Bí mật 1 trong những dòng họ cổ nhất Việt Nam: Từng bị triệt họ, cấm kỵ trong cả trăm năm

Họ Lý được coi là 1 trong số ít dòng họ xuất hiện sớm nhất trong lịch sử Việt Nam. Bằng chứng khảo cổ đầu tiên về họ Lý tại Việt Nam được phát hiện đã có từ thế kỉ thứ 2 sau CN., với những chiếc gương đồng được khắc chữ "họ Lý đúc gương đồng" (Lý thị tác kính).

Tuy nhiên, một số người cho rằng những chiếc gương này có thể được đúc ở Trung Nguyên trước sau đó mang sang Việt Nam chứ chưa chắc họ Lý đã thực sự ở Việt Nam thời đó.

Một số tài liệu nghiên cứu đưa ra, gương Lĩnh Nam đào được khá nhiều ở Giao Châu, không hề kém cạnh so với những chiếc gương ở Lạc Dương, Hồ Nam, Triết Giang… đặc biệt ở giai đoạn gương đồng phát triển nhất, từ thế kỷ 1 tr.CN đến thế kỷ 3 sau CN. Hơn nữa, Lý thị không chỉ đúc gương mà còn làm gốm, đúc các đồ đồng thông dụng khác.

Kết hợp với 1 số tài liệu khác có thể xác nhận dòng họ Lý có tiềm lực về kinh tế, chính trị đã hiện diện trong thời kì lịch sử Bắc thuộc ở Việt Nam.

Đặc biệt ở Việt Nam có vị vua họ Lý đầu tiên trong lịch sử là Lý Bí (Lý Nam Đế). Ông là người đã lập nên 1 trong những triều đại phong kiến đầu tiên ở Việt Nam. Tên thật ông là Lý Bôn, dòng họ của ông từ Trung Quốc sang định cư tại Việt Nam từ thời Tây Hán, qua 7 đời thành người Việt. Đến thời Lý Bí tính ra cũng phải hơn 20 đời.

Lý Nam Đế (503 - 548).

Tiếp theo là triều đại nhà Lý của Lý Công Uẩn. Là người mở đầu cho triều đại nhà Lý lâu dài nhất trong lịch sử phong kiến Việt Nam. Triều đại này trải qua 9 vị hoàng đế và chấm dứt khi Lý Chiêu Hoàng, lúc đó mới có 7 tuổi, bị ép thoái vị để nhường ngôi cho chồng là Trần Cảnh vào năm 1225 – tổng cộng là 216 năm.

Lý Thái Tổ (947 -1028).

Sau khi nhà Trần diệt nhà Lý đã chủ chương làm dòng họ Lý biến mất bằng cách bắt đổi toàn bộ những người họ Lý thành họ Nguyễn. Chữ Lý trở thành một chữ cấm kỵ trong mấy trăm năm đời Trần. Vì vậy, họ Lý trở nên ít ỏi như ngày nay, thay vào đó là vô số họ Nguyễn.

Hiện nay dòng họ Lý là 1 trong những dòng họ ít nhất Việt nam khi chỉ chiếm 0.5% dân số của cả nước. Trong khi đó họ Nguyễn chiếm tỷ lệ đông nhất khoảng 31,5%.