Danh tướng võ công cao cường bậc nhất Việt Nam xưa, người từng bắt sống 2 đô đốc của phương Bắc
Dưới thời Hậu Lê có rất nhiều anh hùng vang danh sử sách. Trong số đó, người được đánh giá có võ công cao cường nhất, là một trong những khai quốc công thần lớn nhất chính là Lê Khôi. Tên tuổi của ông đến nay vẫn là tượng đài vững chãi trong lòng người dân.
Lê Khôi tên thụy là Vũ Mục, con trai của Lê Trừ (anh trai Lê Lợi). Nói cách khác, Lê Khôi chính là cháu gọi Lê Lợi là chú. Lê Khôi tham gia khởi nghĩa Lam Sơn rất sớm và sớm chứng minh được năng lực vượt trội của mình. Ông tính tình độ lượng, rộng rãi, ít nói cười mà thích chứng minh bằng hành động hơn. Vị tướng này có cách sống rất “con nhà võ”, được người dân vừa nể phục vừa yêu quý.
Nhờ lập nhiều chiến công, Lê Khôi sau này được Lê Thái Tổ phong là Kỳ Lân Hổ Vệ tướng quân, hàm Nhập nội thiếu úy, tước Đình Thượng hầu.
Chuyện kể rằng thời kỳ làm trấn thủ Hóa Châu, Lê Khôi nhờ có nhiều chính sách tốt mà làm yên được lòng dân, được mọi người yêu kính. Sau này ông làm trấn thủ Nghệ An và ngay lập tức được chào đón khi đến vùng này.
Năm 1445, Lê Khôi theo lệnh mang quân Nghệ An đi tiếp ứng đánh Chiêm Thành. Khi vừa vào đất Chiêm Thành, tướng giặc nghe đến tên ông đã cởi bỏ mũ giáp mà ra hàng, mang sản vật đến biếu tặng.
Trước đó, năm 1424, khi tham gia trận đánh ở Khả Lưu (Nghệ An), Lê Khôi đã lập chiến công lớn. Ông cùng Lê Sát xông lên đánh tan quân Minh, bắt sống đô đốc giặc là Chu Kiệt, khiến tướng tiên phong của giặc là Hoàng Thành phải mất mạng.
Năm 1427, Lê Khôi khi đó đã có nhiều kinh nghiệm trận mạc hơn, tiếp tục làm trợ thủ cho Lê Sát. Trong trận đánh ở Xương Giang, họ đã bắt sống đô đốc Thôi Tụ và Hoàng Phúc cùng hàng chục nghìn tên giặc.
Người dân Thanh Nghệ Tĩnh bao đời nay vẫn luôn ghi nhớ công ơn của Lê Khôi, lập đền thờ ông tại núi Long Ngâm. Hàng năm, cứ vào ngày 3/5 âm lịch, lễ giỗ Đại Vương Lê Khôi lại diễn ra ở huyện Lộc Hà và huyện Thạch Hà (Hà Tĩnh). Ngoài ra, tên của danh tướng Lê Khôi còn được chọn đặt cho đường phố ở TP.HCM, Đà Nẵng, TP.Vinh (Nghệ An).
