Chuỗi thành tích của Việt Nam ở Olympic Toán quốc tế: Ngô Bảo Châu 2 lần liên tiếp làm được điều này

Olympic Toán quốc tế (IMO) là cuộc thi toán học dành cho học sinh trung học phổ thông trên toàn thế giới. Đây là đấu trường kiến thức toán học mà bất kỳ học sinh giỏi toán nào cũng mong ước những tấm huy chương danh giá. Cũng ở cuộc thi này, các đại diện của đội tuyển Việt Nam đã chứng minh khả năng toán học thuộc top thế giới qua các năm dự thi.

Đáng nói, Việt Nam là nước đầu tiên của châu Á tham dự Olympic Toán quốc tế vào năm 1974.

Ngay trong lần đầu tham dự với chỉ 5 thí sinh, đoàn Việt Nam đã đạt huy chương vàng, một bạc và hai đồng.

Chủ nhân đầu tiên của Việt Nam đạt huy chương vàng IMO là Hoàng Lê Minh (lúc đó là học sinh lớp 10, khối chuyên toán A0 của Đại học Tổng hợp). Hai đại diện đạt huy chương vàng tiếp theo của Việt Nam trong cuộc thi này đó là Lê Bá Khánh Trình (trường Quốc học Huế) và Lê Tự Quốc Thắng (trường THPT chuyên Lê Hồng Phong, TP HCM). Điều đáng nói cả 3 thí sinh xuất sắc này đều là người gốc Huế.

Trong lịch sử cuộc thi Olympic Toán quốc tế, Lê Bá Khánh Trình là thí sinh đầu tiên của Việt Nam đạt điểm tối đa 40/40. Tham dự, IMO 1979 tổ chức ở London (Anh), ‘hiện tượng toán học’ của Việt Nam đã đạt điểm tối đa thậm chí còn được trao giải đặc biệt về lời giải bài toán hình học ngắn hơn đáp án và chỉ bằng kiến thức lớp 9.

Cho đến thời điểm hiện tại, Việt Nam đã có 10 học sinh xuất sắc dành được điểm tuyệt đối của IMO: Lê Bá Khánh Trình (1979), Lê Tự Quốc Thắng (1982), Đàm Thanh Sơn (1984), Ngô Bảo Châu (1988), Đinh Tiến Cường (1989), Ngô Đắc Tuấn (1995), Đỗ Quốc Anh (1997), Lê Hùng Việt Bảo (2003), Nguyễn Trọng Cảnh (2003),  Ngô Quý Đăng (2022).

Trong đó, có 8 học sinh được hai lần đạt huy chương vàng Olympic Toán quốc tế là: Ngô Bảo Châu (1988-1989), Đào Hải Long (1994-1995), Ngô Đắc Tuấn (1995-1996), Vũ Ngọc Minh (2001-2002), Lê Hùng Việt Bảo (2003-2004), Phạm Tuấn Huy (2013-2014), Nguyễn Thế Hoàn (2014-2015) và Vũ Xuân Trung (2015-2016).

Trong danh sách trên, Ngô Bảo Châu cũng là nhà toán học đạt giải thưởng Fields - giải thưởng được xem là giải “Nobel Toán học” vào năm 2010 (thời điểm đó ông 38 tuổi).

Nhận giải thưởng toán học cao quý nhất thế giới, Ngô Bảo Châu không chỉ trở thành một niềm tự hào mà còn là biểu tượng của ngành toán học Việt Nam.

Một điều đặc biệt trong lịch sử dự thi IMO của Việt Nam khi có một thí sinh là  Nguyễn Tiến Dũng đã giành huy chương vàng với số điểm 35/42 vào năm 1985, lúc đó thí sinh này mới tròn 15 tuổi. Trong suốt một thời gian dài ông đã giữ danh hiệu thí sinh nhỏ tuổi nhất tham gia IMO. Bên cạnh đó, thí sinh nữ đầu tiên của Việt Nam tham dự IMO là Phan Vũ Diễm Hằng. Tham dự vào IMO 1975, Phan Vũ Diễm Hằng đã mang về huy chương đồng.