Các nhà ngoại giao châu Âu lo ngại viễn cảnh ông Trump cắt nguồn viện trợ với Ukriane, cục diện sẽ hoàn toàn thay đổi
Khoản viện trợ Hoa Kỳ đã công bố đủ cho Ukraine chiến đấu đến hết năm 2025, tuy nhiên, tương lai sẽ không thể nói trước.
Các nhà ngoại giao châu Âu lo ngại rằng viện trợ quân sự của châu Âu cho Ukraine cuối cùng có thể cần phải tăng gấp đôi nếu ông Donald Trump cắt nguồn viện trợ của Hoa Kỳ trong tương lai. Hiện tại, Ukraine vẫn đang tự tin với khoản viện trợ đã công bố của Hoa Kỳ trong năm nay rằng họ có đủ hỗ trợ quân sự và ngân sách để tiếp tục chiến đấu đến năm 2025.
Cựu giám đốc bộ phận đối ngoại EU, Josep Borrell, cũng đã khuyến nghị một bước thay đổi trong hoạt động sản xuất vũ khí trong nước của Ukraine vào năm 2025, ông tin rằng đây là cách rẻ nhất và hiệu quả nhất để Ukraine tiếp tục chiến đấu.
Trong khi đó, các quan chức châu Âu tin tưởng rằng Ukraine sẽ nhận được khoản vay 50 tỷ đô la (39 tỷ bảng Anh) được hoàn trả từ tiền lãi thu được từ tài sản bị đóng băng của Nga trị giá 280 tỷ đô la được các nước G7 công bố vào tháng 10.
Hoa Kỳ dự kiến sẽ chi trả 20 tỷ đô la cho khoản vay này, trong đó đợt đầu tiên sẽ được thanh toán trước khi ông Donald Trump nhậm chức, nhưng không rõ liệu tổng thống đắc cử sau này có thể hợp pháp rút khỏi thỏa thuận này để buộc Ukraine phải ngồi vào bàn đàm phán hay không .
Tổng thống Ukraine, Volodymyr Zelenskyy (trái), và tổng tư lệnh Oleksandr Syrskyi đang kiểm tra máy bay không người lái do Ukraine sản xuất tại Kyiv. Ảnh: Sergey Dolzhenko/EPA
Các quan chức EU tin rằng, ngay cả trong tình huống này, họ vẫn có thể đồng ý bù đắp phần lớn khoản thiếu hụt. Châu Âu đã cung cấp 46 tỷ euro viện trợ quân sự cho Ukraine kể từ cuộc xung đột của Nga và Hoa Kỳ cung cấp khoảng 65 tỷ euro. Khoản này tách biệt với khoản viện trợ giúp trả nợ cho Ukraine.
Chính quyền của Tổng thống Biden đang thúc đẩy các gói viện trợ quân sự trước lễ nhậm chức của ông Trump vào tháng 1 tới, mặc dù một số nhà ngoại giao châu Âu lo ngại rằng nếu chiến sự vẫn tiếp diễn sau năm 2025 và viện trợ quân sự của châu Âu cần phải tăng gấp đôi thì điều này có thể bất khả thi về mặt chính trị do sự gia tăng ủng hộ dành cho các đảng dân túy trên khắp châu Âu.
Ông Borrell, phát biểu tại hội nghị thượng đỉnh Grand Continent ở Ý, nhấn mạnh rằng phương Tây vẫn có thể giúp tăng cường sức mạnh cho Ukraine bằng cách thúc đẩy sản xuất vũ khí trong nước. "Nếu muốn hỗ trợ nỗ lực chấm dứt xung đột ở Ukraine, hãy cấp tiền cho họ để phát triển năng lực công nghiệp quốc phòng của riêng họ", ông nói. "Điều này hiệu quả hơn nhiều so với việc mua vũ khí ở đây tại châu Âu, hoàn trả và gửi đi. Các kỹ sư Ukraine đã thể hiện khả năng đáng kinh ngạc trong việc sản xuất nhanh chóng những thứ họ cần".
Đại diện cấp cao của Liên minh châu Âu (EU) phụ trách an ninh và chính sách đối ngoại Josep Borrell. Ảnh: GETTY IMAGES
Ukraine hiện đang có kế hoạch sản xuất ít nhất 30.000 máy bay không người lái tầm xa và 3.000 tên lửa hành trình và tên lửa không người lái vào năm tới. Ông Borrell cũng cảnh báo rằng cuộc chiến điện tử của Nga có nghĩa là 80% đạn pháo dẫn đường 155mm chủ yếu do Hoa Kỳ cung cấp đang bị gây nhiễu, buộc Ukraine phải quay lại sử dụng các loại đạn dược rẻ hơn và kém chính xác hơn mà không thể bị chặn.
Bộ trưởng tài chính Ukraine, ông Serhiy Marchenko, cho biết ông tin tưởng Ukraine có đủ tiền và ngân sách để chiến đấu vào năm 2025.
Bất chấp những đồn đoán ngày càng tăng về các cuộc đàm phán ngừng bắn có thể do ông Trump thúc đẩy vào năm mới, ông Marchenko cảnh báo Ukraine phải chuẩn bị cho "một cuộc chạy marathon dài" chứ không phải là chấm dứt giao tranh. “Đừng tạo ra kỳ vọng rằng tháng tới hoặc có thể là năm tới cuộc chiến này bằng cách nào đó sẽ kết thúc”, ông thúc giục, mô tả suy nghĩ như vậy là kỳ diệu. “Vậy chúng ta sẽ làm gì vào năm 2025? Chúng ta sẽ chiến đấu. Chúng ta có khả năng và có thể chiến đấu trong cuộc chiến này trong toàn bộ năm 2025 nên đây không phải là lúc để do dự, mà là lúc để tăng cường hỗ trợ cho Ukraine. “Mặc dù mất lãnh thổ, dân thường thiệt mạng và quân đội kiệt sức, vẫn cần phải nghĩ đến một chiến lược dài hạn để giành chiến thắng công bằng cho Ukraine.” Ông cũng ngầm cảnh báo Hoa Kỳ rằng: “Sẽ không hiệu quả nếu rút tiền khỏi Ukraine rồi nghĩ rằng sẽ có sự đầu hàng”.
EU và Ukraine đang cố gắng thuyết phục chính quyền của Tổng thống đắc cử Trump tiếp theo rằng giới lãnh đạo Ukraine ít nhất nên được hỗ trợ thêm một năm nữa để xem liệu họ có thể đẩy lùi Nga hay không, hoặc kiểm tra xem các lệnh trừng phạt có bắt đầu gây ra thiệt hại nghiêm trọng hơn cho nền kinh tế Nga hay không. Các quan chức Ukraine đã gặp phó tổng thống đắc cử của Hoa Kỳ, JD Vance, tại Washington vào tuần này.
Nhưng các cuộc thảo luận ngoại giao đang thay đổi, với một số nước châu Âu, đặc biệt là Pháp và Anh đang vạch ra các kế hoạch dự phòng cho một "liên minh tự nguyện" phi NATO để hoạt động như một lực lượng gìn giữ hòa bình hoặc người bảo lãnh bên trong Ukraine trong trường hợp Tổng thống Vladimir Putin đồng ý ngừng bắn.
Tổng thống Ukraine, ông Volodymr Zelenskyy, đã đề xuất chấm dứt "giai đoạn nóng" của cuộc chiến để đổi lấy tư cách thành viên NATO cho các vùng lãnh thổ của Ukraine không bị Nga sáp nhập. Nhưng các cuộc thảo luận vẫn đang ở giai đoạn đầu.
