫn từ chối điều tra mở rộng như các đảng đối lập kêu gọi.
Cách đây không lâu, phe đối lập đã đề xuất cắt giảm một dự luật ngân sách chính phủ quan trọng – không thể phủ quyết. Cùng lúc, họ có động thái luận tội các thành viên nội các và một số công tố viên cấp cao, gồm cả người đứng đầu cơ quan kiểm toán của chính phủ vì đã không điều tra Đệ nhất phu nhân.
Trong đêm 3/12, rạng sáng 4/12, sau lệnh thiết quân luật, nhiều người dân đã tụ tập biểu tình ngoài hội đồng và hét vang: “Bắt Yoon Suk-yeol!”, “Không thiết quân luật!”, “Đánh đổ chế độ độc tài”.
Lực lượng quân đội tiến vào khu vực chính của tòa nhà quốc hội sau khi Tổng thống Hàn Quốc Yoon Suk-yeol ban bố thiết quân luật đêm 3-12. Ảnh: Yonhap
Ông Leif-Eric Easley – chuyên gia đến từ Đại học Ewha ở Seoul nhận định việc ông Yoon Suk-yeol ban bố thiết quân luật là hành động vượt quá thẩm quyền pháp lý và là một tính toán sai lầm về mặt chính trị, gây nguy hiểm cho kinh tế lẫn an ninh quốc gia.
“Ông ấy giống như một chính trị gia đang bị bao vây, thực hiện động thái tuyệt vọng chống lại những vụ bê bối ngày càng gia tăng, sự cản trở của thể chế và những lời kêu gọi luận tội, tất cả những điều này hiện có khả năng trở nên nghiêm trọng hơn”, vị chuyên gia nói.
