Ứng dụng Sách Tinh Gọn: 'làn gió mới' trên thị trường sách tóm tắt tại Việt Nam

Xin chào anh Tùng, anh đánh giá như thế nào về thách thức cũng như cơ hội của thị trường sách tóm tắt tại Việt Nam?

Thị trường sách tóm tắt ở nước ngoài đã hình thành từ khá lâu và hiện đang rất sôi động, nhiều đơn vị tham gia và đang phát triển tốt với doanh thu không nhỏ. Ví dụ như getAbstract của Mỹ, doanh thu năm cỡ 30 triệu đô la, hay như Blinkist của Đức mới ra mắt vào năm 2012 nhưng đến nay doanh thu năm cũng đã ở mức 28 triệu đô la. Ở Việt Nam thì đây vẫn là thị trường mới, có nhiều cơ hội và tiềm năng phát triển.

Tuy nhiên khó khăn gặp phải để phát triển thị trường sách tóm tắt tại Việt Nam đó là hành vi, thói quen của người dùng. Nói đến sách, họ mới chỉ quen với việc đọc cuốn sách giấy, đọc sách điện tử trên các thiết bị chuyên dụng, hay gần đây nhất là việc nghe sách nói. Nhu cầu ngắn gọn nhất của họ liên quan đến sách có lẽ là đánh giá sách. 

Khi giới thiệu ứng dụng Sách Tinh Gọn với mọi người, tôi thấy nhiều người vẫn chưa hiểu đúng về sách tóm tắt? Đa phần vẫn nghĩ sách tóm tắt là nhặt nhạnh các câu từ, đoạn văn trong sách gốc ra (hay còn gọi là trích dẫn). Thực tế thì sách tóm tắt là viết lại nội dung cuốn sách theo cách hiểu của một cá nhân. Tất nhiên, là cách viết sẽ phải đảm bảo tính khách quan và gọn gàng, cô đọng nhất có thể.

Vậy làm sao để họ biết đến sách tóm tắt và tính hữu ích của nó thì cần phải trải qua một thời gian để dần làm quen. Với sự phát triển của ứng dụng Sách Tinh Gọn trong 4 tháng vừa qua cũng như chứng kiến sự phát triển của một số bên khác, tôi thấy rằng có lẽ khoảng thời gian để người dùng quen với sách tóm tắt là không quá dài. Đây thực sự là một tín hiệu lạc quan với thị trường này.

Đội ngũ sáng lập NNT Studio, từ trái qua: Nguyễn Quốc Cường, Phan Văn Tùng, Nguyễn Bá Thanh Tùng

Bản thân tôi và mọi người đều rất tò mò về quá trình ra đời của ứng dụng Sách Tinh Gọn, tôi được biết trước đó thì NNT Studio chỉ tập trung sản xuất nội dung trên Youtube?

Đúng như vậy, xin được chia sẻ là ứng dụng Sách Tinh Gọn ra đời bởi 2 lý do: đầu tiên là đội ngũ sáng lập NNT Studio nhận thấy rằng đã đến lúc phải có "ngôi nhà" của chính mình, có thể là một ứng dụng di động hoặc một website chẳng hạn. Bởi vì từ trước tới giờ, chúng tôi chỉ tập trung sản xuất nội dung truyền cảm hứng thành công trên nền tảng Youtube dưới dạng các video tiểu sử, lịch sử của những cá nhân, tổ chức đạt được thành tựu lớn trên thế giới. Sau hơn 5 năm phát triển, hệ thống kênh Youtube: Người Thành Công và Người Nổi Tiếng của chúng tôi đã thu hút hàng triệu lượt theo dõi và hàng trăm triệu lượt xem. Tuy nhiên, dù có phát triển thế nào đi nữa thì những gì mà chúng tôi xây dựng hàng ngày vẫn ở trong "ngôi nhà" của người khác, khiến việc trải nghiệm của người dùng bị hạn chế ít nhiều do không tùy chỉnh được theo ý mình.

Thứ hai là đến thời điểm này, NNT Studio cũng phải có bước chuyển mình, vẫn trung thành với sứ mệnh truyền cảm hứng thành công nhưng hình thức phải độc đáo và thiết thực hơn. Chúng tôi hình dung ra một ứng dụng di động và ứng dụng này kế thừa được những tinh hoa của 5 năm sản xuất nội dung, đồng thời có sự liên kết chặt chẽ với hệ sinh thái hiện có của NNT Studio. Ý tưởng ban đầu chỉ là một ứng dụng di động có chứa nội dung audio của 2 kênh Youtube. Nhưng sau đó, Phan Văn Tùng - người sáng lập NNT Studio - đã nảy ra một ý tưởng độc đáo hơn, đó là làm sách tóm tắt (hay như chúng tôi gọi là sách tinh gọn). Trong suốt quãng thời gian vừa qua, chúng tôi đã sản xuất hàng nghìn nội dung tiểu sử người nổi tiếng, người thành công. Nhìn một cách rộng hơn, những nội dung này thực chất cũng giống như "phiên bản tinh gọn" từ những “cuốn tự truyện cuộc đời” của họ. Từ trước đến giờ, chúng tôi luôn đặt ra 2 tiêu chí khi làm bất cứ sản phẩm/dự án nào, đó là: "tinh gọn" và "truyền cảm hứng". Vậy tại sao không tiến một bước xa hơn, đầy thử thách hơn, đó chính là tinh gọn kho sách vô giá của nhân loại - và thế là chúng tôi cho ra đời ứng dụng Sách Tinh Gọn.

