Thần tướng Việt Nam giúp Tần Thủy Hoàng giữ nước, Cao Biền nể phục phải sang tận nơi xây đền thờ

Trong số các danh tướng Việt Nam, có một vị tướng vang danh sử sách nước ta lẫn Trung Hoa. Ông ra đi nhưng người Trung Hoa vẫn lập đền thờ, tưởng nhớ mãi về sau.

Truyền thuyết Việt Nam kể rằng, vào thời Hùng Vương thứ 18 Hùng Duệ Vương, có một vị quan nhỏ ở làng Chèm tên Lý Ông Trọng (còn gọi là Lý Thần). Trong một lần vì bảo vệ dân lành mà ông chẳng may đánh chết tên lính huyện. Triều đình biết chuyện khép ông tội chết. Nhưng ấn tượng với ngoại hình hai trượng ba thước, tài đức của Lý Ông Trọng nên vua không nỡ ra tay.

Đến thời Thục An Dương Vương, Lý Ông Trọng lại làm tướng, có tiếng nói trong triều. Ông được cử đi sứ ở nước Tần.

Thời điểm đó nhà Tần thường xuyên bị quân Hung Nô quấy nhiễu phía Bắc. Tần Thủy Hoàng đã cho xây Vạn Lý Trường Thành nhằm ngăn cản chúng nhưng vẫn không được. Cuối cùng vua Tần đành nhờ Lý Ông Trọng giúp đỡ.

Lý Ông Trọng được phong là Vạn Tín hầu, cầm quân ra trận. Hung Nô tàn bạo nhưng bị ông đánh tan tác, chúng kinh sợ mà bỏ chạy khỏi vùng Lâm Thao (nay là Cam Túc, Trung Quốc).

Nể phục Lý Ông Trọng, Tần Thủy Hoàng đã trao thưởng hậu hĩnh, đồng thời còn gả cả công chúa cho vị tướng này. Nhưng sau một thời gian lưu lại nước Tần, Lý Ông Trọng vẫn một mực muốn về nước an nghỉ tuổi già.

Nào ngờ Lý Ông Trọng vừa về Âu Lạc, quân Hung Nô đã kéo đến đánh nhà Tần một lần nữa. Tần Thủy Hoàng sai người sang mời Lý Ông Trọng trở lại nhưng ông lại từ chối vì đã già yếu, không nỡ xa quê hương.

Không muốn phiền hà, vị tướng Việt Nam còn trốn luôn vào rừng. Vua Thục báo tin với Tần Thủy Hoàng rằng Lý Ông Trọng đã mất nhưng vua Tần không tin, còn đe dọa sẽ tấn công Âu Lạc nếu không thấy xác thần tướng. Cuối cùng Lý Ông Trọng đành quyên sinh trong rừng. Tần Thủy Hoàng nhìn thấy xác ông thì cũng chịu để yên.

Về nước, vua Tần đành sai đúc tượng khổng lồ hình Lý Ông Trọng, bên trong để rỗng, có thể chứa mấy chục người. Bức tượng này được thiết kế có máy giật để trông như đang cử động tay chân. Tượng đặt tại cửa Kim Mã, kinh thành Hàm Dương. Quân Hung Nô từ xa kéo đến lấy tượng Lý Ông Trọng cử động, tưởng ông còn sống nên sợ hãi bỏ chạy, không còn bén mảng trở lại.

Đến hàng trăm năm sau, danh tiếng của Lý Ông Trọng vẫn được lan truyền khắp nơi. Vua nhà Đường – Triệu Xương đã xây đền thờ ông, quanh năm hương khói. Đến năm 860, Cao Biền còn sang Việt Nam sửa sang, xây lại đền thờ cho Lý Ông Trọng, tôn xưng ông là Lý hiệu úy. Ngôi đền đó nay vẫn còn, nằm ở xã Thụy Hương, huyện Từ Liêm, Hà Nội (tức làng Chèm ngày nay).

Người dân Việt Nam thì đời đời tưởng nhớ đến vị thần tướng uy dũng năm nào. Hàng năm, cứ vào 14, 15 và 16/5 âm lịch, nhân dân lại mở hội làng Chèm để nhớ đến Lý Ông Trọng. Hiện ông còn là thành Hoàng làng (Đức thánh Chèm).