Trung Quốc dùng 'vũ khí' cực hiểm đáp trả, khiến Mỹ 'toát mồ hôi' giữa đại chiến thuế quan?
Giữa lúc cuộc chiến thuế quan đang ngày càng nóng, động thái mới đây của Trung Quốc được ví như tước đoạt "thuốc súng công nghệ" của Mỹ.
Ngày 16/4, RIA Novosti đưa tin, Trung Quốc đã đình chỉ xuất khẩu đất hiếm để đáp trả "chiến dịch khủng bố thuế quan" của ông Donald Trump. Động thái này được đánh giá là đòn địa chính trị mạnh mẽ, có thể khiến toàn bộ ngành công nghiệp công nghệ cao của Mỹ và phương Tây lao đao.
Hiện tại Trung Quốc đang kiểm soát hơn 90% thị trường kim loại đất hiếm toàn cầu. Đất hiếm vốn được biết đến là nguồn nguyên liệt quan trọng trong sản xuất thiết bị hàng không, quốc phòng, bán dẫn, ô tô điện, công nghệ xanh. Trung Quốc siết chặt xuất khẩu đất hiếm đã khiến nhiều lô hàng bị đình trệ ở cảng, hệ thống cấp phép cũng bị quá tải, đẩy các doanh nghiệp rơi vào tình trạng có thể phải 45 ngày mới nhận được hàng.
Chuyên gia Evgeny Shatov cho ở Capital Lab cho biết nhận định, nhiều công ty Mỹ sẽ hết nguyên liệt trước khi được cấp phép nhậu khẩu vì sự trì hoãn này. Điều đó dẫn đến việc giá linh kiện có thể tăng gấp 2-4 lần, làm gián đoạn chuỗi cung ứng công nghệ, quốc phòng và năng lượng.
Mỹ hiện đã tìm các nguồn thay thế từ Canada, Australia, đồng thời đẩy mạnh khai thác ở các mỏ trong nước, nhưng giới chuyên gia đánh giá, khó có thể thay thế Trung Quốc ngay lập tức. Hiện trong 47 loại khoáng sản hiếm Mỹ nhập khẩu, Trung Quốc là nhà cung cấp chủ lực cho hơn 25 mặt hàng.
Ngoài Mỹ, châu Âu cùng Nhật Bản cũng bị ảnh hưởng bởi vấn đề này. Các công ty Nhật đã tích trữ đất hiếm từ trước, nhiều doanh nghiệp ở Mỹ lại không làm vậy vì giá thành cao. Hệ quả là các nhà máy chế tạo ô tô, robot, UAV có thể bị đình chỉ sản xuất.
Chuyên gia độc lập về đầu tư tư nhân - Ruslan Pichugin cho rằng: "Trung Quốc có khả năng tước đoạt "thuốc súng công nghệ" của đối thủ: cả trong điện thoại thông minh và hệ thống dẫn đường tên lửa. Toàn bộ ngành công nghiệp hiện đại, từ công nghệ xanh đến quốc phòng, đều gắn liền với những nguồn cung cấp này. Nếu Bắc Kinh “phanh” lại, phương Tây sẽ thấy mình ở ngõ cụt: hầu như không có lựa chọn thay thế nào, và việc tạo ra chúng từ đầu là rất lâu dài, tốn kém và đau đớn".
Cùng với việc hạn chế đất hiếm, Trung Quốc cũng tuyên bố ngừng mua máy bay Boeing và cấm doanh nghiệp cung cấp thiết bị cho Mỹ. Điều này được cho là khiến Boeing mất đi thị trường ở Trung Quốc (một trong những khách hàng lớn nhất thế giới của hãng).
Bộ Tài chính Mỹ buộc phải thừa nhận rằng có khả năng cắt đứt quan hệ kinh tế với Trung Quốc, nhưng cũng nhấn mạnh muốn "giảm nhiệt" và tìm kiếm giải pháp thỏa hiệp.
