Cứ ngỡ chỉ có trong phim, con khỉ nhân bản đầu tiên trên thế giới sống sót và vẫn khỏe mạnh sau 3 năm
Các nhà khoa học đã tạo ra một bản sao khỉ rhesus khỏe mạnh bằng cách cung cấp cho phôi nhân bản một nhau thai khỏe mạnh, mở đường cho việc nhân bản linh trưởng và các động vật có vú khác hiệu quả hơn.
Các nhà khoa học ở Trung Quốc đã nhân bản thành công một con khỉ rhesus bằng cách cung cấp cho phôi nhân bản một nhau thai khỏe mạnh. Các nhà nghiên cứu cho biết kỹ thuật cải tiến này có thể làm tăng đáng kể tỷ lệ nhân bản thành công.
Chú khỉ tên là ReTro hiện đã được 3 tuổi rưỡi và vẫn "khỏe mạnh và phát triển tốt". đồng tác giả nghiên cứu Qiang Sun, nhà thần kinh học linh trưởng tại Viện Hàn lâm Khoa học Trung Quốc và Trung tâm Xuất sắc về Khoa học Não bộ và Công nghệ Trí tuệ, đã nói với Live Science qua email.
Các nhà nghiên cứu đã nhân bản khỉ rhesus trước đây, nhưng đây là thành công đầu tiên sử dụng phương pháp được gọi là chuyển nhân tế bào soma, bao gồm việc thay thế nhân của một tế bào trứng được thụ tinh với một nhân được lấy từ tế bào soma của một cá thể khác. (Tế bào soma bao gồm mọi tế bào trong cơ thể ngoại trừ tế bào sinh sản.) Một nỗ lực trước đó nhằm nhân bản một con khỉ rhesus bằng cách chuyển nhân tế bào soma đã dẫn đến một ca sinh nở sống , nhưng con non đã chết chỉ 12 giờ sau đó.
Khỉ Rhesus (Macaca mulatta), còn được gọi là khỉ rhesus, thường được sử dụng trong các thí nghiệm trong phòng thí nghiệm và nghiên cứu y học vì chúng rất gần gũi về mặt di truyền liên quan tới con người. Tạo bản sao của những con khỉ này "có thể giúp chúng ta thu được các mô hình linh trưởng không phải con người với nền tảng di truyền và kiểu gen giống hệt nhau trong một thời gian ngắn ," Sun nói. Điều này sẽ giúp các nhà nghiên cứu lọc ra bất kỳ tác động nào của biến thể di truyền giữa các mô hình khi thử nghiệm thuốc chẳng hạn.
Việc nhân bản thành công, được mô tả trong một nghiên cứu mới được công bố hôm thứ Ba (16 tháng 1) trên tạp chí Nature Communications, là một bước tiến hướng tới việc cải thiện hiệu quả nhân bản ở loài linh trưởng và các loài động vật có vú khác, Sun cho biết.
Các nhà khoa học đã sử dụng phương pháp chuyển nhân tế bào soma để nhân bản nhiều loài động vật có vú khác nhau, chẳng hạn như những con khỉ khác, cừu (bao gồm cả cừu Dolly), gia súc và chó. Tuy nhiên, hầu hết các phôi nhân bản không tồn tại đến khi sinh ra, thường là do những khiếm khuyết trong quá trình phát triển và cấu trúc của nhau thai. Theo nghiên cứu, khoảng 1% đến 3% số lần thử dẫn đến sinh con sống bằng các phương pháp nhân bản thông thường, mặc dù tỷ lệ thành công cao hơn một chút ở gia súc (5 đến 20%).
Để khắc phục vấn đề này, Sun và các đồng nghiệp đã thay thế một cụm tế bào thường phát triển thành nhau thai từ phôi nhân bản bằng các tế bào tương tự từ phôi bình thường. Những tế bào này, được gọi chung là tế bào nuôi dưỡng, hình thành nên nhau thai khỏe mạnh, cung cấp cho phôi nhân bản chất dinh dưỡng và oxy trong quá trình phát triển. Thí nghiệm đã dẫn đến sự ra đời của một con khỉ rhesus đực khỏe mạnh vào năm 2020.
"Phương pháp này làm tăng đáng kể tỷ lệ thành công của nhân bản bằng cách chuyển nhân tế bào soma," Sun cho biết, và nó có thể mang lại "số lượng động vật nhân bản cao hơn bằng cách sử dụng số lượng tế bào trứng giảm đi", hoặc tế bào trứng.
"Vì khiếm khuyết nhau thai thường thấy ở tất cả các loài động vật có vú được nhân bản vô tính, chúng tôi dự đoán rằng nó có thể áp dụng được ở các động vật có vú khác và các loài linh trưởng không phải con người," Sun nói thêm.
