Tại sao Myanmar là 1 trong những quốc gia có hoạt động địa chấn mạnh nhất thế giới?

Trận động đất hơn 7 độ richter ở Myanmar đã khiến cho hàng chục nghìn người nước này thiệt mạng, làm tê liệt cơ sở hạ tầng của nước này. Vậy tại sao, Myanmar lại thường xảy ra động đất lớn như vậy?

Myanmar nằm trên ranh giới giữa hai mảng kiến ​​tạo và là một trong những quốc gia có hoạt động địa chấn mạnh nhất thế giới, mặc dù những trận động đất lớn và có sức tàn phá tương đối hiếm ở khu vực Sagaing.

Joanna Faure Walker, giáo sư và chuyên gia về động đất tại University College London, cho biết: "Ranh giới mảng kiến ​​tạo giữa mảng Ấn Độ và mảng Á-Âu chạy theo hướng bắc-nam, cắt qua giữa đất nước".

Bà cho biết các mảng di chuyển qua nhau theo chiều ngang với tốc độ khác nhau. Mặc dù điều này gây ra các trận động đất "trượt ngang" thường ít mạnh hơn so với các trận động đất được thấy ở "các vùng hút chìm" như Sumatra, nơi một mảng trượt xuống dưới mảng khác, chúng vẫn có thể đạt tới cường độ từ 7 đến 8 độ richter.

Nguyên nhân gây ra các trận động đất với các cường độ khác nhau.

Lỗi thông thường: Các mảng tách ra cho phép một phần lớp vỏ chìm xuống. Những trận động đất này có xu hướng yếu và nông.

Đứt gãy trượt ngang: Hai mảng cắt nhau, giống như trận động đất gần đây ở Nam Á. Chúng có thể không giải phóng nhiều năng lượng như một số đứt gãy ngược nhưng có thể phá hoại nhiều hơn vì chúng gần bề mặt hơn.

Lỗi ngược: Khi hai mảng va chạm, có thể xảy ra động đất sâu và rất mạnh. Tuy nhiên, vì những trận động đất này sâu nên rung lắc có thể yếu đi trước khi chạm tới bề mặt.

Trận động đất vừa qua là hậu quả của đường nứt gãy Saging chạy qua hoặc gần các thành phố lớn bao gồm Yangon, Naypidaw và Mandalay. Roger Musson, nghiên cứu viên danh dự tại Cơ quan Khảo sát Địa chất Anh, nói với Reuters rằng độ sâu nông của trận động đất có nghĩa là thiệt hại sẽ nghiêm trọng hơn. Tâm chấn của trận động đất chỉ ở độ sâu 10 km (6,2 dặm), theo USGS.

“Điều này rất có hại vì nó xảy ra ở độ sâu nông, do đó sóng xung kích không bị tiêu tán khi chúng đi từ tâm chấn của trận động đất lên bề mặt. Các tòa nhà đã hứng chịu toàn bộ sức mạnh của sự rung chuyển.”

Ông nói thêm: “Điều quan trọng là không nên tập trung vào tâm chấn vì sóng địa chấn không lan tỏa ra từ tâm chấn mà lan tỏa ra từ toàn bộ đường đứt gãy”.

Trước đó, kể từ năm 1900, USGS cho biết, từ năm 1900 đến nay, đã có 6 trận động đất mạnh từ 7 độ trở lên xảy ra trong phạm vi 250 km quanh tâm chấn lần này.

Nyi Nyi Kyaw, một học giả người Myanmar tại Đại học Bristol, cho biết trận động đất xảy ra "vào thời điểm Myanmar dễ bị tổn thương nhất... trong nhiều thập kỷ". Ông cho biết, xã hội dân sự phần lớn đã bỏ chạy sau cuộc nội chiến và những tổ chức cộng đồng còn lại không thể quản lý nỗ lực cứu trợ thiên tai. “Về bản chất, Myanmar hoàn toàn không có khả năng đối phó với cú sốc và hậu quả của nó”, ông nói.