Từ vụ ‘vạ miệng’ của Duy Mạnh: Đừng mượn cá tính và tự do để chà đạp đạo đức, làm bẩn từ ‘nghệ sĩ'

Những ngày qua, vụ việc ồn ào của Duy Mạnh khiến dư luận tranh cãi khá nhiều. Người bênh vực thì cho rằng nam ca sĩ chỉ đang nói thẳng, nói thật, bộc lộ đúng cá tính của mình mà không cần che đậy. Thế nhưng, cũng không ít ý kiến chỉ trích Duy Mạnh đã đi quá giới hạn, tự do quá mức mà quên đi cách hành xử cơ bản trong cuộc sống.

Sau phát ngôn gây tranh cãi, Duy Mạnh được mời đến Sở Thông tin – truyền thông TP.HCM để làm việc vào chiều 7/8 hoặc chậm nhất  là sáng thứ hai ngày 10/8. Cũng từ vụ việc này, dư luận một lần nữa bàn nhiều về chuyện nghệ sĩ trên mạng xã hội.

Nghệ sĩ ở bất cứ thời điểm nào cũng có vai trò rất quan trọng trong đời sống. Một câu nói, hành động của họ có thể ảnh hưởng đến đám đông. Vì thế mới có khái niệm “người của công chúng”. Nghệ sĩ kiếm sống bằng tài năng, điều đó không sai. Song nếu không có khán giả, tài năng đó chẳng thể nào đổi lấy tiền để nuôi sống họ. Công chúng là người góp phần nuôi sống nghệ sĩ, họ có quyền phản ánh, bày tỏ quan điểm trước những việc làm của nghệ sĩ.

Dĩ nhiên là góp ý, không phải ra lệnh. Và nghệ sĩ đón nhận những góp ý đó như thế nào là chuyện rất đáng bàn. Người thoải mái ghi nhận, nhưng cũng có kẻ “nhảy xổ” lên, chửi bới, lăng mạ lại khán giả vì cho rằng mình không cần phải sống theo ý của bất cứ ai. Một khi anh không tôn trọng khán giả, anh không xứng đáng là nghệ sĩ. Một khi khán giả không hài lòng, họ có quyền lựa chọn tiếp tục ủng hộ hoặc quay lưng, anh chẳng thể chửi khán giả chỉ vì họ không thích mình nữa.

Vậy nghệ sĩ không có cuộc sống riêng tư sao? Câu trả lời là có. Nghệ sĩ không được thể hiện bản thân, sống thật với mình trên mạng xã hội sao? Câu trả lời cũng là có. Nhưng thể hiện thế nào, ứng xử làm sao lại là chuyện cần phải bàn kỹ hơn. Nhiều nghệ sĩ cho rằng việc mình viết gì, nói gì trên trang cá nhân là quyền riêng tư, cộng đồng mạng không nên soi mói quá nhiều.

Ảnh minh họa. Nguồn: Vietnamplus

Thế nhưng họ quên rằng những gì họ chia sẻ lên “nhà riêng” đó lại để chế độ công khai. Chia sẻ ở đây không mang tính riêng tư nữa mà đã mang tính mở cho xã hội, liên quan đến nhiều thành phần, nhiều người khác nhau. Nói một cách dễ hiểu, khi anh đã phát ngôn ở nơi công cộng, không thể bắt những người khác đừng nghe, đừng thấy. Mạng xã hội là ngôi nhà không cửa, một khi đã mở nó ra thì khó có thể đòi hỏi sự riêng tư tuyệt đối.

Dù là trên mạng hay ngoài đời, ngôn từ vẫn luôn có sức mạnh khủng khiếp. Với người nổi tiếng, một lời nói ra còn ảnh hưởng đến rất nhiều người. Vì thế mà dù phát ngôn ở đâu đi nữa cũng cần cân nhắc kỹ, đó là trách nhiệm, không phải sự bó buộc. Nghệ sĩ được khán giả thần tượng, yêu quý thì phải tự ý thức được việc mình nên làm gương cho mọi người. Điều đó không chỉ đơn giản là để hình ảnh họ được đẹp hơn mà còn để soi đường cho những ai đang dõi theo mình.

Nói về trường hợp của Duy Mạnh, nhà thơ Nguyễn Quang Thiều có chia sẻ: “Tôi không bao giờ cho rằng những gì ca sĩ này làm lại được gọi là ca sĩ hay nghệ sĩ hay nghệ thuật. Bởi anh ta đã đánh mất toàn bộ những phẩm chất trước hết là của một con người và sau đó là những phẩm chất một nghệ sĩ”.

Ngẫm một chút, trước khi trở thành nghệ sĩ chúng ta phải là con người trước đã. Nếu những luân thường đạo lý cơ bản cũng không đáp ứng nổi thì dù có tài năng cỡ nào cũng không xứng đáng với hai từ nghệ sĩ. Người có chút năng khiếu bẩm sinh nhưng hành xử thiếu trách nhiệm xã hội sẽ chỉ tiêm nhiễm những “chất độc” vào đầu lớp trẻ. Đừng cho rằng đó là tự do, là chất nghệ sĩ của riêng mình, ngược lại, những gì họ nói, họ làm chỉ cho thấy sự thiếu hiểu biết, tâm hồn méo mó bấy lâu núp dưới danh xưng nghệ sĩ mà thôi.

Đây không phải là lần đầu tiên Duy Mạnh có những phát ngôn thiếu văn hóa, dung tục trên mạng xã hội. Sau mỗi lần như vậy, nam ca sĩ lại lên tiếng xin lỗi. Nhưng ai đó đã nói, lời xin lỗi không phải miếng băng urgo vạn năng, chữa lành được mọi thứ. Thay vì xin lỗi nhiều lần, hãy cẩn trọng, trách nhiệm hơn, làm sao để mình không phải nói xin lỗi nữa.

Có thể anh không cần danh xưng nghệ sĩ, cũng chẳng muốn giữ hình tượng. Có thể anh nghĩ mình đã có lượng fan trung thành, không cần có thêm fan mới. Nếu thực sự như vậy, anh cũng phải học cách đón nhận những chỉ trích từ những người không thích mình, bị họ quay lưng, phản đối. Lời cuối cùng, chỉ mong những ai đang hoạt động nghệ thuật, đừng vin vào tự do, cá tính để chà đạp lên đạo đức, làm ố bẩn danh xưng nghệ sĩ!

Bài viết chỉ dựa theo quan điểm của tác giả!