Một nghiên cứu mới cho thấy thiền chánh niệm ảnh hưởng đến cách não bộ cảm nhận cơn đau theo cách khác biệt so với hiệu ứng giả dược.
Thiền chánh niệm là phương pháp thực hành cổ xưa nhằm thu hút sự chú ý vào khoảnh khắc hiện tại theo cách không phán xét chẳng hạn như giải phóng những suy nghĩ trông ngớ ngẩn hoặc làm sai. Nghiên cứu mới phát hiện ra rằng phương pháp thực hành này kích hoạt các đường truyền thông tin cụ thể hoặc các đường dẫn giữa các tế bào não, có thể làm giảm nhận thức về cơn đau.
Con đường này khác với những con đường được kích thích bởi hiệu ứng giả dược và việc kích hoạt chúng mang lại hiệu quả giảm đau mạnh hơn so với phương pháp điều trị giả.
Thiền chánh niệm có lợi ích giảm đau đớn.
Những phát hiện gần đây này, được công bố ngày 29 tháng 8 trên tạp chí Biological Psychiatry, được rút ra từ những người khỏe mạnh đã tiếp xúc với một kích thích ngắn, đau đớn và sau đó sử dụng các phương pháp khác nhau để làm dịu cơn đau đó. Nếu những kết quả tương tự xuất hiện ở những bệnh nhân bị đau mãn tính, thiền chánh niệm có thể là một lựa chọn liệu pháp tích cực đầy hứa hẹn, các tác giả nghiên cứu lập luận.
"Hàng triệu người đang phải sống chung với chứng đau mãn tính mỗi ngày và những người này có thể làm nhiều hơn nữa để giảm đau và cải thiện chất lượng cuộc sống so với những gì chúng ta từng biết", Fadel Zeidan , đồng tác giả nghiên cứu và là giáo sư khoa gây mê tại Đại học California, San Diego, cho biết trong một tuyên bố .
Thiền chánh niệm đã được sử dụng trong nhiều thiên niên kỷ ở nhiều nền văn hóa khác nhau cho mục đích giảm đau . Tuy nhiên, các nhà khoa học đã đặt câu hỏi liệu một số tác dụng giảm đau được cho là của nó có thực sự bắt nguồn từ hiệu ứng giả dược hay không. Hiện tượng này khiến mọi người nhận thấy rằng các triệu chứng của họ đã được cải thiện mặc dù họ đã được điều trị bằng thuốc không hoạt động không trực tiếp điều trị tình trạng của họ.
Nghiên cứu mới cho thấy thiền chánh niệm kích hoạt các con đường riêng biệt trong não liên quan đến nhận thức cơn đau, trong khi can thiệp bằng giả dược không kích hoạt phản ứng tương tự. (Nguồn hình ảnh: Thomas Barwick qua Getty Images)
Trong nghiên cứu mới, Zeidan và các đồng nghiệp đã thiết kế một loạt các thí nghiệm để tìm hiểu thêm về cách thiền chánh niệm ảnh hưởng đến nhận thức của con người về cơn đau.
Họ đã khảo sát 115 tình nguyện viên khỏe mạnh và yêu cầu họ trải qua một trong bốn can thiệp. Một nhóm thực hiện thiền chánh niệm có hướng dẫn, do các giảng viên giàu kinh nghiệm hướng dẫn. Một nhóm khác tham gia vào một thiền chánh niệm "giả" chỉ bao gồm hít thở sâu và không có tín hiệu nào để điều chỉnh hơi thở của họ theo cách không phán xét. Nhóm thứ ba bôi một loại kem giả dược cụ thể là dầu gió vào chân của họ và được cho biết rằng nó có tác dụng giảm đau, trong khi nhóm còn lại chỉ nghe một cuốn sách nói.
Nhóm đã thực hiện các buổi đào tạo ban đầu để mọi người làm quen với thiết lập thử nghiệm và hướng dẫn các phương pháp thiền. Sau đó, họ bắt đầu thu thập dữ liệu bằng cách sử dụng hình ảnh cộng hưởng từ chức năng (fMRI), theo dõi lưu lượng máu qua não để xác định vùng nào hoạt động mạnh nhất tại một thời điểm nhất định.
Với sự cho phép của những người tham gia, các nhà nghiên cứu đã áp dụng một đầu dò rất nóng ở nhiệt độ khoảng 120 độ F (49 độ C) vào mặt sau chân của họ trong khi họ đang ở trong máy quét. Họ đã quét não của những người tham gia trước và sau khi can thiệp, theo dõi những thay đổi trong hoạt động.
Mỗi lần đầu dò được áp dụng, những người tham gia cũng đánh giá mức độ đau mà họ trải qua theo thang điểm từ 0 (có nghĩa là "không đau") đến 10 (mức "đau tệ nhất có thể tưởng tượng được"). Nhìn chung, các nhà nghiên cứu nhận thấy rằng nhóm thực hành thiền chánh niệm báo cáo mức độ giảm cường độ đau lớn hơn đáng kể so với những người thực hiện các biện pháp can thiệp khác.
Thiền chánh niệm ảnh hưởng đến ba dấu hiệu liên quan đến cơn đau của hoạt động não: NAPS (trái), SIIPS-1 (giữa) và NPS (phải). Theo nghiên cứu mới, giả dược chỉ ảnh hưởng đến SIIPS-1.(Nguồn hình ảnh: Bản quyền ©️ Hội đồng quản trị của Đại học California)
Các bản quét não đã phát hiện ra một phát hiện khác, có lẽ đáng ngạc nhiên hơn: Thiền chánh niệm tạo ra sự giảm đáng kể hơn trong hoạt động não liên quan đến nhận thức về cơn đau và trải nghiệm cảm xúc về cơn đau so với các biện pháp can thiệp khác. Các mô hình hoạt động não này lần lượt được gọi là chữ ký đau thần kinh (NPS) và chữ ký đau tình cảm tiêu cực (NAPS) đã được thiết lập trong các nghiên cứu trước đây về nhận thức về cơn đau. Nói cách khác, các bản quét não đã xác nhận những gì báo cáo về cơn đau của những người tham gia đã ám chỉ - rằng thiền chánh niệm có tác dụng điều trị cơn đau.
Mặt khác, mỡ khoáng chỉ thay đổi hoạt động của con đường được gọi là Stimulus Intensity Independent Pain Signature-1 (SIIPS-1). Dựa trên nghiên cứu trước đây , con đường này liên quan đến việc thiết lập kỳ vọng của chúng ta về việc giảm đau từ một phương pháp điều trị nhất định. Sau đó, điều này có thể định hình cách chúng ta cảm nhận cơn đau.
Phát hiện này cho thấy thiền chánh niệm tác động đến các vùng khác nhau của não hơn so với hiệu ứng giả dược và nó trực tiếp làm giảm hoạt động não thường làm tăng cảm giác đau.
Zeidan cho biết: "Hai phản ứng của não này hoàn toàn khác biệt, điều này ủng hộ việc sử dụng thiền chánh niệm như một biện pháp can thiệp trực tiếp để điều trị chứng đau mãn tính thay vì là một cách tạo ra hiệu ứng giả dược".
Tuy nhiên, cơn đau ngắn hạn được thử nghiệm trong nghiên cứu này không thể so sánh trực tiếp với cơn đau mãn tính, do đó cần phải nghiên cứu thêm để xác nhận tính hữu ích của thiền trong bối cảnh đó.
