Loài cây kỳ lạ 120 năm mới nở hoa 1 lần, tái sinh bí ẩn khiến giới khoa học ‘đau đầu’

Phyllostachys nigra thường được gọi là tre đen hoặc tre tím là một loài tre, có nguồn gốc từ tỉnh Hồ Nam của Trung Quốc và được trồng rộng rãi ở nơi khác trên thế giới.

Cây có chiều cao tới 25 m (82 ft) và rộng 30 cm (1 ft), tạo thành những cụm thân cong mảnh mai chuyển sang màu đen sau hai hoặc ba mùa. Những chiếc lá hình mũi thương dài 4–13 cm (2–5 in). Giống như nhiều loài tre, tre đen ra hoa với các đợt ra hoa diễn ra cứ sau 40-120 năm.

Dự kiến vào năm 2028, thế hệ hiện tại của loài hoa này sẽ ra hoa, tuy nhiên trong quá trình nghiên cứu các nhà khoa học đến từ Đại học Hiroshima ở Nhật Bản nhận thấy rằng một số mẫu vật địa phương đã bắt đầu ra hoa sớm, nhân cơ hội này, họ đã tìm hiểu kỹ hơn về loài cây bí ẩn này.

Tạp chí PLOS One công bố một nghiên cứu vào ngày 12/6 cho thấy, các nhà nghiên cứu phát hiện nhiều mẫu vật cây nở hoa không chứa hạt nào, đồng thời không có các thân cây mới phát triển từ hệ thống rễ của những cây đã ra hoa và việc sinh sản vô tính bị hạn chế. Điều này đồng nghĩa với việc khó có thể tái sinh những cánh đồng tre, thay vào đó thì cánh đồng cỏ sẽ xuất hiện.

Các tài liệu ghi chép về loài cây này rất ít, tre Henon được du nhập vào Nhật Bản từ Trung Quốc vào thế kỷ thứ 9. Trong các tài liệu này, thời gian nở hoa của cây khoảng 120 năm và các cụm tre trước đó đã chết ngay sau khi ra hoa vào năm 1908, trước khi chúng tự tái sinh trên khắp Nhật Bản.

Toshihiro Yamada - Nhà nghiên cứu, nhà sinh vật học bảo tồn và sinh thái rừng tại Đại học Hiroshima cho biết: “Câu hỏi đặt ra là làm thế nào những cây chết được thay thế bằng một thế hệ mới. Rõ ràng, việc tái sinh hữu tính là không có vì loài này không thể tạo ra hạt giống”.

Mặc dù vậy quá trình tái sinh của cây có thể lên tới nhiều năm và mất sinh khối lớn trong thời gian chuyển tiếp bởi vì loài tre này bao phủ một vùng đất rộng lớn, có khả năng làm thay đổi hệ sinh thái mà nó hỗ trợ, điều này có thể gây thiệt hại kinh tế cho các ngành công nghiệp địa phương dựa vào tre làm nguyên liệu mà còn có thể dẫn đến các vấn đề môi trường. Ngoài ra nhà nghiên cứu Yamada còn bày tỏ mong muốn nghiên cứu loài cây này chi tiết hơn ở chính mảnh đất quê hương của chúng là Trung Quốc.

Nó được sử dụng để làm gỗ, thực phẩm và nhạc cụ cùng nhiều thứ khác. Trong một nghiên cứu năm 2008 của Đại học Chiết Giang, Trung Quốc, đã phân lập được một số flavone C-glycoside trên lá tre đen bao gồm orientin, homoorientin, vitexin và isovitexin.