NNT Studio dựa trên tiêu chí nào để lựa chọn sách đưa vào ứng dụng Sách Tinh Gọn?

Chúng tôi ưu tiên và tập trung vào những đầu sách mới nhất, chưa từng phát hành tại Việt Nam để mang lại tính mới lạ, độc đáo cho người dùng, đồng thời cũng tạo ra sự khác biệt của ứng dụng Sách Tinh Gọn trên thị trường. Tôi hay nói chuyện với những người bạn có thói quen đọc sách xung quanh mình thì thấy rằng những cuốn sách phát hành tại Việt Nam đa phần là những cuốn sách nằm trong bảng xếp hạng bán chạy nhất ở nước ngoài, cứ như vậy năm này qua năm khác, bảng xếp hạng không thay đổi quá nhiều, người đọc cảm thấy quanh đi quẩn lại chỉ có mấy cuốn sách đó khi giới thiệu và trao đổi với nhau. Ngoài ra, trong quá trình chọn lọc và duyệt nội dung tóm tắt của các cuốn sách, bản thân tôi thấy những cuốn sách mới, chưa nằm trong bảng xếp hạng bán chạy nhất không hẳn là những cuốn sách không hay, thậm chí những cuốn sách đó còn đem lại những góc nhìn rất thú vị.

Ứng dụng Sách Tinh Gọn với kho nội dung phong phú và bổ ích

Việc phát triển song song tính năng đọc và nghe có phải là một điểm nhấn tạo nên tính tiện lợi của ứng dụng Sách Tinh Gọn?

Ban đầu chúng tôi nghĩ rằng với 2 tính năng đọc sách và nghe sách sẽ đáp ứng được nhu cầu của nhiều kiểu người dùng, vì sẽ có người thích đọc, người thích nghe. Rồi sau này từ trải nghiệm thực tế của nhóm người dùng thử nghiệm cho thấy, với 2 tính năng đó thì đáp ứng được cả nhu cầu theo từng thời điểm cụ thể của người dùng luôn, ví dụ có thể đọc khi rảnh rỗi để nắm được nội dung tốt hơn, hoặc có thể nghe trong khi chờ đợi, di chuyển hoặc đang làm việc gì đó khác.

Đối tượng chính mà ứng dụng Sách Tinh Gọn hướng tới là ai và vì sao?

Ứng dụng Sách Tinh Gọn hướng tới nhóm đối tượng đang tìm kiếm thành công trong công việc hoặc trong cuộc sống. Họ có thể là những bạn sinh viên chập chững mới ra trường, có thể là những nhân viên loay hoay với công việc, có thể là những bạn trẻ đang lăn lộn khởi nghiệp, hoặc cũng có thể là những chủ doanh nghiệp, nhà đầu tư có tham vọng lớn hơn trong tương lai.

Đó là nhóm đối tượng có nhu cầu truyền cảm hứng thành công và nâng cao kiến thức bản thân rất lớn, rất đa dạng. Chúng tôi tin rằng ứng dụng Sách Tinh Gọn sẽ đem lại giá trị cho họ.

“Vạn sử khởi đầu nan”, trong quá trình triển khai, NNT Studio gặp phải khó khăn, thử thách nào mà anh cho rằng đáng nhớ?

Khó khăn thứ nhất chúng tôi gặp phải đó là giới hạn về mặt kỹ thuật, người đồng sáng lập NNT Studio - Nguyễn Quốc Cường - cũng chính là người duy nhất trong nhóm có khả năng lập trình. Ban đầu hình dung ra ứng dụng khá đơn giản nên nghĩ triển khai cũng dễ dàng. Nhưng sau một thời gian bắt tay vào thực hiện và liên tục phát sinh vấn đề thì thấy khó dần. Nói thật là dự án này hơi quá sức với một nhóm nhỏ và yếu về kỹ thuật như chúng tôi. Tuy nhiên, với sự quyết tâm cùng khả năng hỗ trợ lẫn nhau của những thành viên trong nhóm, thì cuối cùng ứng dụng cũng đi vào hoạt động, tuy chưa thực sự như mong muốn nhưng chúng tôi sẽ cải thiện dần trong thời gian tới.

