Người phát minh ra bóng đèn đưa thế giới ra khỏi bóng tối, Thomas Edison có phải người đầu tiên?

Bóng đèn là 1 trong những phát minh quan trọng nhất trong sự phát triển của văn minh loài người làm thay đổi cuộc sống của toàn bộ con người trên thế giới. Thay bằng ánh sáng của lửa, con người dần chuyển sang bóng đèn sợi đốt.

Thomas Edison là người được biết đến nhiều nhất với bằng sáng chế bóng đèn sợi đốt được cấp đầu tiên, tuy nhiên trước ông đã có người đã đưa ra những ý tưởng là tiền đề tạo nên bóng đèn được thương mại hóa sau này.

Thomas Edison cầm trên tay bóng đèn sợi đốt tại một bữa tiệc ở New Jersey, Mỹ vào năm 1929.

Theo đó, trước Thomas Edison, nhiều nhà phát minh đã đóng góp cho sự phát triển của bóng đèn như nhà khoa học người Anh Humphry Davy. Năm 1806, Humphry Davy đã trình diễn chiếc đèn hồ điện quang đầu tiên bằng cách đốt cháy hai thanh than trong một môi trường chân không. Tuy nhiên, đèn hồ quang rất sáng và nóng, khiến chúng không an toàn và khó sử dụng trong nhà, vì vậy nó được sử dụng chủ yếu ở các thành phố và khu vực công cộng. Đèn hồ quang đã trở thành một sản phẩm thương mại thành công, mặc dù có giới hạn.

Năm 1835, nhà khoa học người Scotland James Bowman Lindsay đã phát triển một loại đèn sợi đốt sử dụng sợi carbon. Tuy nhiên, đèn của Lindsay không bền và chỉ có thể cháy trong vài phút. Trong suốt 40 năm sau đó, các nhà khoa học vẫn liên tục tìm kiếm vật liệu phù hợp hơn cho dây tóc để đèn có thể sáng được lâu nhất có thể.

Trong suốt những năm này, nhà khoa học người Anh Warren De La Rue sử dụng dây tóc bạch kim thay cho đồng, tuy nhiên nhược điểm của bạch kim là quá đắt đó thời đó khiến cho bóng đèn không thành công về mặt thương mại.

Chân dung Warren De La Rue.

Năm 1848, William Staite, người Anh, đã cải thiện tuổi thọ của đèn hồ quang thông thường bằng cách phát triển một cơ chế đồng hồ điều chỉnh chuyển động của các thanh carbon ăn mòn nhanh của đèn, nhưng pin được sử dụng để cung cấp năng lượng cho đèn của Staite cũng có chi phí cao, ảnh hưởng đến các dự án thương mại của nhà phát minh

Năm 1850, nhà hóa học người Anh - Joseph Swan nghiên cứu cách giải quyết vấn đề hiệu quả chi phí của các nhà phát minh trước đó và đến năm 1860, ông phát triển thành công một bóng đèn sử dụng sợi giấy carbon thay cho sợi bạch kim. Năm 1878, Swan nhận được bằng sáng chế tại Vương quốc Anh, tuy nhiên sau nhiều cuộc thử nghiệm sau đó, bóng đèn của Swan nhiều lần gặp vấn đề.

Joseph Swan thực sự là người đầu tiên lắp đặt đèn điện trong nhà của mình. 

Cùng năm này, Thomas Edison đã lần đầu thành công phát triển 1 bóng đèn có dây tóc bạch kim có thể sáng 40 phút trước khi cháy hết. Sau đó ông tiếp tục thử nghiệm 300 loại dây tóc khác nhau trong hơn 1.400 thí nghiệm. Cuối cùng vào 10/1879, Thomas Edison đã thành công khi bóng đèn sử dụng sợi bông mỏng và sáng trong14,5 giờ. Nhóm của Edison sau đó đã sử dụng một dây tóc có nguồn gốc từ tre có thể phát sáng trong 1.200 giờ và nhận được bằng sáng chế cho bóng đèn sợi đốt "cải tiến" này vào ngày 27/1/1880.

Sau khi Edison có bằng sáng chế của riêng mình vào năm 1880, các nhân viên của Menlo Park tiếp tục mày mò và cải tiến thiết kế bóng đèn. Họ đã phát triển máy bơm chân không tốt hơn và phát minh ra đui xoáy phổ biến trên hầu hết bóng đèn ngày nay.

Bóng đèn sợi đốt dần phát triển theo thời gian.

Đáng chú ý, cũng trong cùng tháng Edison nhận bằng sáng chế Swan cũng tuyên bố ông đã hoàn thiện bóng đèn sợi đốt của riêng mình và nhận được bằng sáng chế tại Anh. Khi đó cả 2 đã có 1 cuộc tranh chấp, kiện tụng vì vi phạm bản quyền. Tuy nhiên toàn án của Anh đã ra phán quyết có lợi cho Swan. Cuối cùng, Edison và Swan đã hợp nhất các công ty của họ thành Ediswan, cho phép thống trị thị trường Vương quốc Anh.

Vì mối quan hệ kinh doanh mới, Swan buộc phải ủng hộ tính hợp lệ cho các bằng sáng chế của Edison trước công chúng. Ngoài ra, Edison cũng quảng bá hình ảnh tốt hơn với quyết tâm biến bóng đèn trở thành một vật dụng thông thường trong gia đình, nhờ đó ông được nhớ đến nhiều nhất với tư cách là người phát minh ra đèn sợi đốt.

Edison không phải là người đầu tiên phát minh ra bóng đèn, nhưng ông là người đã đưa ra một giải pháp thực tế và thương mại hóa được cho bóng đèn sợi đốt. Edison đã dành nhiều năm nghiên cứu và thử nghiệm để tạo ra một bóng đèn có thể cháy trong thời gian dài và chịu được sự hao mòn của việc sử dụng hàng ngày. Ông cũng đã phát triển một hệ thống phân phối điện để cung cấp điện cho các bóng đèn của mình.