Loại cá đắt đỏ bậc nhất chỉ Việt Nam và Trung Quốc có: Là ‘ngũ quỷ hà thủy’, xưa dùng để tiến vua
- Nam thạc sĩ thất nghiệp ở tuổi 43, quyết định khởi nghiệp bán thịt xiên kiếm hàng triệu đồng mỗi tối
- Câu chuyện kỳ bí về ‘báu vật’ trăm năm được vớt từ đáy sông Tiền: Chạm trổ thành 12 linh vật 'khủng'
- 1 loại nấm ở Việt Nam chỉ mọc vào ban đêm: 1 vị thuốc được ví như ‘vàng đỏ’, cấm ngồi hái vì 1 lý do
Từ xa xưa, cá anh vũ đã là 1 loài cá quý hiếm của Việt Nam thường chỉ xuất hiện ở các khu vực nước sâu và chảy siết, đáy có đá. Loại cá này được xếp vào hàng “ngũ quỷ hà thủy” – 5 loại thủy sản quý nhất gồm bên cạnh cá dầm xanh, cá lăng, cá bỗng, chiên. Năm 1992, cá anh vũ đã được Bộ Khoa học – Công nghệ và Môi trường ghi nhận trong sách đỏ Việt Nam về loài động vật có nguy cơ tuyệt chủng cần được bảo vệ.
Tương truyền, cá anh vũ đã xuất hiện ở Việt Nam xuất hiện từ 2000 năm trước công nguyên. Đến khoảng thế kỷ XIV, tức đời vua Hùng Vương thứ 3, 1 ngư dân đã bắt được cá anh vũ liền mang lên tiến vua. Lúc này cá anh vũ còn mới lạ, vua ăn xong cảm thấy cơ thể thoải mái và đầu óc minh mẫn hơn. Từ đó, loài cá này chỉ được tiến vua và dân thường không được ăn.
Trong Đại Nam Thống Nhất Chí có ghi cho thấy rằng loài cá chỉ xuất hiện ở Việt Nam và bắt nguồn từ Trung Quốc: "Cá Anh Vũ còn có tên Giả Ngư, sinh sống ở ngã ba sông Bạch Hạc. Hàng năm, cứ đến mùa rét mới có. Vị cá rất ngon mà bổ. Từ sông Bạch Hạc trở xuôi thì không có nữa". Đặc biệt hơn, trong Dư Địa Chí, Nguyễn Trãi còn viết: "Cá Anh Vũ được dùng làm vật cúng tế thần linh…".
Các anh vũ phân bố chủ yếu ở phía Bắc Việt Nam và vùng núi cao Tây Nguyên, trong đó có các khu vực thượng lưu sông Hồng, sông Kỳ cùng và sông Lam thuộc các tỉnh Yên Bái, Phú Thọ, Hòa Bình, Lạng Sơn, Nghệ An. Cá anh vũ được chia thành 3 loài: loài 1 là cá anh vũ Phú Thọ (nặng 1kg), loài 2 là cá anh vũ Tây Nguyên (nặng 2kg) và loài 3 là cá anh vũ đầu vàng (còn gọi là cá Hoàng Anh Vũ, trông như cá La Hán).
Cá anh vũ có thân dài, thuôn dần về phía đuôi, không có râu. Thân cá có màu xám tro, bụng màu vàng nhạt. Miệng phía dưới, rạch ngang, có môi dưới rộng hình tam giác, với nhiều gai thịt tròn nổi. Tùy từng vùng mà cá sẽ có khối lượng khác nhau. Thức ăn chủ yếu của cá anh vũ là tảo lục, tảo khuê và những loài động vật không xương sống nhỏ dưới nước.
Giá cá anh vũ hiện nay đang được bán trên thị trường thuộc hạng cá đắt đỏ nhất lên tới hàng chục triệu đồng. Cũng bởi những đặc tính riêng biệt, không chỉ môi trường sinh sống mà muốn bắt được cá anh vũ, người thợ lặn cũng phải dùng dụng cụ chuyên biệt xuống dưới hang để vây bắt. Đồng thời thịt cá rất chắc và ngọt, còn có tác dụng chữa bệnh vì vậy mà cá anh vũ tự nhiên có giá khá “chát”.
Loài cá Việt Nam suýt bị tuyệt chủng, giờ hồi sinh kỳ diệu, là món đặc sản trị giá hàng triệu đồng
Hầu hết các tỉnh thành ở Việt Nam đều biết đến món cá này. Nhưng có lẽ không nhiều người biết nó từng có nguy cơ tuyệt chủng vì bị săn bắt quá nhiều.