Khó khăn thứ hai là việc tóm tắt một cuốn sách. Mô hình này ở nước ngoài có nhiều, tuy nhiên ở Việt Nam vẫn còn rất mới mẻ, chủ yếu vẫn là đánh giá sách chứ không phải tóm tắt sách. Cũng phải nói thêm: tóm tắt sách và đánh giá sách hoàn toàn khác nhau. Tóm tắt sách là cá nhân bạn kể lại nội dung cô đọng của cuốn sách theo cách hiểu của bản thân và theo một cách khách quan. Còn đánh giá sách là cá nhân bạn chia sẻ cảm nhận của bản thân về cuốn sách đó.

Những thành viên trong NNT Studio phải nghiên cứu và học cách tóm tắt sách, vì nhân sự để đáp ứng cho công việc này cũng rất ít. Thời gian đầu vật lộn với việc tóm tắt sách mà cuối cùng chỉ có vài cuốn sách đạt yêu cầu. Với mỗi cuốn sách, việc biên soạn và thu âm phải làm đi làm lại rất nhiều lần mới hoàn tất. Chúng tôi khá lo lắng vì thấy nếu tóm tắt sách như thế này thì sẽ mất rất nhiều thời gian để có lượng đầu sách lớn, bởi nguồn lực của nhóm cũng có hạn. Thế là sau đó, chúng tôi tính đến phương án “growth hacking”, cụ thể là tham khảo và biên dịch lại nội dung sách tóm tắt của một số bên như như getAbstract, Blinkist,... Kể từ thời điểm đó, tốc độ sản xuất nội dung sách tóm tắt đã tăng lên đáng kể. Hiện tại, mỗi tháng chúng tôi có thể cho ra mắt tới 50 đến 60 đầu sách.

Trải nghiệm nội dung trên ứng dụng Sách Tinh Gọn với hình thức đọc và nghe

Về vấn đề bản quyền của các nội dung trên ứng dụng Sách Tinh Gọn, NNT Studio đã giải quyết như thế nào?    

Trước đây, khi chưa tìm hiểu thì bản thân tôi nghĩ cứ dính đến sách là sẽ dính đến bản quyền, rất phức tạp. Nhưng sau khi nghiên cứu kỹ lưỡng thì mới thấy mọi thứ đơn giản hơn mình nghĩ nhiều. Như đã chia sẻ, hiện tại chúng tôi vẫn đang tham khảo sách tóm tắt của một số bên ở nước ngoài chuyên về mảng này vì họ đã có kinh nghiệm và làm rất tốt, sau đó biên dịch lại theo cách hiểu của mình, nên việc đầu tiên chúng tôi tìm hiểu là liệu sách tóm tắt của họ có vi phạm bản quyền hay không. Thật may là ở nước ngoài có những quy định khá rõ ràng về vấn đề bản quyền của sách tóm tắt, ví dụ:

• Sách tóm tắt của bạn có dùng bìa gốc của cuốn sách không? Nếu bạn chỉ dùng tên sách và tên tác giả thì không có vấn đề gì cả.
• Sách tóm tắt của bạn có trích dẫn nội dung từ sách gốc không, nếu trích dẫn thì trích dẫn bao nhiêu phần trăm sách gốc và trích dẫn với mục đích gì? Đều có các quy định cụ thể với các mức như thế nào là vi phạm theo từng trường hợp. Điều thú vị là sách tóm tắt hoàn toàn không trích dẫn một chút nào từ sách gốc cả.
• Điều quan trọng nhất: sách tóm tắt là nội dung của một cá nhân, họ kể lại nội dung sách theo cách hiểu, văn phong của bản thân họ.

Về lâu dài, chúng tôi hy vọng rằng ứng dụng Sách Tinh Gọn sẽ phát triển đến một mức nào đó đủ lớn để trở thành đối tác chính thức của những bên như getAbstract, Blinkist,... tại Việt Nam. Đó có lẽ là hướng giải quyết vấn đề bản quyền một cách tốt nhất khi tập trung vào việc phát triển những đầu sách chưa từng xuất bản tại Việt Nam.

Còn với những đầu sách có trên ứng dụng Sách Tinh Gọn đã phát hành tại Việt Nam rồi (đồng nghĩa với việc được bảo vệ bản quyền tại Việt Nam). Dù rằng số đầu sách này là rất ít vì chúng tôi xác định không tập trung vào, tuy nhiên, chúng tôi cũng mong muốn được hợp tác với các đơn vị xuất bản, các nhà phát hành sách để hỗ trợ việc phân phối các cuốn sách đó đến tay người đọc. Bản thân ứng dụng Sách Tinh Gọn hoàn toàn có thể trở thành một kênh phân phối sách giấy hiệu quả. Bạn nghĩ sao nếu người dùng sau khi trải nghiệm bản tóm tắt của một cuốn sách, thấy hay và phù hợp với bản thân nên quyết định tìm mua bản giấy của cuốn sách đó để đọc trọn vẹn?

