Người ngoại quốc duy nhất là Anh hùng LLVTND Việt Nam, khi mất linh cữu được phủ cả cờ đỏ sao vàng
Cho đến thời điểm hiện tại, đây vẫn là người nước ngoài duy nhất được phong tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân Việt Nam (Anh hùng LLVTND Việt Nam).
Năm 2021, có một người Hy Lạp khi qua đời lần lượt được phủ Quốc kỳ Hy Lạp và Việt Nam trên linh cữu. Ông là ai mà được hưởng sự đặc biệt đó? Có thể nhiều người chưa biết, cho đến hiện tại, người đàn ông này là người nước ngoài duy nhất được phong tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng Vũ trang Nhân dân của Việt Nam. Ngoài ra, ông còn là chiến sĩ “Việt Nam mới”, người Hy Lạp duy nhất từng hoạt động trong lực lượng Việt Minh. Nhân vật được nhắc đến chính là Nguyễn Văn Lập (1927 – 2021), tên khai sinh là Kostas Sarantidis, còn được biết đến với tên gọi khác là Kostas Nguyễn Văn Lập.
Kostas Nguyễn Văn Lập sinh ra ở Hy Lạp, xuất thân trong gia đình khó khăn nên từ nhỏ đã phải bon chen kiếm sống. Khi lên 16 tuổi, Kostas Nguyễn Văn Lập bị bắt đi lính phục vụ Đức Quốc xã, phải tham gia quân đội lê dương của Pháp sau Thế chiến thứ hai. Cùng với đội quân viễn chinh Pháp, Kostas Nguyễn Văn Lập đã đến Việt Nam tham chiến.
Trong quá trình sống ở Việt Nam, chàng trai Nguyễn Văn Lập khi ấy đã dần giác ngộ cách mạng, nhận thức rõ bản chất của cuộc chiến tranh này. Đến năm 1946, Kostas Nguyễn Văn Lập cùng người bạn là Santo Merinos trốn khỏi đội quân lê dương và đến Bình Thuận tham gia lực lượng Việt Minh chống lại thực dân Pháp. Cũng kể từ đó, cái tên thuần Việt – Nguyễn Văn Lập đã được đặt cho ông. Còn Santo Merinos được đặt tên Nguyễn Văn Vĩ.
Ngày đó, Nguyễn Văn Lập nổi bật khi đứng giữa hàng ngũ chiến sĩ Trung đoàn 803, đóng quân ở Hà Lam (Thăng Bình, Quảng Nam). Một người đàn ông da trắng, người cao lớn lại chung chiến hào với những người Việt Nam. Đây thật sự là chuyện khó tin và kỳ lạ.
Một người đồng đội của ông Lập khi ấy là Đại tá Võ Văn Minh kể lại, người chiến sĩ gốc Hy Lạp này thậm chí còn phải đi chân đất vì cỡ chân quá to, không thể vừa dép Việt Nam. Ông đảm nhận hầu hết việc mang vác đồ nặng ở trong đơn vị vì vóc người to cao. Nguyễn Văn Lập được đánh giá là học tiếng Việt rất nhanh, tính cách hòa đồng nên mọi người ai cũng yêu mến.
Năm xưa ở chiến trường Quảng Nam – Đà Nẵng, Nguyễn Văn Lập được giao nhiệm vụ địch vận, phát thanh vào đồn quân Pháp. Ông đã kêu gọi được 40 lính lê dương từ bỏ đội ngũ của Pháp và cứu sống 120 người bị địch bắt.
Chưa hết, Nguyễn Văn Lập còn từng bắn hạ 1 máy bay địch, bắt 3 phi công Pháp trong trận đánh gần ga Phú Cang. Về sau, ông còn tham gia chống càn ở Hương An – Bà Rén.
Về sau, người chiến sĩ mang quốc tịch Hy Lạp này đã làm Tổng giám thị trại tù binh ở Quảng Ngãi. Ông đã giúp các tù nhân hiểu được tính chính nghĩa của cuộc chiến chống xâm lược của quân dân Việt Nam và chính sách nhân đạo của chính phủ kháng chiến.
Năm 1965 ông Nguyễn Văn Lập mới quay trở lại Hy Lạp thăm gia đình. Xa quê hương quá lâu nên ngày quay về ông thậm chí đã quên sạch tiếng Hy Lạp. Ở phương xa nghe tin Việt Nam đại thắng, đánh đuổi được quân xâm lược Mỹ, Nguyễn Văn Lập vô cùng vui mừng.
Trong một cuộc phỏng vấn, người chiến sĩ Quân đội nhân dân Việt Nam đặc biệt này cho biết, ông chưa bao giờ nguôi nỗi nhớ về Việt Nam kể từ khi trở về Hy Lạp. Người đàn ông này dù tuổi cao vẫn cố gắng thúc đẩy quân hệ Việt Nam – Hy Lạp, làm công tác ngoại giao nhân dân và xây dựng cộng đồng người Việt ở Hy Lạp. Thế nên sinh thời nhiều người vẫn gọi ông là “Đại sứ tự nguyện”.
Mãi về sau, bất cứ khi nào được hỏi về quyết định đứng trong hàng ngũ Quân đội nhân dân Việt Nam, ông Nguyễn Văn Lập đều rất tự hào tuyên bố: “Tôi chẳng hối tiếc điều gì. Nếu cuộc đời tôi còn cơ hội tương tự, tôi sẽ làm giống hệt quá khứ”.
Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết (áo trắng) bắt tay cựu chiến binh Kostas Sarantidis/Nguyễn Văn Lập (áo vest xanh) tại Phủ Chủ tịch tháng 6/2010. Ảnh: TTXVN
Năm 2010, người chiến sĩ năm nào đã được công nhận là công dân Việt Nam. Năm 2011, ông Nguyễn Văn Lập được Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết trao tặng Huân chương Hữu Nghị. Đến năm 2013, ông Nguyễn Văn Lập được phong danh hiệu Anh hùng LLVTND. Cho đến nay người đàn ông vẫn là người nước ngoài đầu tiên được phong tặng danh hiệu này.
Ngày 25/6/2021, ông Nguyễn Văn Lập qua đời ở tuổi 94 tại Hy Lạp. Đám tang của ông trở nên vô cùng đặc biệt khi phía trên linh cữu lần lượt phủ Quốc kỳ Hy Lạp và Việt Nam.
