Xyanua chất độc đầu bảng trong các vụ đầu độc và giết người, mức độ nguy hiểm ra sao?
Được mệnh danh là chất độc trong các chất độc, đủ để cho thấy tầm nguy hiểm của Xyanua, chỉ cần dính một liều lượng nhỏ cũng khó có thể vượt qua.
Những ngày qua dư luận vẫn chưa hết xôn xao bởi vụ án đầu độc người thân trong gia đình bằng Xyanua tại Đồng Nai thì mới đây vụ việc thương tâm tại Thái Lan lại tiếp tục nhận được sự quan tâm từ mọi người. Theo truyền thông Thái Lan đưa tin ngày 16/7, 6 người gốc Việt được tìm thấy trong tình trạng đã tử vong tại một khách sạn. Có nhiều thông tin bên lề và nghi vấn cho rằng các nạn nhân bị đầu độc bằng xyanua thế nhưng đó chưa phải là kết luận của cơ quan chức năng.
Vậy Xyanua là chất như thế nào mà lại khiến con người ta khiếp sợ mỗi khi nhắc tới. Trong những cuộc chiến tranh hiện đại, không có loại độc nào nổi tiếng như Xyanua, nó thường xuyên được sử dụng trong các vụ đầu độc giết người. Thuật ngữ "xyanua" vốn dĩ dùng để chỉ bất kỳ hóa chất nào có chứa liên kết cacbon-nitơ (CN). Tuy nhiên, nó dần trở thành tên gọi để chỉ chất độc xyanua.
Xyanua không chỉ tồn tại ở một dạng mà nó có thể là không khí màu như hydro xyanua (HCN) hoặc xyanua clorua (CNCl). Bên cạnh đó nó cũng có thể là dạng tinh thể như natri xyanua (NaCN) hoặc kali xyanua (KCN).
Điều đáng nói ở đây chất ‘độc’ này cũng có thể tồn tại trong các thực phẩm thường ngày con người sử dụng như sắn, đậu lima, hạnh nhân hay hạt của một số loại trái cây như mơ, táo, đào…
Vậy những thực phẩm từ thiên nhiên có chứa chất độc tại sao con người vẫn ăn? Thực tế đã có nhiều người ăn sắn và tử vong do hàm lượng chất xyanua trong sắn quá cao. Là một chất độc thế nhưng xyanua cũng được sử dụng trong công nghiệp như sản xuất giấy, dệt may, nhựa và luyện kim.
Xyanua vốn được liệt vào danh sách chất độc trong những chất độc. Nó được sử dụng từ thời xa xưa khi quân lính nhúng lưỡi gươm hay mũi tên của mình để chiến đấu với kẻ thù nhằm tiêu diệt nhanh. Ngoài ra nó còn được dùng để tự tử, một số nhân vật tiêu biểu như các nhà lãnh đạo Đức Quốc xã và trùm phát xít Adolf Hitler và người vợ Eva Braun. Họ chọn cách tự tử để không bị hành quyết trong những phiên tòa.
Theo CDC , vốn dĩ Xyanua có thể giết chết người một cách dễ dàng là bởi vì nó làm cản trở khả năng sử dụng oxy bên trong cơ thể con người. Chúng sẽ tấn công các tế bào tạo nên sự sống, cụ thể là các ty thể và chuỗi vận chuyển electron - còn được biết đến như "nhà máy điện" của tế bào.
Khi các tế bào không còn sử dụng được oxy thì đương nhiên tình trạng cơ thể sẽ tệ đi một cách nhanh chóng, tình trạng suy hô hấp hoặc suy tim sẽ diễn ra trong vòng 1 phút hoặc ít hơn.
Luật pháp Việt Nam không xếp Xyanua vào mục cấm bán thế nhưng việc kinh doanh xyanua phải tuân theo Luật Hóa chất 2007 và Nghị định 113, nghĩa là để kinh doanh xyanua phải có giấy phép đặc biệt, còn muốn mua phải có giấy giới thiệu, công văn, nói rõ số lượng, mục đích của việc mua bán.
