Nghệ sĩ nhân dân duy nhất ở Việt Nam bị tước danh hiệu, nhắc tên vẫn khiến nhiều khán giả tiếc nuối
Dù là trường hợp duy nhất bị tước danh hiệu nghệ sĩ nhân dân ở Việt Nam nhưng khán giả vẫn rất công nhận những đóng góp của ông cho nền nghệ thuật nước nhà.
Danh hiệu nghệ sĩ nhân dân (NSND) được Nhà nước trao tặng cho những người hoạt động và đóng góp lớn trong lĩnh vực nghệ thuật. Ở Việt Nam, đây là một danh hiệu cao quý mà gần như người nghệ sĩ nào cũng muốn có được. Từ năm 1984 – 2023, Việt Nam đã tổ chức 9 đợt trao tặng danh hiệu NSND, có 451 nghệ sĩ nhận được danh hiệu này.
Trong số 451 nghệ sĩ từng nhận danh hiệu NSND, nghệ sĩ Mạnh Linh là người duy nhất bị tước danh hiệu vào năm 1996. Ông là tên tuổi lớn của ngành sân khấu – điện ảnh phía Bắc. Mạnh Linh là thế hệ diễn viên sân khấu thứ hai, chỉ sau Thế Lữ, Song Kim, Đào Mộng Long. Trong quá khứ, Mạnh Linh từng được giao nhiệm vụ làm Đoàn trưởng Đoàn kịch Bắc, Phó Giám đốc và Giám đốc Nhà hát Kịch Việt Nam.
Nhắc đến Mạnh Linh là nhắc đến những tác phẩm để đời như Chuông đồng hồ điện Kremlin, Khúc thứ ba bi tráng, Người cầm súng, Bài ca Điện Biên… Ngoài ra, ông còn là người dàn dựng những vở kịch nổi tiếng như Người Thầy Cũ, Sư Già và Em Bé, Chiếc Vuốt Cọp… Khán giả Việt Nam nhiều tuổi vẫn còn nhớ vai diễn của Mạnh Linh trong bộ phim truyện nhựa đầu tiên của đất nước Chung Một Dòng Sông. Còn về phim điện ảnh, vai ông Thuấn trong Tướng Về Hưu có ấn tượng sâu sắc khó ai qua được.
Nhờ những đóng góp to lớn cho nghệ thuật nước nhà mà năm 1988, Mạnh Linh được Nhà nước phong tặng danh hiệu Nghệ sĩ nhân dân. Nhưng đáng tiếc, đến năm 1996, danh hiệu này đã bị tước bỏ. Lý do vì Mạnh Linh bị cáo buộc đồng phạm với con gái vay tiền nhưng không trả được. Cuối cùng, nam nghệ sĩ nhận án 8 năm tù giam. Lúc đó vì đã ngoài 70 tuổi, sức khỏe có vấn đề nên Mạnh Linh được về Bắc Ninh dưỡng bệnh cho đến khi hưởng lệnh đặc xá.
Tính đến hiện tại, Mạnh Linh là người duy nhất bị tước bỏ danh hiệu NSND. Sau khi được đặc xá, ông về Hà Nội sống cùng gia đình, không còn hoạt động nghệ thuật. Tuổi già của nam nghệ sĩ chìm trong bệnh tật, cuộc sống khó khăn, cả nhà phải chen chúc trong căn phòng rộng 12m2. Với đồng lương hưu ít ỏi, vợ chồng Mạnh Linh còn phải nuôi 5 người cháu nội.
Dù vướng lao lý, bị tước bỏ danh hiệu nhưng Mạnh Linh vẫn có chỗ đứng nhất định trong lòng khán giả Việt Nam. Không thể phủ nhận tài năng, đóng góp của ông trong sự nghiệp phát triển nghệ thuật nước nhà. Đáng tiếc, người nghệ sĩ này lại không thể giữ được mình, cuối cùng đánh mất tất cả.
