Sau nhiều đồn đoán, các chuyên gia tiết lộ nguyên nhân gây ra thảm họa làng Nủ, 5 phút ‘quét sạch’ cả làng

Sau khi trận lũ quét kinh khủng xảy ra tại làng Nủ, có nhiều đồn đoán về nguyên nhân xảy ra vụ việc, có cả tâm linh lẫn khoa học. Mới đây, các nhà khoa học đã giải đáp nguyên nhân thực sự gây ra lũ quét làng Nủ. 

Sáng 2/10, Hội thảo khoa học “Thảm họa làng Nủ - nguyên nhân và giải pháp phòng tránh’ đã được Khoa Địa chất, Trường Đại học khoa học Tự nhiên – Đại học Quốc gia Hà Nội tổ chức nhằm giải đáp những thắc mắc của dư luận trong suốt thời gian vừa qua.

Tại hội thảo, PGS.TS Nguyễn Châu Lân, Phó trưởng bộ môn Địa kỹ thuật, Khoa Công trình, Trường Đại học Giao thông Vận tải, cho biết, ngay sau khi thảm họa xảy ra tại Làng Nủ (Bảo Yên, Lào Cai), GS. Trần Thanh Hà, Hiệu trưởng Trường Đại học Mỏ - Địa chất và nhóm các nhà khoa học đã lên hiện trường khảo sát, thu thập số liệu tại đây và một số khu vực trọng điểm tại Lào Cai.

Nguyên nhân gây ra thảm họa lũ quét ở Làng Nủ là lũ bùn đá. Theo đó, có tới 1,6 triệu m³ bùn đất, đá và nước xuất phát từ đỉnh núi Con Voi cách Làng Nủ 3,6km đã dội xuống thôn Làng Nủ. Chỉ trong 5 phút, cả Làng Nủ đã bị đất, đá, bùn nước cuốn trôi.

Trước đó, theo 1 số người dân chứng kiến vụ sạt lở kinh hoàng này kể lại, đất đá sạt xuống rất nhanh như 1 bức tường đất đá cao ụp xuống chỉ trong vòng 3 phút. Theo các nhà khoa học giải đáp, trong quá trình tràn xuống khối đất đá bị tắc nghẽn tại một khu vực hẹp (chỉ rộng khoảng 100m) cách điểm phát sinh sạt lở khoảng 2km. Vị trí này vô tình tạo thành một đập chắn tự nhiên làm tăng nguy cơ vỡ lũ. Thời điểm xảy ra lũ, lượng mưa tại khu vực rất lớn, với tổng lượng mưa tích lũy lên tới 633mm, trong đó lượng mưa theo giờ đạt 57mm, khiến khối lũ bùn đá di chuyển cực kỳ nhanh.

PGS.TS Nguyễn Châu Lân cho biết, chiều sâu tích tụ dòng bùn có thể lên đến 18m ở nơi sâu nhất, và độ sâu trung bình từ 8-15m, vận tốc dòng chảy rất lớn tới 20m/s. Do đó, thời gian chảy từ trên núi xuống (cho cả quãng đường 3,6km) là khoảng 300 giây (tức 5 phút).

Ông Lân nhận định, tại khu vực xã Bảo Khánh, lượng mưa tích lũy ngày 9/9 là 500mm. Như vậy, nhiều khả năng ở khu vực đỉnh núi Con Voi đã phát sinh trượt lở ban đầu từ ngày 9/9, nhưng người dân ở thôn Làng Nủ chưa ai cảm nhận được sẽ có lũ bùn đá.

“Vị trí thôn Làng Nủ là vị trí đứt gãy địa chất. Đây là vị trí nguy hiểm khi có tai biến địa chất xảy ra. Chính quyền cần khuyến cáo người dân không làm nhà ở các vị trí này”, ông Lân nhấn mạnh.

Để tránh những mất mát đau thương và thiệt hại xảy ra, các chuyên gia khuyến cáo người dân không nên xây nhà gần bờ suối và những khu vực có nguy cơ sạt lở. Đồng thời, địa phương có thể triển khai che phủ các vết nứt bằng vải bạt, kết hợp với hệ thống dẫn và thoát nước ngang, nhằm ngăn nước thấm sâu vào lòng đất, hạn chế nguy cơ sạt lở nếu phát hiện vết nứt. Đây là biện pháp đơn giản, dễ thực hiện, sau đó có thể sử dụng những phương án kĩ thuật khác để xử lý các vết nứt.