Cây cầu hiếm hoi ở Việt Nam được đi ngược chiều, từng dài thứ 2 thế giới, đặt theo tên Bộ trưởng Pháp
Khi hoàn thiện, cây cầu này có chiều dài đứng thứ 2 thế giới, chỉ sau cầu Brooklyn (Mỹ). Điều đặc biệt, đến nay giao thông trên cầu vẫn di chuyển theo hướng “ngược”.
Với địa hình nhiều sông ngòi, Việt Nam sở hữu vô số cầu và cảng, mỗi tỉnh thành đều có những cây cầu đóng vai trò thiết yếu trong đời sống. Tại Hà Nội, cầu Long Biên không chỉ là một công trình giao thông mà còn là biểu tượng lịch sử, chứng nhân của thời gian và là điểm tham quan nổi tiếng. Đặc biệt, ít người biết rằng, cầu Long Biên từng là cây cầu dài thứ hai thế giới vào thời điểm nó được xây dựng.
Vào cuối thế kỷ 19, trong quá trình khai thác thuộc địa lần thứ nhất tại Việt Nam, người Pháp đã đề xuất xây dựng một hệ thống đường sắt kết nối về Hà Nội. Thách thức lớn nhất khi đó là việc xây dựng một cây cầu nối hai bờ sông Hồng với chiều dài lên đến 1,5km và độ sâu hơn 20m.
Dù bị coi là bất khả thi, người Pháp đã biến ý tưởng này thành hiện thực. Sau 3 năm 7 tháng thi công, cầu Long Biên được khánh thành, trở thành cây cầu thép dài thứ hai thế giới, chỉ sau cầu Brooklyn tại Mỹ, và là một trong bốn cây cầu lớn nhất toàn cầu vào thời điểm đó.
Cầu Long Biên, với thiết kế thép độc đáo và cấu trúc nhấp nhô, được ví như "tháp Eiffel nằm ngang". Ban đầu, cây cầu được đặt tên là Paul Doumer, theo tên của Bộ trưởng Tài chính Pháp khi đó, người sau này trở thành Tổng thống Pháp (1931–1932). Đến tháng 7/1945, tên cầu được đổi thành Long Biên bởi Đốc lý Hà Nội Trần Văn Lai.
Cây cầu được xây dựng chủ yếu để phục vụ vận chuyển nguyên liệu và nhiên liệu trong chiến lược khai thác thuộc địa của Pháp. Cầu Long Biên cũng nổi bật với hệ thống lưu thông độc đáo. Từ năm 1953, quy định giao thông trên cầu là các phương tiện đi từ Hà Nội sang Gia Lâm sử dụng làn bên trái so với đường sắt, và ngược lại từ Gia Lâm về Hà Nội cũng đi bên trái đường sắt. Đây là một trong hai cây cầu ở Việt Nam có hệ thống giao thông “ngược chiều”, cùng với cầu Việt Trì ở Phú Thọ.
Cầu Long Biên, với hơn 120 năm lịch sử, không chỉ là biểu tượng của Hà Nội mà còn minh chứng cho tinh thần kiên cường và sự sáng tạo vượt thời đại của những người đã xây dựng nó. Dù trải qua chiến tranh và thời gian, cây cầu vẫn trường tồn như một phần không thể thiếu trong lịch sử và văn hóa Việt Nam.