Học hỏi Bắc Kinh và Trung Quốc, tiến sĩ Hoàng Dương Tùng đề xuất áp dụng giải pháp đặc biệt cho xe máy và ô tô chạy xăng đăng ký mới.
Với mục tiêu giảm thiểu tình trạng ô nhiễm không khí, mới đây, Chủ tịch Mạng lưới không khí sạch Việt Nam là tiến sĩ Hoàng Dương Tùng đã đưa ra đề xuất áp dụng giải pháp cấp quota cho xe máy và ô tô chạy xăng đăng ký mới. Giải pháp này từng mang lại hiệu quả khá lớn khi được áp dụng tạo Singapore và Bắc Kinh (Trung Quốc).
Đề xuất của tiến sĩ Hoàng Dương Tùng được đưa ra dựa trên việc nhìn nhận tình trạng không khí ô nhiễm một cách nghiêm trọng và đáng báo động hiện nay, đặc biệt là trong khu vực nội đô Hà Nội. Theo như Ngân hàng Thế giới ghi nhận số liệu, mỗi năm có đến khoảng 5.800 người Hà Nội tử vong sớm do các bệnh bắt nguồn từ bụi mịn. Chiếm đến 7,74% tổng sản phẩm trên địa bàn (GRDP) của thành phố Hà Nội, chi phí ý tế và phúc lợi xã hội để phục vụ cứu chữa các bệnh do bụi mịn gây ra là rất lớn. Chính việc không khí ô nhiễm một cách nghiêm trọng và kéo dài trong thời gian dài là tác nhân khiến các gia đình sinh sống ở thủ đô phải đối mặt với các vấn đề về hô hấp. Đặc biệt, những người mắc bệnh về tim mạch, hô hấp và trẻ nhỏ, người già là đối tượng bị ảnh hưởng lớn nhất.
Chất lượng không khí thấp dù đã được báo động nhiều năm qua nhưng vẫn chưa có các giải pháp thực sự hiệu quả để cải thiện. Thậm chí, trong bối cảnh các hoạt động phát triển kinh tế xã hội ngày càng mạnh mẽ, tình trạng không khí còn có xu hướng xấu đi trông thấy.
Nguyên nhân chính dẫn tới tình trạng ô nhiễm không khí như hiện nay được các báo cáo chỉ ra gồm đốt rác, đốt rơm rạ sau thu hoạch, nông nghiệp, công nghiệp, xây dựng và giao thông. Trong số này, một trong những nguồn ô nhiễm lớn nhất đến từ các phương tiện giao thông chạy bằng xăng như xe máy, ô tô. Do đó, để giảm thiểu nguồn ô nhiễm này, chúng ta cần có những giải pháp thực sự cấp bách và quyết liệt.
Đề xuất do tiến sĩ Hoàng Dương Tùng đưa ra có thể góp phần hạn chế các phương tiện giao thông có phát thải, góp phần giảm thiểu ô nhiễm bụi cũng như thúc đẩy người dân chuyển sang sử dụng xe điện và các dòng xe thân thiện với môi trường. Để cải thiện tình trạng ô nhiễm không khí rất nghiêm trọng xảy ra hồi cuối thập niên 2.000 ở Bắc Kinh, thành phố này cũng đã áp dụng giải pháp quota cho xe chạy bằng xăng dầu đăng ký mới từ năm 2011. Đến năm 2024, số lượng xe/năm được đăng ký mới tại đây đã giảm xuống chỉ còn 20,000 xe xăng dầu. Người dân phải tham gia bốc thăm định kỳ nếu muốn mua xe.
Giải pháp trên được Bắc Kinh triển khai song song với nhiều chính sách phát triển mạng lưới giao thông công cộng, khuyến khích người dân chuyển sang xe điện.
Song song với đó, thành phố này triển khai nhiều chính sách khuyến khích chuyển sang xe điện, phát triển mạng lưới giao thông công cộng, nhất là xe buýt điện. Vì vậy, lượng phát thải từ giao thông giảm đáng kể, góp phần chung vào “kỳ tích” Bắc Kinh khi từ thành phố ô nhiễm nhất thế giới đã trở nên trong sạch hơn rất nhiều.
Tương tự như Bắc Kinh, giải pháp quota cũng đã được Singapore áp dụng thông qua hình thức bốc thăm, đồng thời tăng mức phí trước bạ lên cao. Giải pháp này vừa giảm thiểu ô nhiễm môi trường không khí, vừa giúp hạn chế ùn tắc giao thông và Hà Nội có thể tham khảo, triển khai dựa trên những bài học nói trên.
