Vén màn bí mật về họ thật của Hai Bà Trưng, học sinh giỏi Sử cũng không thể đoán đúng

Hai Bà Trưng là hai nữ anh hùng dân tộc của Việt Nam. Họ cùng nhau khởi binh đánh đuổi quân Đông Hán, thành lập quốc gia đặt kinh đô tại Mê Linh. Người chị là Trưng Trắc tự phong nữ vương, được lịch sử ghi nhận là Trưng Nữ vương.

 

Cho đến nay, hậu thế vẫn bàn luận nhiều về họ của chị em Trưng Trắc, Trưng Nhị.  Năm 2019, chương trình “Confetti Vietnam” từng gây tranh cãi khi đưa vấn đề này ra làm câu hỏi. Đáp án đúng mà chương trình chọn là họ “Lạc”. Theo lời giải thích của MC Nguyên Khang, Hai Bà Trưng vốn là dòng dõi Lạc tướng ở Mê Linh, sau khi xưng vương, Trưng Trắc mới đổi thành họ Trưng. Thế nhưng dư luận lại không đồng tình với đáp án, bởi xét theo lịch sử nó hoàn toàn sai.

 

Trên thực tế, họ ở Việt Nam xuất hiện vào khoảng 2.000 năm trở lại đây. PGD.TS Phạm Quốc Sử cho biết, thời Hai Bà Trưng chưa có họ. Khoảng thế kỷ thứ 3, người Việt học người Trung Hoa cách đặt tên họ, từ đó mới xuất hiện họ Trần, họ Lê, họ Phạm…

Trong hệ thống họ ở nước ta cũng không có họ “Trưng”. Từ này được đoán là tên hiệu, giống như chữ “Hùng” trong Vua Hùng. Tương tự, từ “Lạc” vốn không dùng để chỉ họ mà là một từ mang nghĩa vui vẻ. Thời Vua Hùng, nước ta thường gắn từ Lạc vào mọi thứ, như Lạc hầu, Lạc tướng, Lạc Vương, Lạc điền…

 

Cũng theo ông Phạm Quốc Sử, quê hương của Hai Bà Trưng là bãi sông Hồng, nơi gắn liền với nghề chăn tằm, ươm tơ dệt lụa. Từ “Trưng” trong tên 2 bà là từ “trứng” mà ra. Trứng chắc là loại trứng tốt, trứng nhị là “nhì”, trứng loại B. Trứng chắc và Trứng nhì được phiên theo tiếng Hán là Trưng Trắc và Trưng Nhị. Nói tóm lại, Hai Bà Trưng không có họ, vì thời đó người Việt vẫn chưa có họ.