Hot: Sắp có vaccine HIV

Cụ thể, kết quả thử nghiệm 3 loại vaccine là HVTN 702, Imbokodo và Mosaico nhiều khả năng sẽ được công bố vào năm 2020. Sự kết hợp của 3 loại thuốc ( thường dưới dạng viên nén) giúp ngăn virus sinh sôi trong cơ thể người bệnh, giảm tải lượng virus – số lượng HIV có trong máu.

Khi tải lượng virus trong cơ thể giảm xuống một ngưỡng nào đó (ở mức không thể phát hiện được) thì bệnh nhân sẽ không thể truyền virus cho bạn tình, dù họ quan hệ tình dục không an toàn ( không dùng bao cao su, màng ngăn âm đạo…).

Hiện nay, khi một người được chẩn đoán có HIV, bác sĩ lập tức áp dụng phương pháp điều trị kháng virus (thuốc ARV). Phương pháp này rất hiệu quả nhưng không điều trị được dứt điểm (người bệnh phải dùng thuốc suốt đời). Virus vẫn còn hoạt động trong cơ thể ở mức độ rất thấp. Nếu người bệnh dừng điều trị thì HIV sẽ tái phát.

TS Susan Buchbinder - Giám đốc chương trình nghiên cứu Bridge HIV thuộc Sở Y tế thành phố San Francisco (Mỹ) là chủ nhiệm của hai hử nghiệm đầu. Ông cho rằng dù vaccine chỉ hiệu quả một phần thì đó cũng là “một bước đột phá lớn lao” và “sẽ thực sự có khả năng thay đổi quỹ đạo đại dịch”.

Ông cũng phát biểu trước hãng tin Mỹ NBC: “Chúng tôi đang thử nghiệm 3 loại vaccine và sẽ mất một khoảng thời gian để chuyển sang giai đoạn nghiên cứu tính công hiệu của chúng”.

Được biết trong 3 loại vaccine, HVTN 702 được thử nghiệm sớm nhất vào năm 2016 ở Nam Phi, dựa trên một phiên bản vaccine trước đó là RV144. RV144 được kết luận từ các thử nghiệm trước là có thể giảm tỷ lệ nhiễm HIV vào khoảng 30%. Đây là loại vaccine HIV duy nhất được chứng minh có tính công hiệu nhưng các nhà khoa học muốn tăng tính công hiệu này.

Thử nghiệm với Imbokodo bắt đầu năm 2017 ở 5 quốc gia ở phía nam châu Phi. Thử nghiệm với Mosaico bắt đầu vào tháng 11/2019. Imbokodo và Mosaico tương đồng về công thức và hai loại vaccine này có thể hiệu quả với nhiều loại HIV khác nhau. Hai loại vaccine này gồm 6 lần tiêm.

Giai đoạn cửa sổ là giai đoạn cần đặc biệt lưu ý. Vinmec cho biết mất từ 3 đến 6 tháng để một người bị nhiễm HIV có thể sản xuất ra kháng thể chống lại virus. Kết quả có thể là âm tính nếu người bệnh làm xét nghiệm HIV trong khoảng thời gian từ lúc virus xâm nhập vào cơ thể đến khi cơ thể sản sinh đủ lượng kháng thể, mặc dù người làm xét nghiệm đã bị nhiễm HIV. Giai đoạn này được gọi là giai đoạn cửa sổ.  Dù kết quả xét nghiệm kháng thể trong giai đoạn này là âm tính thì người bệnh vẫn có thể có khả năng lây truyền HIV cho người khác. Nếu nghĩ rằng mình có nguy cơ bị lây nhiễm HIV và đang trong giai đoạn cửa sổ, nên thực hiện xét nghiệm lại sau 3-6 tháng.

Ở giai đoạn này, người bệnh có thể gặp các triệu chứng như cảm cúm, sốt nhẹ (trên 38 độ C) sau khi nhiễm. Vào thời điểm này, virus sẽ di chuyển vào trong máu và số lượng bắt đầu nhân lên. Biểu hiện phản ứng của hệ miễn dịch là hiện tượng sưng, viêm. Tuy nhiên, không phải ai cũng có những dấu hiệu này.

Người nhiễm HIV giai đoạn cửa sổ được chỉ định dùng thuốc ARV nhằm ngăn chặn sự phát triển của virus trong cơ thể. Việc điều trị phụ thuộc vào giai đoạn lâm sàng nhiễm HIV và số lượng tế bào CD4 trong cơ thể người bệnh. Nếu số lượng tế bào CD4 < 350 tế bào/mm3 thì đủ tiêu chuẩn để điều trị ARV. Quá trình điều trị HIV sẽ kéo dài cả đời bởi nếu dừng thì virus sẽ lại tiếp tục sao chép trở lại. Hiện nay, thuốc ARV có ít tác dụng phụ hơn, và phần lớn tác dụng phụ chỉ xảy ra trong thời gian ngắn và sẽ mất đi sau vài tuần khi cơ thể người bệnh đã quen với loại thuốc này.

Sớm nhất là vào năm 2021, thế giới sẽ có vaccine HIV.