Bắc Cực có thể gần như không còn băng sau 10 năm tới, Trái Đất sẽ hứng chịu những đợt nắng nóng tàn phá
Đến năm 2067, Bắc Cực có thể gần như không có băng trong nhiều tháng mỗi năm. Mất băng ở Bắc Cực đồng nghĩa với việc đại dương nóng lên nhanh hơn và Trái Đất sẽ phải chịu những đợt nắng nóng kỉ lục.
Băng biển Bắc Cực co lại một cách tự nhiên vào mùa hè và đóng băng trở lại vào mùa đông, nhưng một nghiên cứu mới đã phát hiện ra rằng khu vực này có thể 'không có băng' chỉ sau 10 năm nữa.
Một nhóm các nhà khoa học tại Đại học Colorado Boulder phát hiện ra rằng băng đã tan nhiều hơn bình thường vào mùa hè và đóng băng lại nhỏ hơn vào mùa đông. Họ kết luận rằng thời kỳ không có băng đầu tiên ở Bắc Cực có thể xảy ra trong thập kỷ này và giảm gần 25%.
Ít băng hơn có nghĩa là các đại dương sẽ nóng lên nhanh hơn, làm tan chảy nhiều chỏm băng hơn và góp phần gây ra các đợt nắng nóng trên đất liền. Băng biển thường ở mức nhỏ nhất vào giữa tháng 9, sau khi cái nóng mùa hè tan đi và trước khi bắt đầu đóng băng trở lại. Đây là những thay đổi bình thường hàng năm giữa mùa hè và mùa đông, khi băng tan chảy và đóng băng lại một cách tự nhiên. Nhưng theo NASA, cả băng mùa hè và mùa đông ở Bắc Cực đều ngày càng nhỏ Đi.
Vào ngày 19 tháng 9 năm 2023, Bắc Cực chứng kiến mức độ băng tối thiểu thấp thứ sáu kể từ khi NASA bắt đầu theo dõi nó bằng vệ tinh. Cùng khoảng thời gian đó ở cực nam, khi băng được cho là đạt đỉnh điểm, NASA đã ghi nhận mức băng tối đa nhỏ nhất trong lịch sử của khu vực. Đây không phải là một xu hướng mới nhưng dường như nó đang ngày càng trở nên tồi tệ hơn.
Băng biển Bắc Cực đã giảm ít nhất kể từ năm 1978, khi NASA bắt đầu quan sát nó bằng vệ tinh. Và dựa trên phân tích mới, các tác giả nghiên cứu dự đoán rằng điều kiện không có băng đầu tiên có thể xảy ra vào tháng 9 trong những năm 2020 hoặc 2030. Đúng hơn, điều đó có nghĩa là đại dương sẽ có diện tích băng bao phủ chưa đến một triệu km2 (khoảng 386.000 dặm vuông). Nghe có vẻ nhiều, nhưng thậm chí ở mức tối thiểu vào năm 2023, băng biển Bắc Cực đã bao phủ 1,63 triệu dặm vuông hay 4,23 triệu km2.
Vì vậy, dựa trên dự đoán của họ, băng mùa hè ở Bắc Cực sẽ giảm xuống còn khoảng 24% kích thước năm 2023 vào những năm 2030. Họ dự đoán sự co rút này sẽ xảy ra “không phụ thuộc vào kịch bản phát thải”. Nói cách khác, băng biển Bắc Cực đang trên đà đạt mức thấp kỷ lục ngay cả khi lượng khí thải nhà kính được hạn chế.
Các tác giả nghiên cứu dự đoán mức độ bao phủ băng biển tối thiểu này sẽ chỉ ở mức trung bình một tháng, nhưng theo thời gian, nó sẽ tồn tại lâu hơn. Đến năm 2067, họ dự đoán rằng Bắc Cực sẽ thường xuyên không có băng, không chỉ ở đỉnh điểm tháng 9 mà còn cả tháng 8 và tháng 10.
Nhưng trong trường hợp này, việc giảm phát thải khí nhà kính sẽ làm trì hoãn cột mốc quan trọng này, vì băng tan ở Bắc Cực đặc biệt nhạy cảm và phản ứng nhanh chóng với những thay đổi về lượng khí thải carbon.