Theo anh, Sách Tinh Gọn có gì hơn so với các ứng dụng sách tóm tắt khác? 

Thật ra, chúng tôi chưa bao giờ tự so sánh Sách Tinh Gọn với các ứng dụng đọc sách tóm tắt khác, việc đó có lẽ để người dùng so sánh sẽ tốt hơn. Chúng tôi chỉ tập trung vào việc làm sao để sản xuất nội dung chất lượng và đem lại trải nghiệm tốt nhất cho người dùng.

Ứng dụng Sách Tinh Gọn hiện đã có mặt trên App Store và Play Store, tải ứng dụng về tại sachtinhgon.com

Giới chuyên môn đánh giá rằng văn hoá đọc tại Việt Nam hiện nay dù có cải thiện hơn tuy nhiên vẫn ở mức thấp so với thế giới, theo anh, liệu rằng ứng dụng Sách Tinh Gọn có thể thay đổi được điều này?

Hiện nay với sự phát triển của nhiều phương tiện truyền thông, các mạng xã hội, thiết bị di động thông minh... cùng với sự đa dạng về hình thức thể hiện nội dung thì ngoài việc đọc sách, người dùng có nhiều sự lựa chọn hấp dẫn hơn trong việc tiếp thu kiến thức. Ngoài ra, văn hóa đọc được hình thành từ thói quen, theo như ông Lê Hoàng - Phó Chủ tịch Hội Xuất bản Việt Nam từng chia sẻ rằng người Việt Nam không có thói quen đọc sách từ nhỏ, đến khi trưởng thành để có thói quen này cũng rất khó.

Với ứng dụng Sách Tinh Gọn, chúng tôi hy vọng rằng có thể đem lại một hình thức tiếp cận sách dễ dàng, thoải mái và thú vị hơn cho mọi người. Ví dụ: với một người chưa từng đọc sách, nếu bạn đưa họ cả cuốn sách để làm quen với việc đọc sách thì họ sẽ rất “ngại” đọc vì lười, bản thân tôi cũng từng như vậy. Nhưng nếu họ được nghe người khác tóm lược nội dung quyển sách đó một cách ngắn gọn, với giọng đọc truyền cảm dễ nghe, dễ hiểu thì có thể họ sẽ thấy sách đem lại giá trị rất tuyệt vời và dần làm quen với việc đọc sách. Còn với những người đã có thói quen đọc sách, thì Sách Tinh Gọn là giải pháp giúp họ rút ngắn thời gian để hiểu nội dung một cuốn sách trước khi tìm đọc trọn vẹn cuốn sách đó. Ngoài ra, Sách Tinh Gọn còn đáp ứng nhu cầu tiếp thu kiến thức trong khoảng thời gian rảnh rỗi ngắn ngủi giữa bộn bề cuộc sống.

Thông qua ứng dụng Sách Tinh Gọn, chúng tôi thể hiện rất rõ sứ mệnh của mình: góp phần thúc đẩy văn hóa đọc của người Việt Nam. Ngoài ra, giúp mỗi người phát huy hết khả năng của mình để phát triển bản thân, gia đình và xã hội.

Anh có thể chia sẻ mục tiêu trong thời gian tới của ứng dụng Sách Tinh Gọn là gì và định hướng phát triển của NNT Studio trong tương lai không?

Thời gian tới việc mà chúng tôi sẽ tập trung giải quyết là cải thiện các tính năng để ứng dụng ngày càng hoàn thiện hơn và đem lại trải nghiệm tốt nhất cho người dùng. Đồng thời, chúng tôi sẽ tiếp tục nâng cao chất lượng lẫn số lượng nội dung trên ứng dụng. Mục tiêu gần nhất đến hết năm 2022 là sẽ có hơn 2.000 đầu sách và hơn 2.000 nội dung tiểu sử, lịch sử, kiến thức trên ứng dụng Sách Tinh Gọn. Ngoài ra, lượng người dùng trả phí trên ứng dụng sẽ đạt con số 25.000, tức là gấp khoảng 10 lần con số hiện tại.

Xa hơn nữa thì chúng tôi cũng có những kế hoạch phát thú vị hơn cho ứng dụng Sách Tinh Gọn nói riêng và NNT Studio nói chung, tuy nhiên thời điểm hiện tại chưa thể chia sẻ ngay được. Rất mong bạn thông cảm!

Xin cảm ơn anh!