Tác giả đầu tiên của nghiên cứu, Alexandra Jahn, phó giáo sư khoa học khí quyển và đại dương tại Viện nghiên cứu Bắc cực và dãy núi CU Boulder, cho biết: “Điều này sẽ biến Bắc Cực thành một môi trường hoàn toàn khác, từ Bắc Cực mùa hè trắng xóa đến Bắc Cực xanh lam”.
Cô nói: “Vì vậy, ngay cả khi điều kiện không có băng là không thể tránh khỏi, chúng ta vẫn cần giữ lượng khí thải ở mức thấp nhất có thể để tránh tình trạng không có băng kéo dài”.
Đây chỉ là những dự đoán nhưng nghiên cứu này dựa trên nghiên cứu trước đây của nhiều nhóm khác chứ không chỉ dựa trên một nguồn dữ liệu.
Gấu Bắc Cực, loài cần băng biển để săn mồi, đã phải chịu đựng nhiều khó khăn trong những năm gần đây. Với ít băng biển hơn để chúng đi lại và săn bắt, tình hình của chúng sẽ trở nên tồi tệ hơn. Khi băng ở Bắc Cực co lại, một số nhà phân tích chính trị đã chỉ ra rằng nó tạo điều kiện dễ dàng hơn cho các công ty muốn vận chuyển hàng hóa sản xuất và - có lẽ quan trọng nhất là dầu giữa châu Âu và châu Á.
Đối với tàu bè, về lý thuyết, tuyến đường ngắn nhất giữa châu Âu và châu Á là đi qua Bắc Cực, nhưng băng biển đã khiến điều đó trở nên khó khăn trên thực tế. Tuy nhiên, trong những năm gần đây, lớp băng mùa hè và mùa đông thu hẹp lại đã giúp tàu thuyền đi qua ngày càng dễ dàng hơn.
Các báo cáo trước đây cho thấy trong 18 tháng tính đến tháng 6 năm 2023, đã có 234 công ty Trung Quốc đăng ký hoạt động tại các khu vực Bắc Cực do Nga kiểm soát. Con số này thể hiện mức tăng 87% so với hai năm trước đó.
Tuy nhiên, nhiều tàu hơn ở Bắc Cực cũng mang lại những vấn đề mới cho động vật hoang dã. Động cơ tàu tạo ra những tiếng động tần số thấp có thể át đi tiếng hát của cá voi, khiến các loài sống ở Bắc Cực như cá voi xanh khó tìm thấy bạn tình hơn.
Một nghiên cứu gần đây về các bài hát của cá voi cho thấy chúng không thể điều chỉnh tiếng kêu của mình đủ để có thể nghe được qua âm thanh của tàu. Vì vậy, khi băng Bắc Cực tan chảy giúp tàu thuyền đi qua dễ dàng hơn, khiến tình trạng ô nhiễm tiếng ồn ở khu vực này ngày càng tệ hơn.
Tương tự như vậy, băng tan sẽ khiến nhệt độ trên đất liền cao hơn. Vốn dĩ, các vùng băng ở Bắc Cực phản chiếu ánh sáng mặt trời trở lại không gian, ngăn không cho nó làm nóng đại dương. Nhưng khi lớp băng bao phủ giảm đi, bề mặt phản chiếu để phản chiếu tia nắng mặt trời trở lại ít hơn - đẩy nhanh tốc độ tan chảy và tăng tốc độ các đại dương nóng lên và góp phần gây ra sóng nhiệt.
Tuy nhiên, dự đoán chỉ là: dự đoán. Khoa học là việc tận dụng tốt nhất những dữ liệu sẵn có, vốn thường bị hạn chế. May mắn thay, Jahn cho biết, băng biển phản ứng nhanh hơn nhiều với những thay đổi của khí hậu với các sông băng hoặc các dải băng trên đất liền.
'Không giống như dải băng ở Greenland phải mất hàng nghìn năm để hình thành, ngay cả khi chúng ta làm tan chảy toàn bộ băng ở biển Bắc Cực, nếu sau đó chúng ta có thể tìm ra cách đưa CO2 ra khỏi khí quyển trong tương lai để đảo ngược sự nóng lên, băng biển sẽ hãy quay lại trong vòng một thập kỷ nữa', cô nói.
